Quy trình trồng và chăm sóc cây xoài
Kính thưa quý bà con, xoài là loại cây ăn quả rất phổ biến ở nước ta hiện nay. Xoài dễ trồng, tuy nhiên, để chăm sóc sao cho đúng kỹ thuật và mang lại năng suất cao thì có lẽ nhiều bà con vẫn chưa nắm rõ. Hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu đến quý bà con quy trình trồng và chăm sóc cây xoài đạt hiệu quả cao.
Xoài có thể được trồng trên nhiều loại đất khác nhau: đất vàng, đất vàng đỏ, đất Feralit, đất phù sa mới ven sông,đất phù sa cổ, kể cả vùng đất cát ven biển, nhưng tốt nhất là bà con nên trồng trên đất cát hoặc cát pha thịt, thoát nước tốt, có tầng đất dầy ít nhất 1,5-2m, có thủy cấp nông không quá 2,5m. So với các loại cây ăn quả khác, xoài là cây chịu được úng tốt nhất. Với đất nhẹ kém màu mỡ giúp cho cây dễ có nhiều hoa và kết quả, đất quá màu mỡ đủ nước chỉ giúp cho cây phát triển tốt, nhưng ít quả. Xoài thích hợp ở đất có độ pH từ 5,5-7, với đất có pH nhỏ hơn 5, cây sẽ kém phát triển. Ở vùng đất thấp, trước khi trồng bà con cần phải lên líp cao sao cho mực nước ở thời điểm cao nhất cách gốc ít nhất là 1m.
Xoài được trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là nên trồng vào đầu mùa mưa. Tuy nhiên, với số lượng ít, bà con có thể trồng vào nhiều thời vụ, miễn là phải tránh thời điểm rét đậm và nắng nóng, sau khi trồng phải lưu ý cung cấp đủ nước tưới cho cây.
Hiện nay, giống xoài được trồng phổ biến nhất có 5 giống là xoài cát chu, xoài cát Hòa Lộc, xoài bưởi, xoài tứ quý và xoài khiêu xa vơi. Trong 5 giống này thì xoài cát Hòa Lộc và xoài tứ quý là 2 giống nổi tiếng nhất vì cho trái ngon, vị ngọt thanh, trái to, mang lại hiệu quả kinh tế cao, cho nên nhà vườn và người tiêu dùng cũng đều ưa thích. Ngoài 5 giống xoài trên, còn một số giống xoài truyền thống, bà con trồng bằng hột, nhưng do hiệu quả kinh tế không cao nên ít được trồng. Đó là xoài xiêm, xoài châu hạng võ, xoài thanh ca, xoài tượng, xoài thơm,…
Cây xoài được nhân giống bằng nhiều cách như gieo hạt, ghép, chiết cành,…nhưng phổ biến nhất là phương pháp ghép. Cụ thể là giống được bà con ghép trên gốc ghép là giống xoài hôi hoặc xoài bưởi, cây được ươm trong bầu nilon có chiều cao 20-22cm, đường kính 12cm. Bầu không dập, vỡ. Cây ghép cần đảm bảo sinh trưởng tốt, thân mập, chiều cao cành ghép khoảng 40-50cm, đường kính 1cm (đo phía trên vết ghép khoảng 2cm), có 2-3 đợt lộc. Lá cây xanh đậm, không sâu bệnh.
Cây xoài là cây đại thụ, sống lâu, từ 30-50 năm, do đó có thể trồng thưa (8m x 8m, hoặc 10m x 10m), cũng có thể dày hơn (5m x 6m) sau đó tỉa thưa dần. Trước khi trồng 1-3 tháng, bà con đào hố vuông, rộng 70-80cm, sâu 50-70cm. Bón phân lót cho hố gồm 20-30kg phân chuồng mục + 0,1kg kali + 1-2kg super lân + 0,3-0,5kg vôi bột. Trộn đều phân với đất, sau đó lấp miệng hố (công việc này cần làm trước khi trồng khoảng 1 tháng).
Bà con đào một hốc nhỏ ở chính giữa hố, bỏ túi nilon và đặt bầu cây vào giữa, lấp đất sao cho vừa bằng cổ rễ, sau đó nén chặt xung quanh. Cắm 2 cọc chéo chữ X vào cây và buộc lại để tránh lay gốc, dẫn đến chết cây. Sau khi trồng, phủ rơm, rác mục xung quanh gốc và tưới nước giữ ẩm cho cây trong tháng đầu để tạo độ ẩm cho rễ phát triển. Sau khi trồng 1 tháng, cây ổn định, rạch túi nilon ở vết ghép để cây sinh trưởng và phát triển. Đến khi cây được 3 cơi lá thì nên bấm đọt. Khi cây ra chồi thứ cấp, bà con chọn 3 chồi phát triển mạnh nằm theo hình tam giác đều rồi bấm đọt như trên, đến khi chồi non của 3 chồi này mọc đủ 3 cơi lá nữa thì bà con bấm ngọn tiếp. Cứ thế bấm đọt 3 lần thì thôi, để cây phát triển tự nhiên. Khi cây đến giai đoạn cây trưởng thành, bà con nên cắt tỉa những cành mọc trong tán,cành bị sâu bệnh, cành quá gần mặt đất, cành không hiệu quả và cuống hoa, nhánh vụn của mùa trước.
Trong giai đoạn cây còn nhỏ, mới trồng 1-3 năm tuổi. Thời gian này cây sinh trưởng mạnh, hầu như quanh năm để hoàn thiện bộ khung tán. Vì vậy, việc cung cấp đủ phân, nước, diệt trừ cỏ dại thường xuyên nhằm tạo điều kiện thuận lợi để cây sinh trưởng là rất cần thiết.
– Bảo vệ hoa và trái non: Việc bảo vệ hoa và trái non là rất quan trọng. Bà con có thể phun thuốc (Butyl, Pyrinex, Sago Super) bảo vệ hoa lần 1 khi phát hoa dài 2-3cm để ngăn rầy chích hút. Lần hai phun vào khi hoa đạt kích thước tối đa. Sau đó, bà con ngưng phun thuốc để bảo vệ côn trùng có ích giúp cho hoa thụ phấn. Trong giai đoạn này, nếu trời mưa nhiều, và nhất là mưa đêm, thì sáng hôm sau bà con rung cành cho rơi bớt hoa không thụ phấn, kết hợp với phun thuốc phòng trừ nấm gây bệnh thán thư (Bendazol, Carbenzim). Cứ mưa xong là phun thuốc. Khi trái non đạt tới kích thước đường kính 1-2mm, bà con phun thuốc ngăn bệnh tán thư. Dùng các loại thuốc như Viben-C, Antracol, và phun Fastac, Pyrinex để ngăn sâu, rầy. Sau khi xoài cho quả thường phải qua thời kỳ rụng sinh lý, kéo dài 35-45 ngày. Qua thời kỳ này xoài không rụng nữa. Giai đoạn này, bọc quả là hiệu quả nhất nhằm hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu mà vẫn bảo vệ được trái xoài khỏi sâu bệnh hại, vừa giúp cho vỏ xoài trắng đẹp. Xoài thường ra hoa lẻ tẻ, không đồng loạt. Để xoài ra hoa tập trung, bà con cần phải xử lý bằng ka-li-nitơ-rát (KNO 3) nồng độ 1,25-1,5% phun ướt hết các lá xoài. Sau khi phun 3-7 ngày, xoài sẽ ra hoa.
Khi quả già, vỏ quả có màu hồng sáng. Nên thu hái vào lúc trời râm mát, khô ráo. Quả thu hái về cần được phân loại. Nếu vận chuyển đi xa thì nên đóng vào sọt hoặc thùng không quá 5 lớp (đóng sọt phải có lót rơm hoặc giấy giữa các lớp quả).
Bà con có thể sử dụng dụng cụ hái trái cây 3A3m của công ty Cổ Phần Đầu Tư Tuấn Tú chế tạo để hái quả cho nhanh và an toàn hơn.
Sau khi thu hoạch, bà con dùng máy cắt tỉa cành trên cao 3A để cắt tỉa bớt các cành già, cành sâu bệnh vệ sinh xung quanh tán cây để đảm bảo an toàn cho sinh trưởng của cây về sau.