Vuon Lan Kieu Mai / TOP 10 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 5/2023 # Top View

Vào mùa xuân nếu bạn được chiêm ngưỡng những chùm hoa vàng rực rỡ trên một cây cao thẳng tán rộng và có mùi hương nhẹ nhàng thì rất có thể đó là cây Mai hà lan hay còn gọi là Mai hoa đăng.

Giới thiệu chung về cây Mai hà lan – Mai hoa đăng

Nguồn gốc của cây mai hà lan

Khởi nguồn của mai hà lan là ở vùng Ấn Độ, Myama. Những năm gần đây cây được du nhập về Việt Nam và được trồng tương đối đẹp, cho hoa vàng ruộm hương thơm thu hút.

Tên thường gọi là cây mai hoa đăng, huỳnh hoa đăng, mai hà lan có tên khoa học là Cochlospermum religiosum.

Đặc điểm của cây mai hà lan

Thân và lá

– Cây phát triển cao từ 1 – 10 mét thậm chí hơn nữa trong điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi. Nhưng điểm rất đặc biệt của loài cây này là tuy phát triển nhanh, cây cao to, tán rộng nhưng thân xốp giống như thân của cây đu đủ và nhiều nhựa.

– Cây rụng trụi lá vào mùa đông và bật hoa vào mùa xuân. Tuy nhiên thời tiết vào mùa đông mà ấm thì lá cây sẽ bớt rụng hơn.

– Vỏ cây có màu xám nhạt, cành nhánh to.

– Lá của cây mai hà lan rất to và xẻ thùy thành 5 nhánh như bàn tay xòe rộng, cuống lá dài từ 5 – 20cm chắc mập và phình rỗng. Mặt sau của lá có những đường gân nổi. Đầu lá nhọn, viền lá răng cưa. Thùy lá có hình elip.

Đặc điểm của hoa

Mai hà lan có màu vàng đậm sáng. Hoa lưỡng tính, có hương thơm nhẹ đường kính bông đạt từ 7-10 cm và có 5 cánh hoa, nhụy hoa màu vàng. Phần cuống hoa có lá đài nhỏ từ tầm 1- 2cm không đều nhau và ôm lấy những cánh hoa.

Cây có quả dạng tự nứt thành 3-5 mảnh vỏ và nhiều hạt màu đen hình bầu dục được bảo bởi một lớp bông trắng.

Sinh trưởng phát triển

Cây sinh trưởng và phát triển tốt trong nền khí hậu cận nhiệt đới. Cây ưa nắng nhưng phải trồng nơi thoát nước tốt, thậm chí cây có thể trồng trong vùng đất đá. Cây phát triển nhanh và có đường kính thân gốc to trên 20cm trở lên nên chịu được hạn rất tốt.

Cây có thể nhân giống bằng hạt, nhưng trước khi giâm hạt phải ngâm hạt trong nước khoảng 1 ngày, sau hơn một tháng hạt nảy mầm và cây không hiệu quả bằng cách chiết cành, giâm hom.

Trang trí cảnh quan

Cây mai hà lan rất đặc biệt bởi cây tương đối cao, tán rộng đặc biệt là có màu hoa vàng rất đẹp. Lúc cây nở rộ đẹp chẳng khác nào những thảm hoa vàng với kích thước bông lớn vàng ruộm một góc trời.

Cây ra hoa vào suốt mùa xuân, đặc biệt là vào dịp Tết đến nên được rất nhiều người yêu thích nó. Vẻ đẹp cũng cây rực rỡ, lung linh chẳng kém gì những cây mai vàng truyền thống của người Việt. Cây vừa có tác dụng trang trí cảnh quan, vừa là cây bóng mát rất hữu hiệu.

Mai trắng(bạch mai) cùng họ với hoa mai vàng, có nhiều loại như mai trắng nhiều cánh, mai mù u bông nhỏ xíu, mai lá trắng, bông trắng, và mai lá cẩm thạch, bông trắng… Muốn cho hoa nở nhiều và đẹp thì việc chăm sóc phải được tiến hành chăm sóc cắt tỉa , phân thuốc đầy đủ cho đến gần cuối năm. Việc lãi lá mai tương tự như mai vàng 5 cánh, vì mai trắng nở nhanh và rụng hoa sớm chỉ giữ được 1 đến hai ngày thôi. Chúng ta quan sát cây mai thấy có nụ(nút) mai nhỏ, đầu hơi nhọn thì ta lãi vào ngày 13-14 tháng chạp, còn những cây có nụ to nhỏ hơn đậu xanh một tí, ta lặt lá sau ngày rằm 16 hoặc 17 âm lịch.

Cho hoa mai trắng nở hoa vào dịp tết.

Mai trắng(bạch mai) cùng họ với hoa mai vàng, có nhiều loại như mai trắng nhiều cánh, mai mù u bông nhỏ xíu, mai lá trắng, bông trắng, và mai lá cẩm thạch, bông trắng…

Muốn cho hoa nở nhiều và đẹp thì việc chăm sóc phải được tiến hành chăm sóc cắt tỉa , phân thuốc đầy đủ cho đến gần cuối năm.

Việc lãi lá mai tương tự như mai vàng 5 cánh, vì mai trắng nở nhanh và rụng hoa sớm chỉ giữ được 1 đến hai ngày thôi.

Chúng ta quan sát cây mai thấy có nụ(nút) mai nhỏ, đầu hơi nhọn thì ta lãi vào ngày 13-14 tháng chạp, còn những cây có nụ to nhỏ hơn đậu xanh một tí, ta lặt lá sau ngày rằm 16 hoặc 17 âm lịch.

Lặt lá mai xong, nở sớm hoặc trễ của  hoa mai còn phụ thuộc vào thời tiết nếu như thời tiết ấm áp và cóng độ nắng cả ngày và kèm theo có ít gió nồm vào buổi chiều rất thích hợp cho việc nở hoa

Nếu như thời tiết lạnh cóng xem như mất một mùa mai hoa sẽ lì ra không nở, như mấy năm gần đây. Chúng ta xử lý chỉ đạt khoảng 10-20 % trổ hoa nhưng năm sau cây mai không phát triển tốt, vì chúng bị ép ra hoa bằng chất kích thích và các loại thuốc trừ sâu quá nóng. Trong khi đó cây mai không còn lá để hút chất kích thích và xảy ra ngộ độc cây.

Trường hợp trên, các nhà vườn chưa áp dụng kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao nhà ny lon hay nhà kính giá thành nhà quá cao, nên nông dân chưa thể áp dụng mô hình này.

Ngày 23 âm lịch nụ mai bung vỏ lụa là vừa kịp tết.

Nếu như  nụ hoa chưa bung vỏ lụa ta đem chậu mai ra chỗ nắng và phun nước vào buổi trưa và lưu ý không nên tưới ướt  đẫm chậu chỉ tưới vừa đủ độ ẩm là được.

Và trường hợp nụ hoa đã bung vỏ lụa có búp xanh thì chúng ta mang vào chỗ mát, tưới ướt đẫm cho cây vào chiều tối, làm cho hoa nở chậm lại.

Nhận dưỡng và chăm sóc mai sau tết

Lê Trang viết

Hoa Mai Việt Nam

Kiếm Mai Hoa Tiên Vũ – Khi những cây kiếm var vấp đã lộ diện gần hết, sự mới mẻ của làng kiếm Việt lại chuyển dần về thú sưu tầm những cây kiếm truyền thống với đa dạng thân lá, đa dạng mặt bông. Trong số đó, Mai Hoa Tiên Vũ xứng danh là một cây kiếm GIA BẢO trong vườn các kiếm thủ.

Mai Hoa Tiên Vũ mang vẻ đẹp tổng thể của thân, lá và hoa. Đây là một cây kiếm có thân thủ phi phàm đứng top đầu trong làng mắm Việt. Cây có sức sống mạnh mẽ, nhanh lên mầm ấm chậu. Củ nở vạm vỡ, cổ lá mở. Lá ngắn, thường hơi vặn vỏ đỗ. Bản lá bóng láng, dày dặn, vươn thẳng, to đến 6-7 cm. Mai Hoa Tiên Vũ khi lên chậu đủ lực nhìn không hề kém cạnh so với Phan Trí – Hoàng Long.

Cần hoa Mai Hoa Tiên Vũ không dài nhưng thẳng, phân hoa dầy và đều, tạo bố cục chặt chẽ với cả chậu kiếm. Bông khá to, còn vương màu mắm, cánh bầu đều cả 5 cánh, cánh siêu dầy, hoa nở chậm và tỏa hương thơm dịu. Trong khi các cây mắm khác khuôn bông có thể biến thiên nhiều, riêng khuôn bông Mai Hoa Tiên Vũ rất ổn định, dù thường ra hoa ở thân già cánh hoa vẫn bầu đều tăm tắp từ bông đầu tiên đến bông cuối cùng, và đặc biệt giữ khuôn cho đến khi tàn.

Cây kiếm này mới xuất hiện trong làng kiếm Việt khoảng 2 năm trở lại đây, khi một nhà vườn trong Nam tình cờ mua được bụi kiếm thân lá cực to khỏe, khuôn hoa cực bầu tròn từ một nhà dân ở ven Sài Gòn. Khi chậu to đẹp nhất của bụi kiếm về đến vườn của một kiếm thủ lão làng ở đất Hải Phòng vào tháng 5 năm 2017, cây kiếm được đặt tên là Mai Hoa Tiên Vũ. Từ đó cây kiếm bắt đầu tỏa sáng, được chia sẻ cho một số ít kiếm thủ.

Với độ độc đáo và độ hiếm của nó, cây kiếm có giá tăng dần chóng mặt, vượt cả giá của kiếm Phan Trí – Hoàng Long. Năm 2018 khi cây kiếm này nở hoa tại Huế còn được các thầy đặt cho cái tên Hoàng Liên Tiên Vũ kiếm do yêu mến khuôn hoa 5 cánh bầu nở đẹp tựa như bông sen vàng.

Dù đầu năm 2019 vướng phải câu chuyện lùm xùm “lật cánh” (do các kiếm thủ ngẫu nhiên phát hiện chủ đầu tiên của cây kiếm khi chụp ảnh đã “make up” một chút để bộc lộ hết vẻ đẹp cánh bầu cân đối của khuôn hoa), Mai Hoa Tiên Vũ vẫn còn nguyên giá trị là một cây kiếm mắm đẳng cấp với thân thủ phi phàm, hoa cánh bầu đều đẹp, ổn định và giữ khuôn.

Gọi Mai Hoa Tiên Vũ là cây kiếm GIA BẢO, bởi tính độc đáo và độ hiếm của nó, và còn bởi đây là một cây kiếm khá kén người chơi. Với kiếm thủ có cơ duyên sở hữu, Mai Hoa Tiên Vũ thực sự là cây kiếm được trân quí nhất nhì trong vườn nhà, chơi thân lá đã đủ phê. Còn với kiếm thủ chưa có cơ duyên (hoặc ý định) sở hữu, Mai Hoa Tiên Vũ cũng chỉ là một cây kiếm đẹp hơn một chút so với một số cây kiếm có hoa cánh bầu khác.

Thú chơi kiếm đặc biệt thú vị khi vẫn còn ẩn chứa nhiều điều bí ẩn chưa được khai phá. Những cây kiếm mắm đẹp vẫn đang nở hoa và tỏa hương trong rừng thẳm, hoặc đang ẩn cư cạnh bờ rào nhà dân ở một làng quê nào đó, chờ được các kiếm thủ phát hiện và tôn vinh. Như chính trường hợp của Mai Hoa Tiên Vũ – cây kiếm GIA BẢO trong làng kiếm Việt.

Mai Ngọc Kiếm cây Lan Kiếm tiên vũ cánh mai đi cùng năm tháng. Với nhiều kiếm thủ lâu năm trong làng kiếm Việt, có những giá trị tưởng đã xưa cũ nhưng vẫn đi cùng năm tháng. Đó là trường hợp của cây lan kiếm tiên vũ mang tên Mai Ngọc.

Mai Ngọc kiếm cây lan kiếm tiên vũ có thân thủ khá ổn, với cây đủ lực củ có thể to bằng nắm đấm. Bản lá đạt 6cm, lá xanh láng dài trên 60 cm vươn mềm mại không oằn èo. Dù vậy, thân thủ không phải là điểm nổi trội của Mai Ngọc nếu so với nhiều cây lan kiếm tiên vũ khủng khác.

Điểm đặc sắc nhất của tiên vũ Mai Ngọc kiếm là ở khuôn hoa bầu cánh sen cả cần, với 1-2 bông đầu khi mới nở có khuôn bầu cánh mai. Cánh hoa lan kiếm đượm màu vàng hơi ngả đồng, gần như sạch (chỉ còn vương chút màu mắm nơi đầu và gốc cánh). Hai cánh hoa hơi dựng từ lúc mới nở, giữ khuôn không căng mở hoàn toàn đến tận lúc tàn hoa. Chính cái khuôn cánh mai e ấp của 1-2 bông đầu đó đã làm nên tên tuổi của cây lan kiếm tiên vũ Mai Ngọc. Đây có thể nói là điểm nhận dạng khó lẫn với nhiều cây kiếm khác. Cộng với trụ nhụy ám, lưỡi cong mở vừa phải, mùi hương khá thơm, khiến bông Mai Ngọc kiếm như thoáng nét buồn. Hoa lan kiếm mang nét dịu dàng kín đáo của thiếu nữ khuôn trăng đầy đặn đang tuổi mới lớn bên khung cửa sổ mùa thu…

Bông của lan kiếm Mai Ngọc rất ổn định. Mình đã được thẩm kỹ qua nhiều vụ hoa trong vườn của các kiếm thủ lão luyện ở khắp các miền Bắc-Trung-Nam. Khi bụi càng lớn nhiều thân thì hoa càng to và cần hoa càng dài. Riêng phân cần hoa hơi thưa có thể coi là một điểm trừ của cây lan kiếmMai Ngọc. Dù đây cũng là đặc điểm thường thấy ở nhiều cây kiếm cánh bầu khác (cần hoa thưa mới đủ sức nuôi bông bầu cánh sen trên toàn cần. Nếu không cánh hoa kiếm chỉ bầu vài bông đầu hoặc chỉ ở dạng “hơi bầu”).

Cây Mai Ngọc Kiếm đã nổi danh trong làng lan kiếm Việt từ khá lâu. Thời đó, còn rất ít người chơi kiếm tiên vũ rừng Việt (chủ yếu mới có một số giống kiếm var ngoại), hoa cánh bầu tỏa hương thơm hầu như chưa thấy. Nhẽ ấy bông Mai Ngọc có thể coi là “hoa hậu” khi nó xuất hiện, mang đủ 3 tiêu chí “đẹp – độc – hiếm” được các kiếm thủ mến mộ.

Nguồn gốc của lan Mai Ngọc Kiếm là từ chợ Hàng chuyên bán lan ở Hải Phòng. Khi một kiếm thủ lão làng tình cờ mua được 1 khóm 3-4 thân đã gần khô héo của một người bán lan trên hè phố vào một ngày cuối tuần năm 2010, cách đây đã 9 năm. Sau khoảng 2 năm chăm chút luyện rèn, khóm kiếm tiên vũ đã nở những bông hoa to cánh bầu, tỏa hương thơm khiến chủ nhân đặc biệt vui thích và tự hào. Càng các năm sau cây ấm chậu to khỏe đủ lực cho những cánh hoa bầu bĩnh nuột nà như cánh hoa mai. Sau khi post hình lên fb, nhiều người thấy đẹp và liên hệ để giao lưu dù cây chưa có tên. Chỉ cách đây 4 năm (2015), với sự gợi ý của một người bạn, chủ nhân của cây lan kiếm mới đặt tên là Mai Ngọc. Một cái tên đẹp và ý nghĩa cho một bông kiếm đẹp (bông hoa cánh mai của chủ nhân tên Ngọc).

Trong 2 năm trở lại đây, phong trào chơi kiếm lá cứng nở rộ. Nhiều cây lan kiếm tiên vũ mới xuất hiện, trong đó có những cây đầy tiềm năng trở thành danh kiếm với cánh bầu màu sáng, trụ nhụy sạch hoặc gần sạch, lưỡi liền to mở, cần hoa dày bông… Lẽ đời, sóng sau đè sóng trước, cuộc sống đi lên không ngừng, cái mới luôn được hồ hởi đón nhận. Nhưng lan Mai Ngọc Kiếm với khuôn bông cánh mai e ấp độc đáo vẫn có chỗ đứng xứng đáng trong lòng nhiều kiếm thủ, bởi các giá trị từ xưa cũ vẫn đi cùng năm tháng. Vẫn đồng hành với thú chơi lan kiếm lá cứng của người Việt cho đến tận ngày hôm nay