Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Chuối Laba / Top 6 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 5/2023 # Top View | Duhocaustralia.edu.vn

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Chuối Laba

Khi trồng chuối tập trung từ 1 vài Ha trở lên cần phải dành 1 diện tích nhất định để thiết kế đảm bảo các mục đích sau:

* Thiết kế khu vực nhà ở, sinh hoạt của công nhân, nơi chứa vật tư, nơi tập kết sản phẩm để sơ chế các chòi bảo vệ…

* Chống gió bão : nhất là các vùng có gió lớn và thường bị ảnh hưởng của bão.

* Chống úng, tiêu thoát nước vào mùa mưa và thuận tiện cho việc tưới nước trong mùa khô. Những nơi có phèn phải thiết kế mương líp chống phèn bốc vào mùa nắng.

* Thuận lợi giao thông để chuyên chở phân bón, vật tư … cũng như chuyên chở chuối đến nơi sơ chế, tiêu thụ sản phẩm.

Chống gió bão

Đối với vùng Lâm Đồng nói chung và 03 huyện Lâm Hà, Đơn Dương, Đức Trọng tuy không bị ảnh hưởng trực tiếp của bão nhưng thường xuyên có những cơn gió, lốc xoáy đầu vụ, gió đông làm rách lá chuối ảnh hưởng đến năng xuất. Vì vậy khi trồng chuối tập trung với diện tích lớn từ 1 Ha trở lên nên thiết kế những hàng cây chắn gió.

Chống úng, hạn

– Chống úng: Đối với những vùng chân đất thấp, mùa mưa mạch nước ngầm xì ra cần phải đào mương thoát nước để chống úng. Một số nơi trồng trên đất ruộng 1 vụ, nông dân dùng máy múc đào lật đất xong dùng máy múc lên líp(luống) đào hố phơi ải đất từ 2 – 3 tháng . Tùy theo đất mà có khoảng cách thích hợp, thông thường khoảng cách giữa 02 mương thoát nước là 6 – 7 mét, trồng 02 hàng chuối.

– Đối với đất đỏ Bazan có tầng canh tác sâu, nên đào hố vuông rộng và sâu 80cm, một số nơi dùng máy đào hố sâu 1 – 1,2 mét, rộng 1 mét, hoặc đào thành hào theo đường bình độ, hào sâu 1 – 1,2 mét, rộng 1 mét sau đó đưa toàn bộ cỏ, cây (bắp) bã vỏ cà phê tươi, phân chuồng, vôi, lân …. xong đưa lại tầng đất mặt xuống lấp khoảng 30 – 40 cm phơi ải đất và ủ hoai từ 2 – 3 tháng trước khi trồng.

– Chống hạn: Do địa hình đồi núi, Yêu cầu vùng trồng chuối là phải có đủ nước tưới khi thời gian nắng kéo dài nhất là vào mùa khô khi chuối trổ buồng. Vì vậy khi chọn đất trồng chuối phải đảm bảo có nước tưới đầy đủ. Mặt khác thiết kế hệ thống tưới nước sao cho thuận tiện, chi phí thấp, hiệu quả .

Giao thông

Thiết kế giao thông nội bộ trong vùng sản xuất nơi có diện tích lớn đảm bảo phương tiện cơ giới vận chuyển vật tư phân bón và sản phẩm.

– Chuẩn bị đất trồng : Chuối LaBa được trồng trên nhiều chân đất khác nhau; tốt nhất là đất đỏ Bazan, đất xám, đất phù sa cổ, đất ven sông suối …..nhưng tốt nhất là đất tốt, tơi xốp, nhiều mùn nhất là đất phù sa, đất bùn ao phơi ải….. Đất trồng càng tốt cho năng xuất cao và ngược lại, cần bón vôi để nâng cao độ pH của đất.

– Làm đất: Trước khi trồng phải cầy bừa kỹ để diệt các loại cỏ dại nguy hiểm như cỏ tranh, cỏ ống … thu gom, ban đất. Hiện nay nhiều hộ nông dân đã dùng máy múc để đào lật đất sâu từ 0,6 – 1 mét rồi mới bón vôi trước khi tiến hành đào hố.

-Hố trồng chuối : Tùy theo từng dạng đất, địa hình mà có cách đào hố khác nhau; cây chuối cấy mô 60 x 60 x 80 cm. Cây con bứng từ củ mẹ 70 x 70 x 70 x 80 cm. Sau đó đưa tầng đất mặt xuống hố lấp lại từ 15 – 20cm.

Bón vôi: Có hai cách bón vôi: bón toàn bộ bề mặt của đất hoặc bón theo từng hố đào, tùy theo độ pH mà bón vôi nhiều hay ít vì cây chuối LaBa phát triển tốt nhất khi pH từ 6 – 7.

Tuy nhiên một số nơi nông dân đào hố thành rãnh (hào)dài sâu từ 0,8 đến 1,2 mét mật độ trồng còn lại từ 65 – 80 cây/1.000 m 2

Cách trồng cây con chuối : Có hai trường hợp

– Đối với chuối cấy mô: Chọn những cây con mập mạnh, không bị nhiễm bệnh tiến hành trồng. Dự trù số cây con chết phải trồng dặm lại từ 2 – 5 %. Đặt mặt bầu đất (chuối con cấy mô) hay điểm tiếp giáp củ với thân giả (dạng chồi và củ) thấp hơn mặt líp từ 15 – 20 cm tùy theo loại đất. Nếu đất thoát nước tốt thì trồng sâu khoảng 20 cm (dạng đất đỏ bazan, đất cát pha…) nhưng đừng để nước đọng lại trong hố . Khi trồng dùng cuốc bới trộn lại đất phân trong hố đào sau đó đặt bầu đất chuối cấy mô xuống hố trồng, dùng dao hoặc kéo cắt bịch đất ( chú ý cẩn thận để khỏi bể bầu đất và đứt rễ) sau đó lấp đất lại và nén chặt chung quanh gốc chuối.

Chú ý : đừng nén đất quá chặt làm dập con chuối. Nếu trời nắng quá có thể che tủ cây con trong tuần lễ đầu. Nếu trời không mưa tiến hành tưới nước ngay và lần tưới nước tiếp theo cách 2 – 3 ngày 1 lần.

– Trồng bằng cây con : Nên chọn các cây có hình búp măng có củ lớn. Khi bứng ở vườn chuối mẹ nên chọn vườn ít dấu hiệu bệnh Sigatoka. Panama, bunchy top. Sau khi bứng tiến hành ngay các việc sau:

– Gọt sạch rẽ sát củ, gọt các chổ củ rễ bị hư thối để lọai bỏ tuyến trùng, sùng đục củ. Cắt bớt 2/3 lá để giảm bớt sự bốc hơi nước.

– Đem ra khỏi vườn đào để tránh sùng đục củ đẻ trộn vào ban đêm. Dựng cây ở chổ thoáng, mát. Tránh ẩm ướt, chất đống, tránh phơi nắng hay mưa sẽ làm củ mau thối.

– Cắt 2/3 lá chuối trước khi trồng để bớt thoát nước. trước khi trồng. Hố đào và bón phân lót như chuối cấy mô có thể rộng hơn, dùng cuốc bới lại hố đào sau đó đặt cây con xuống hố trồng sau đó lấp đất lại.

-Trước khi trồng cần phân lọai cây con chuối theo kích thước để sau này chúng nở hoa tương đối đồng đều khi trồng.

– Tiến hành xử lý cây con chuối bứng từ cây mẹ bằng cách dùng 1 miếng vải bạt 4 m 2 đào hố chứa nước hoặc thùng phi chứa nước… sau đó pha thuốc Basudin nước hoặc Mocap, thuốc Antonick, Zineb hoặc Mancozeb (Ridomil) hoặc các loại thuốc trừ bệnh phổ rộng …khác theo tỷ lệ khuyến cáo của nhà sản suất. Nhúng (ngâm) 1/3 cây chuối con (phần củ gốc) vào hố nước có pha thuốc 10 phút vớt ra để ráo trước khi mang trồng mục đích diệt sùng đục củ, sâu bệnh khác.

Cần lưu ý là đặt mặt cắt của củ cây giống từ cây mẹ về một phía để khi trổ buồng, buồng cũng hướng về một phía, tạo thuận lợi cho thu hoạch. Nếu trồng trên sườn đồi thì đặt mặt cắt của củ cây giống hướng xuống phía chân đồi để khi cây trổ buồng chuối sẽ ở phía trên. Và làm thế để khi chuối có buồng, các buồng sẽ kéo cây vào phía trong làm cây đỡ bị đổ.

Chú ý: Chỉ trồng âm khi biết rõ nơi trồng không bị ngập úng. Dậm đất cho chặt để tránh đổ ngả vì gió và cây sẽ mau bắt rễ hơn.

Không nên trồng sâu quá cây con bị ngộp rễ chậm phát triển, trồng nông quá cây chuối mau trồi gốc ở vụ sau ảnh hưởng đến năng xuất.

Thời vụ trồng: chuối LaBa được trồng quanh năm, tốt nhất nên trồng khi đất đủ ẩm hoặc vào đầu mùa mưa, cây sinh trưởng và phát triển tốt cho tỉ lệ sống cao.

Hiện nay do xác định được thời gian trổ buồng đến thu hoạch và chủ động tưới nước nên nhiều hộ nông dân trồng chuối chọn thời điểm khi thu hoạch giá bán chuối tại thị trường có lợi nhất và cho hiệu quả kinh tế cao nhất, tránh thu hoạch tập trung vào những mùa giá chuối trên thị trường thấp, không có lợi cho người sản xuất.

Bón phân cho chuối laba

Cây chuối sinh trưởng và phát triển chia làm 3 giai đoạn:

– Thời kỳ đầu: Thời kỳ dinh dưỡng và sinh trưởng của cây con.

– Thời kỳ giữa: Thời kỳ phân hóa mầm hoa. ( giai đoạn quan trọng hình thành buồng, trái)

– Thời kỳ cuối : Thời kỳ ra hoa và phát triển buồng trái.

Sản lượng của cây chuối cao hay thấp chủ yếu quyết định bởi sự phân hóa mầm hoa để có số lượng nải và quả. Nhưng sự phân hóa này lại quyết định ngay trong thời kỳ đầu về lượng dinh dưỡng và sinh trưởng của cây chuối.

Sau thời kỳ cây chuối đã phân hóa mầm hoa, dù có bón phân như thế nào thì năng xuất vẫn giới hạn.

Yêu cầu về dinh dưỡng của cây chuối tương đối lớn, chất dinh dưỡng cần thiết này tuyệt đại đa số có trong đất hoặc phối hợp bón phân cho đất trồng chuối. Theo nguồn tư liệu của Viện nghiên cứu chuối quốc tế như sau :

Nguồn tư liệu : Twyfor – I – T (1976)

Tổng số dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của cây chuối đạt năng xuất cao trong 1 năm (g/cây) .

Trung bình với năng suất 32 tấn/ha, cây chuối lấy đi 80kg N, 49kg P 2O 5 và 1.145kg K 2O. Như vậy có thể thấy ngay rằng chuối là một trong số ít cây trồng có nhu cầu kali lớn nhất. Tuy nhiên, rễ, thân, lá và đặc biệt cuống buồng, vỏ quả chuối giữ một lượng dinh dưỡng rất lớn, nên trong điều kiện có thể nên trả lại tối đa các bộ phận này cho đất (rễ chứa 5 – 10%; thân: 10 – 12% … so với tổng lượng hút).

Cân đối đạm – kali cho chuối có tầm quan trọng đặc biệt, tuy nhiên tỷ lệ canxi và magiê cũng rất quan trọng vì chúng chi phối hiệu lực của kali. Một số thí nghiệm cho thấy bón cân đối NPK cho chuối làm tăng năng suất 26 – 27 tạ/ha hay 9-28% với hiệu suất 13,2 – 27,5kg chuối/kg K 2 O tùy theo liều lượng kali sử dụng. Bón vôi cũng là biện pháp có hiệu quả nếu đất chua.

Hiện tại, để đảm bảo chuối có phẩm chất tốt hơn, người ta còn phun kẽm và bo với lượng 5 – 10kg/ha (1 – 3 lần phun/vụ). Tuy nhiên, phun vi lượng cho chuối là biện pháp còn ít được áp dụng.

Đây là nguyên nhân tại sao phải trồng chuối trên đất tốt phì nhiêu nếu không phải bón phân hữu cơ, đầu tư chăm sóc và quản lý tốt.

Lượng phân tổng quát bón cho 01 gốc chuối LaBa đạt năng xuất cao khuyến cáo như sau:

– Phân chuồng bón lót : 10 – 15kg/hốc;

– N: 200g đạm nguyên chất tức khoảng 450g Ure/ gốc/ năm.

– P 20 5: 100g – 120g Lân nguyên chất tức khỏang 625g – 700g lân Lâm thao / gốc/ năm.

– K 2 O: 400g Kali nguyên chất tức khỏang 660g Kcl / gốc/ năm.

Có thể chia cây chuối ra làm 2 thời kỳ:

– Thời kỳ kiến thiết cơ bản .

– Thời kỳ kinh doanh.

Thời kỳ kiến thiết cơ bản: Là thời kỳ từ khi đặt trồng đến khi thu hoạch. Đây là thời kỳ rất quan trọng, nếu không tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh kịp thời sẽ ảnh hưởng đến năng xuất thu hoạch

Bón phân:

Có thể chia ra từng đợt bón phân cho chuối LaBa trồng bằng mô như sau::

+ Đợt 1: 10 – 15 ngày sau trồng 10g Urê + 10g Kali /hốc.

+ Đợt 2: 30 ngày sau trồng 20g Urê + 20g Kali/hốc.

+ Đợt 3: 50- 60 ngày sau trồng 50 g Urê + 50 g Kali/hốc

+ Đợt 4: 90 – 100 ngày sau trồng 80 g Urê + 100g Kali/hốc.

+ Đợt 5: 120 – 140 ngày sau trồng 100 g Urê + 150 g Kali/hốc.

+ Đợt 6: 170 – 180 ngày sau trồng 100 g Urê + 150 g Kali/hốc.

+ Đợt 7: 210 – 230 ngày sau trồng 40 g Urê + 150 g Kali/hốc. Thời kỳ này cây chuối đã trổ buồng rất cần đạm và Kali, mặt khác cần cung cấp dinh dưỡng cho từ 2-3 chồi con tiếp theo. Sau 02 tháng kể từ ngày ra buồng nên bón phân tiếp theo lượng bón 150 g Urê + 150 g Kali/bụi.

Nếu sử dụng phân bón NPK (20-20-15+ VL; 16-16-8 13s; 15-5-20+2VL….) Trong 3 – 4 tháng đầu nên sử dụng phân bón có hàm lương đạm cao; từ tháng thứ 6 trở đi nên bón các loại phân có hàm lượng Kali cao, nếu thiếu phải bổ sung thêm kali đơn chất.Tuy nhiên tổng lượng phân thay đổi tùy theo độ phì của đất, năng suất của cây, mật độ trồng…

Ngoài phân bón NPK cần bón thêm :

– Phân chuồng từ 10 – 15kg/gốc vào đợt 3 hoặc đợt 4 và 10 – 15kg/gốc trước hoặc sau thu hoạch buồng chuối, và lập lại sau sáu tháng. Khi bón phân chuồng nên đào hố từ 3-4 theo hình vuông hay lục giác cách gốc 30 – 60 cm, sâu 20cm sau đó lấp lại, lần sau bón thì đào hố ngược lại.

– Bón vôi để nâng cao pH của đất đồng thời cung cấp CaO cho cây, phòng trừ nấm bệnh .

Trồng bằng cây con hay bằng củ có thể chỉ cần bón 3 – 4 lần. Mùa gốc lần bón đầu sau thu họach, lần hai lúc cây được 10 lá lớn và lần bón cuối trước khi chuối trổ buồng. Riêng phân lân chỉ bón 1 lần sau thu họach.

Để tránh sự rửa trôi củ nước mưa và sự bốc thoát hơi nước nên chôn phân cách gốc từ 30 – 60 cm trở ra, nơi có nhiều rễ nuôi cây. Bón theo băng hay hình bán nguyệt luân phiên.

Cần chú ý:

* Làn cỏ sạch trước khi bón phân.

* Tưới ẩm đất trước khi bón nếu trời không mưa.

* Vun đất vào gốc sau khi bón, tránh làm đứt nhiều rễ.

Làm cỏ, cắt bỏ lá già, kết hợp phòng trừ sâu bệnh, tỉa chồi và để chồi

Làm cỏ, cắt bỏ lá già, lá bị nhiễm bệnh, tỉa chồi phải thường xuyên khoảng 1 tháng/lần làm cho vườn chuối thông thoáng, gom hết lá già, lá bệnh ra khỏi vườn chuối; khi tỉa chồi, dùng dao cắt ngang thân sát mặt đất và hủy đỉnh sinh trưởng bằng cách dùng cây sắt nhọn đâm ngoắy vào đỉnh sinh trưởng sau đó nhỏ vài giọt dầu DO (Gasoil, dầu hôi).

Nên tiến hành tỉa vào lúc trời nắng ráo, tránh để đọng nước xung quanh làm chồi con bị thối lây sang cây mẹ. Việc để chồi thực hiện sau khi trồng 2 – 5 tháng, chừa lại cây con mập, khỏe mọc cách xa cây mẹ trên 20cm, sao cho mỗi bụi cây chuối có 3 – 4 cây có hình bậc thang cách nhau khoảng 4 – 5 tháng.

Trong 3 – 4 tháng năm đầu tiên trồng chuối, nông dân có thể tận dụng đất để trồng những cây họ đậu khác để hạn chế cỏ dại. Không nên trồng những cây họ bầu bí, cà, ớt và bắp.

Thời kỳ kinh doanh

Thời kỳ trổ buồng đến khi cây chuối cho thu hoạch, tiếp tục chăm sóc các cây con tiếp theo.

Trong giai đoạn này 01 gốc chuối thường xuyên có từ 3 – 4 đến cây; mỗi cây con kế tiếp nên để cách nhau từ 4 – 5 tháng . Nhu cầu lượng dinh dưỡng để nuôi 1 bụi chuối sẽ nhiều hơn.

– Ở những nơi có mật độ con Bù Lạch cao trước khi chuối trổ buồng cần phun xịt thuốc trừ sâu, rầy rệp như Basa, kết hợp với các loại thuốc phòng bệnh như Zineb, Macoze, Kocide …để diệt trừ bù lạch cắn phá tạo thành những vết sẹo trên quả chuối non và phun xịt lại khi chuối nhú buồng.

– Tiến hành chặt bỏ những bẹ lá chuối cạ vào buồng chuối để buồng chuối thông thóang không bị trầy xước.

– Sau khi xuất hiện 1 – 2 nải trung tính, tiến hành bẻ bắp cách nải cuối cùng khoảng 20cm vào buổi trưa để hạn chế sự mất nhựa. Tiến hành cắt tỉa những trái đôi và dị dạng, tỉa bỏ những nải chuối quá nhiều quả để quả chuối đồng đều và đẹp hơn. Đồng thời xoa gãy vòi nhụy trái để quả chuối đẹp hơn kết hợp phun xịt thuốc phòng sâu bệnh trước khi bao quày chuối.

– Dùng túi polyetylen màu xanh dương có đục lỗ để bao quày, mục đích giữ cho màu sắc vỏ trái được đẹp hơn, hạn chế bù lạch chích hút trái non và sẽ làm tăng năng suất quày chuối thêm 1kg.

– Nên dùng cây chống quày tránh đỗ ngã.Trong giai đoạn nầy có thể phun thuốc sâu và thuốc bệnh để phòng ngừa một số dịch hại .

Thu hoạch

Tùy theo chế độ chăm sóc, bón phân, tưới nước thông thường nếu chăm bón tốt : Từ trồng đến trổ khoảng 7 – 8 tháng; từ trổ đến thu hoạch buồng khoảng 115 – 130 ngày tùy theo thời vụ và thị trường đòi hỏi. Thường độ chín của quả được xác định qua màu sắc vỏ, độ no đầy và góc cạnh của trái. Lúc thu quày tránh làm cho trái bị trầy xước, sau đó vận chuyển đến nơi tiêu thụ.

– Chặt bỏ, băm nhỏ những cây chuối đã thu hoạch đem ra khỏi vườn hoặc phơi khô đốt, đào hố chôn lấp xong rắc vôi…

Phân bón qua lá : Hiện nay là 1 biện pháp quan trọng nhằm cung cấp nhanh dưỡng chất cho cây trồng giúp cây phát triển nhanh, khỏe, kháng bệnh tốt. Từ 7 – 15 ngày sau khi trồng nên sử dụng phân bón qua lá kết hợp với thuốc phòng trừ sâu bệnh, chất kích thích tăng trưởng (Chế phẩm WEGH (phân bón sinh học), chế phẩm hữu cơ từ cá, rong tảo biển,Antonik, Gibberellin (GA 3), Cytokinin…) phun xịt cho cây chuối theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất giúp cây chuối con phục hồi và phát triển nhanh, đồng thời phòng trừ được sâu bệnh, nên phun thuốc cách nhau 1 tháng 1 lần . Phun lúc sáng sớm hoặc chiều mát.

Trong qua trình thâm canh chuối nên sử dụng những chế phẩm sinh học hữu cơ vừa nâng cao chất lượng quả chuối, vừa cải tạo đất, kết hợp bón thêm càng nhiều phân chuồng, phân hữu cơ …. càng tốt . Một số nơi nông dân tận dụng vỏ cà phê tươi sau khi ủ hoai làm phân hữu cơ bỏ vào vườn trồng chuối rất hiệu quả và giữ ẩm rất tốt.

Chẩn đoán vài dấu hiệu thiếu dinh dưỡng

-Thiếu N: chẩn trên toàn cây, cây còi cọc, bị chùn đọt, tốc độ ra lá giảm khiến chu kỳ của cây kéo dài, buồng nhỏ, năng suất kém.

-Thiếu P: chẩn trên lá già, lá bị cháy mép thành các đường răng cưa lớn và không liên tục.

-Thiếu K: chẩn trên lá già, lá bị vàng, màu vàng rực, gân giữa bị gãy, lá nhuộm nâu và treo trên vây lâu ngày, buồng nhỏ, cây chống chụi với khô hạn yếu.

-Thiếu Mg: chẩn trên lá già gồm: hiện tượng bệ lá xanh dương và hiện tượng cháy xoăn mép lá.

-Thiếu các chất vi lượng như Zn,Fe, Ca: chẩn trên lá non, có đốm sọc (Zn), có màu nâu đỏ trên đọt xì gà (Fe), lá non bị vàng mép hình răng cưa (Ca), vv…

Sau khi trồng nếu trời không mưa cần tưới nước ngay và lần tưới nước tiếp theo cách 2 – 3 ngày tưới 1 lần, tưới tiếp tục hễ nắng hạn kéo dài 2 tuần liền. Vũ lượng hữu hiệu đối với chuối là ≥ 100 mm/ tháng. Lập lại lần tưới sau từ 3 – 7 ngày/ lần tùy sức giữ nước của đất. Cần kiểm soát chất lượng nước và sự tăng trưởng của cây, hễ khoảng cách giữa hai lóng giả không bị chùn lại, bản lá to xanh, tốc độ ra lá đều (7 – 10 ngày/lá) là đạt.

– Phòng trừ cỏ dại: Kết hợp cơ giới lúc làm đất, làm cỏ bằng tay, bằng hóa chất : như thuốc, vv.

– Phát triển và chấn chỉnh các đai cản gió.

– Vun gốc cao 10 cm để tránh trốc gốc.

– Dùng từ 1 – 2 cây chống buồng có cột dây chằng cây chuối với cọc chống hay với buồng. Cọc cần chống sâu 40 – 60 cm, cột dây ở 3 nơi: giữa thân, ngọn thân, cuống buồng. Việc chống buồng theo thế chân vạc gồm 2 cây tre bắt chéo vào nhau rất tốt nhưng tốn kém.

– Chừa lại 1 – 2 con chuối vững hơn và có cây thay thế liền khi cây mẹ bị đổ ngả.

– Sau cơn mưa bão cần:

*Thoát nước đọng.

*Dựng lại cây bị nghiêng.

*Chặt bỏ cây bị gãy đổ, trốc gốc …

Tỉa chừa con: Quyết định với vòng quay trong năm tức số buồng thu họach được trên mỗi bụi. Thường tuổi chênh lệch giữa cây chuối mẹ và con hay giữa hai chị em là 4 – 6 tháng. Con chừa lại phải mọc ở vị trí sao cho lá của nó không chạm vào buồng mẹ. Củ của nó phải mọc sâu để tránh gãy đổ trước khi thu họach. Con cắt bỏ nên cắt sát gốc rồi hủy đỉnh sinh trưởng đi.

– Xoa gãy vòi nhụy: Tùy theo thị trường mà quyết định có nên xoa gãy vòi nhụy hay không. Đối với thị trường nội địa, nếu xoa gãy vòi nhụy phần chóp đầu quả chuối to, thương lái mua thấp hơn chuối LaBa không xoa đầu nhụy.

Nếu xoa đầu nhụy, khi trời nắng dùng tay xoa gãy vòi nhụy lần 1 sau khi trổ nải thứ 4, lần 2 sau khi trổ hết nải.

– Tỉa bớt trái trên nải: Những nải đầu nhiều trái mọc quá khít, cần tỉa bớt để cho các nảỉ phát triển đều. Dùng dao cắt sát cuống trái, tránh làm rơi nhựa ra vỏ quả.

Thu họach, vận chuyển – sơ chế

a-Thu hoạch: Tùy theo thị trường tiêu thụ mà có thời gian thu hoạch khác nhau. Từ trổ đến thu hoạch phải mất khoảng 115 – 130 ngày tùy theo nhiệt độ và ẩm độ. Nếu thu hoạch quá sớm năng xuất thấp.

Đối với thị trường nội địa thường thu hoạch khi quả chuối căng, no tròn.

Đối với thị trường xuất khẩu, thường thu họach lúc quả ¾ gầy, nghĩa là quả còn góc cạnh rõ. Người quản lý cần gám sát nhiều hôm trước và có kế họach vận chuyển trước khi cắt .

Khi thu họach cần 1 – 2 công nhân chặt và vít cây mẹ xuống để khi thu buồng không rơi xuống đất. Tránh xây sát buồng. Sau thu họach cây mẹ cần cát bỏ.

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Chuối

1. Chuẩn bị đất

– Nơi có mực nước ngầm cao, cần phải lên líp trước khi trồng sao cho mặt líp cách mực nước cao nhất từ 0,6-1m.

– Chiều rộng líp trung bình 5 – 6m, được trồng 2 hoặc 3 hàng, kích thước hố trồng 40x40x40cm, trộn lớp đất mặt với 3-5kg phân hữu cơ + 50gr P2O5 và thêm 10gr Furadan 3H cho vào hố.

– Yêu cầu đất phải tốt, tầng canh tác dày vì bộ rễ của chuối ăn rất khỏe. Đất phải thoát nước, tưới tiêu tốt. Đối với đất trồng chuối cũ, yêu cầu phải đào bỏ sạch gốc chuối cũ, dọn sạch cỏ dại, cày phơi ải một thời gian cho đất tơi xốp trở lại. Có thể xử lý đất khi cày bừa cùng với bón vôi: khoảng 10kg vôi bột/sào.

2. Thời vụ

– Đối với khí hậu nước ta, chuối có thể trồng quanh năm đều sống được. Tuy nhiên, nếu để đạt đến năng suất cao và phẩm chất chuối tốt, bà con cũng cần chú ý đến thời vụ. “Giêng trúc lục tiêu” tức là kinh nghiệm về mùa vụ trồng tre và chuối hợp lý, tức tháng giêng (ÂL) trồng tre, tháng sáu (ÂL) trồng chuối.

– Đối với các giống chuối gòn, chuối lá mật, chuối ngự… có thể trồng được vụ xuân (tháng 2 – 3 ÂL), nhưng với chuối tiêu thì phải trồng vụ thu (tháng 6-7 ÂL) và cây sẽ ra hoa vào tháng 6-8 năm sau, đến tháng 9-11 thu hoạch, lúc này năng suất, phẩm chất chuối tiêu rất tốt. Vì vậy mà trong dân gian cũng đã có kinh nghiệm ăn chuối: vào mùa nóng thì nên ăn chuối gòn, chuối lá, còn vào mùa rét thì ăn chuối tiêu ngon hơn.

3. Giống

Hiện nay có 2 phương pháp nhân giống chính:

– Dạng chồi, củ:

+ Dạng chồi: chọn con chuối mập, khỏe, không sâu bệnh, cao 0,8-1m, cắt sạch rễ và 2/3 lá.

+ Dạng củ: nguyên củ hay chẻ ra thành nhiều mảnh (mỗi mảnh có 2-3 mầm ngu). Các con chuối này trước khi trồng nên xử lý thuốc diệt khuẩn Benlat C hay Bordeaux 2%.

– Dạng nuôi cấy mô:

+ Nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô có đặc điểm là cây sạch bệnh, có sức sinh trưởng mạnh, cây ít bị nhiễm bệnh do không bị các vết thương cơ giới khi đánh cây con mà đây là một trong những nguyên nhân lây nhiễm bệnh.

+ Cánh đồng chuối cho thu hoạch tập trung, năng suất cao hơn từ 10-20% so với trồng bằng chồi, qua đồng đều, ít các vết bệnh.

Các giống đang trồng phổ biến hiện nay là các giống chuối tây, chuối tiêu, tiêu hồng, chuối ngự, một số giống nhập nội như tiêu Đài Loan..

4. Cách trồng

– Chuối phải được trồng lúc trời râm mát, buổi sáng hoặc chiều tối là tốt nhất.

– Với cây giống nuôi cấy mô:

+ Trước khi trồng phải dỡ bỏ bầu nilon một cách cẩn thận không được làm vỡ bầu. + Đặt mặt bầu đất (chuối con cấy mô) hay điểm tiếp giáp củ với thân giả (dạng chồi và củ) thấp hơn mặt líp từ 10-15cm nhưng đừng để nước đọng lại trong hố.

+ Trồng vào giữa hố, dùng đất nhỏ lấp kín gốc. Sau khi trồng có thể dùng rác ủ để giữ ẩm cho cây mau bén rễ.

– Mật độ trồng:

Mật độ trồng dày hay thưa phụ thuộc vào giống chuối, thay đổi tùy theo kỹ thuật để chồi.

+ Đối với chuối xiêm 3x3m, chuối già 2×2,5m, chuối cau 2x2m, trồng theo hình chữ nhật hay nanh sấu.

+ Đối với giống càng thấp cây, tán lá hẹp như chuối tiêu lùn, chuối ngự có thể trồng dày, còn các loại như chuối tiêu vừa, chuối tiêu cao, chuối lá, chuối gòn… lại trồng thưa hơn.

+ Ở các vườn chuối nước ta, mật độ trồng phổ biến khoảng trên dưới 1.000 cây/ha (với chuối tiêu vừa và lùn), khoảng cách trồng: 3x3m (1100 cây/ha) hoặc 3×2,5m (1.300 cây/ha).

Tuy nhiên, so với các nước khác, mật độ trồng nước ta quá thưa nên năng suất thấp hơn nhiều.

+ Đối với giống chuối tiêu lùn, có thể trồng 2.000 – 2.500 cây/ha. Tuy nhiên, khi trồng mật độ dày cần phải chú ý: Chọn cây con thật đồng đều nhằm tránh hiện tượng lấn át, tranh giành dinh dưỡng và ánh sáng giữa các cây; chú ý bón phân đúng mức và phòng tránh kịp thời bệnh đốm lá cho cây; trồng dày hợp lý có tác dụng tốt cho vườn chuối, vườn sớm được che bóng, ít cỏ dại, tạo điều kiện nóng ẩm phù hợp với cây chuối và tốt hơn cả là tăng năng suất chuối.

5. Chăm sóc và tưới

– Tưới nước:

+ Cây chuối cần rất nhiều nước ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng, nhất là cây giống nuôi cấy mô nên cần phải có chế độ tưới nước đặc biệt.

+ Trồng xong cần tưới ngay và luôn luôn cung cấp đủ ẩm cho cây ở giai đoạn này. Một giai đoạn nữa cần đủ nước là giai đoạn phân hóa mầm hoa (sau trồng 8-10 tháng) đến khi quả lớn đẫy.

– Tỉa chồi và để chồi:

+ Tỉa chồi phải thường xuyên khoảng 1 tháng/lần, dùng dao cắt ngang thân sát mặt đất và hủy đỉnh sinh trưởng.

+ Nên tỉa vào lúc trời nắng ráo, tránh để đọng nước xung quanh làm chồi con bị thối lây sang cây mẹ.

+ Việc để chồi thực hiện sau khi trồng 5 tháng, chừa cây con mập, khỏe mọc cách xa cây mẹ trên 20cm, sao cho mỗi bụi có 3 cây khác nhau khoảng 4 tháng.

– Bẻ bắp-che và chống cây:

Sau khi xuất hiện 1 – 2 nải trung tính, tiến hành bẻ bắp vào buổi trưa để hạn chế sự mất nhựa. Dùng túi polyetylen có đục lỗ bao quày để giữ cho màu sắc vỏ trái được đẹp hơn, hạn chế bù lạch chích hút trái non và sẽ làm tăng năng suất quày thêm 1kg.

+ Trong giai đoạn này có thể phun Decis và Mancozeb 0,1% để phòng ngừa một số dịch hại.

+ Đồng thời với tỉa chồi, định mầm cần tiến hành vệ sinh như cắt bỏ lá khô, lá bệnh, cắt bỏ hoa đực, bao buồng bằng túi PE đục lỗ hoặc giấy chịu ẩm, phòng trừ cỏ dại, khơi rãnh tiêu nước cho vườn.

6. Bón phân

Lượng phân khuyến cáo: 150 – 200g N; 50g P2O5 và 200 – 250g K2O/cây/vụ.

– Bón lót:

Toàn bộ P2O5 cho vào hố trước khi trồng, ở những vụ kế thì bón sau khi thu hoạch hay đầu mùa mưa.

– Bón thúc:

+ Lần 1: sau khi trồng 1,5 tháng bón 30% lượng N và 30% lượng K2O.

+ Lần 2; khoảng 4,5 tháng sau khi trồng bón 30% lượng N và 30% lượng K2O.

Lưu ý: Ở giai đoạn cây con, có thể chia lượng phân ra làm nhiều lần tưới cho cây. Khi cây trưởng thành ta có thể bón phân theo hốc hay xới nhẹ quanh gốc theo tán cây cho phân vào rồi lấp đất lại.

7. Thu hoạch và bảo quản

Sau ra hoa từ 2,5 – 3 tháng là có thể thu hoạch. Thường độ chín của quả được xác định qua màu sắc vỏ quả, độ đẫy của quả, góc cạnh quả… Lúc thu hoạch tránh làm cho quả bị trầy xước. Sau thu hoạch chuối được phân loại, đóng gói ngay tại nơi sản xuất.

Nguồn: Kỹ thuật chọn giống, chăm sóc và phòng bệnh cho cây chuối

Trong vườn chuối của gia đình ông Bàn Văn Chính, xóm Suối Mát, xã Quy Hướng, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, có một cây mà cách dưới buồng chuối 80cm có 3 nhánh 3 hoa chuối…

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cúc: Làm đất, thời vụ trồng, kỹ thuật bón phân cho cúc, hướng dẫn ngắt nụ, cắt ngọn,…

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây gấc: Kỹ thuật làm đất, đào hố, làm giàn cho gấc leo, kỹ thuật bón phân, chăm sóc, làm đất, làm cỏ cho gấc,…

Yêu cầu ngoại cảnh đối với cây chuối: nhiệt độ, ánh sáng, nước,…, yêu cầu về đất trồng chuối,…

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Chuối Tiêu

1. Chọn đất và kỹ thuật trồng chuối tiêu

* Yêu cầu về đất đai đối với chuối tiêu

– Cây chuối tiêu có thể trồng trên nhiều loại đất, nhưng tốt nhất là trên đất phù sa có tầng mặt dày, tơi xốp, nhiều mùn, giàu dinh dưỡng, giữ ẩm và thoát nước tốt.

– Trên đất có tầng canh tác mỏng, nhiều cát, nghèo chất hữu cơ hoặc nhiễm mặn cây chuối sinh trưởng kém hơn cho dù bón phân và tưới nước nhiều hơn.

– Đất trồng chuối nên có lớp đất mặt dày quá 0,75m để rễ phát triển, hàm lượng sét và khả năng trao đổi cation trung bình khá. Cây chuối có thể chịu được độ pH đất trong khoảng từ 5,0-7,0.

– Nếu đất chua quá hoặc kiềm quá sẽ ảnh hưởng đến chất lượng quả, không ngọt và không thơm.

* Yêu cầu về điều kiện khí hậu đối với chuối tiêu

– Cây chuối sinh trưởng tốt nhất ở những nơi ấm và ẩm, với sự phân bố đều về lượng mưa trong năm. Nhiệt độ lý tưởng trong khoảng từ 15-350C. Trừ khi điều kiện tưới nước tốt, lượng mưa không ít hơn 100mm/tháng. Mặt khác, cũng nên tránh trồng chuối ở những nơi hay xảy ra ngập lụt. Để cây chuối sinh trưởng thuận lợi, lượng mưa hàng tháng cần phân bổ đều và khoảng 200-220mm/tháng.

– Vì chuối là cây thân thảo, không có mô gỗ nên rất mẫn cảm với gió mạnh. Vì vậy, những nơi có gió bão to cũng nên tránh.

– Ngoài ra, thời vụ trồng chuối cũng nên điều chỉnh tùy theo mùa vụ. Không nên trồng chuối muộn hơn 6 tuần trước khi mùa khô bắt đầu, hoặc tránh thời gian thu hoạch trùng với thời kỳ gió bão.

* Yêu cầu dinh dưỡng đối với chuối tiêu

– Đạm: Có trong các bộ phận của cây chuối nhất là bộ phận non. Đạm ảnh hưởng đến việc phân hóa mầm hoa nhất là việc hình thành hoa cái. Thiếu đạm lá chuối mỏng, tốc độ ra lá chậm, nải ít quả, buồng ít nải. Nếu bón đủ đạm cây ra hoa sớm hơn từ 1-2 tháng, năng suất tăng từ 5-20%. Bón nhiều đạm lá dày, xanh đậm, quả nhiều nước, nhạt, cây chuối dễ nhiễm bệnh.

– Kali: Chứa nhiều trong thân giả, thân ngầm, vỏ quả và nhiều nhất ở các đỉnh sinh trưởng. Kali có ảnh hưởng rất lớn đến sản lượng và phẩm chất quả chuối.

+ Thiếu kali: cây gầy yếu dễ đổ, dễ nhiễm bệnh, ở mép lá bị khô như cháy.

+ Đủ kali: quả to, phẩm chất ngon, thơm, chống bệnh tốt.

+ Thừa kali: làm cho quả chóng chín, khó bảo quản.

– Lân: Ảnh hưởng không rõ bằng đạm và kali, nhưng bón đủ lân lá sẽ cứng, chống được nấm bệnh, lân giúp cho sự phát triển của rễ.

Sự phổ biến của các loại sâu bệnh hại, khả năng cung cấp và giá nhân công, sự tiện lợi về giao thông, giá thuê đất… cần được xem xét khi lựa chọn địa điểm trồng chuối. Để giữ cho đồng ruộng sạch bệnh, việc lựa chọn những nơi mà vùng phụ cận không có những cây chuối bị bệnh hoặc không có cây ký chủ có thể thay thế của bệnh hại chuối là rất quan trọng.

1.2. Chuẩn bị vườn trồng chuối tiêu

* Kỹ thuật chọn đất trồng chuối tiêu

– Chọn khu vực có điều kiện sinh thái thích hợp đối với cây chuối.

– Nếu trồng ở quy mô lớn thì cần có diện tích đất tập trung, có đường giao thông để tiện vận chuyển.

– Chọn vùng không có gió mạnh.

– Chọn đất tơi xốp, thoáng khí, tiêu nước và giữ ẩm, tầng canh tác dày, mạch nước ngầm cách mặt đất trên 60cm, hàm lượng mùn trên 2%, độ pH 5-7.

* Kỹ thuật làm đất trồng chuối tiêu

Đất bằng, vụ trước trồng cây khác cần được cày và bừa 2-3 lần đến độ sâu 0,5m rồi cày lật thành từng luống.

Chuối có thể trồng ở những mật độ rất khác nhau, từ 666 – 6666 cây/ha.

Khoảng cách hay mật độ trồng chuối được xác định tùy thuộc các yếu tố sau:

– Đặc điểm giống: Những giống chuối cao cây có bộ tán lá rộng yêu cầu khoảng cách trồng rộng hơn so với những giống chuối thấp cây.

– Độ màu mỡ của đất: Đất càng tốt thì khoảng cách trồng càng rộng và mật độ trồng càng thấp. Đối với mỗi loại đất cụ thể cần dựa vào kinh nghiệm hoặc dựa vào kết quả nghiên cứu thử nghiệm.

– Khí hậu thời tiết và nguồn nước tưới: Những vùng có nhiệt độ càng cao thì khoảng cách trồng càng rộng. Có thể trồng dày hơn ở những nơi chủ động tưới.

– Hiệu quả kinh tế: Hiệu quả kinh tế tùy thuộc vào năng suất, yêu cầu về độ lớn buồng và chiều dài quả. Mật độ trồng dày có thể làm tăng năng suất nhưng lại làm giảm khối lượng buồng và độ lớn quả. Đối với tiêu thụ trong nước và chợ địa phương thì điều đó không phải là vấn đề trầm trọng. Tuy nhiên, để xuất khẩu thì tỷ lệ quả đạt kích thước lớn càng cao thì càng mang lại nhiều lợi nhuận.

– Mật độ trồng dày sẽ kéo dài thời gian cây chuối trổ buồng và làm chậm thời gian buồng chuối đẫy quả. Trồng quá dày còn làm cho buồng chuối rất khác biệt về kích thước buồng do cạnh tranh về ánh sáng và các nguồn cung cấp khác. Sự không đồng nhất về kích thước buồng tất yếu dẫn đến giá thành sản xuất tăng do phải tăng chi phí phun thuốc. bao buồng và thu hoạch… Hơn nữa, trồng quá dày còn làm giảm tỷ lệ quả tròn căng và thời gian bảo quản quả.

– Trồng dày còn làm chậm sự phát triển của chồi bên. Ở những mật độ trồng cao rất khó lựa chọn những chồi bên ở những vị trí thích hợp cho vụ sau. Chồi bên của vụ trước phát triển không đồng đều dẫn đến vụ sau trổ buồng không tập trung.

– Trồng quá dày còn làm tăng tỷ lệ bệnh đốm lá do làm giảm hiệu quả của việc phun các loại thuốc trừ nấm, bộ lá chậm khô ráo vì kém thoáng khí.

– Tuy nhiên, mật độ trồng cao sẽ làm tăng độ che phủ và trên đất dốc có tác dụng làm giảm xói mòn đất.

Tóm lại: Mỗi mật độ trồng đều có những ưu điểm và yếu điểm. người trồng chuối cần phải quyết định mật độ trồng chuối thích hợp nhất phù hợp với điều kiện thực tế của mình. Khuyến cáo mật độ trồng tại vùng Đồng bằng Sông Hồng: 2500 cây/ha theo khoảng cách 2,0m x 2,0m.

* Thời vụ trồng chuối tiêu

Thời vụ trồng chủ yếu phụ thuộc vào khả năng cung cấp nước (do mưa hoặc tưới) và vật liệu trồng. Nên trồng vào đầu mùa mưa để tận dụng thời gian cây chuối sinh trưởng trong điều kiện đủ ẩm. Ở những nơi không có khả năng tưới, không nên trồng muộn hơn 6 tuần trước khi mùa khô tới. Cũng cần chú ý lập kế hoạch trồng sao cho thời kỳ thu hoạch không trùng với mùa mưa bão.

Thời vụ trồng còn được xác định bởi thời gian dự kiến thu hoạch. Thông thường, thời gian từ trồng đến thu hoạch khoảng 11-12 tháng.

Ở vùng đồng bằng Sông Hồng, để thu hoạch chuối tiêu vào dịp tết Nguyên đán, nên trồng vào vụ xuân, ngay sau tết.

* Chuẩn bị hố trồng chuối tiêu

– Kích thước hố 40cm x 40cm x 40cm.

– Đối với những nơi đất trồng bị nhiễm sâu bệnh và tuyến trùng phải xử lý hố trồng bằng cách hun vỏ trấu. Những nơi có điều kiện, phủ lớp trấu dày 12-30cm (75-150 tấn/ha) trên mặt ruộng và đốt. Đồng thời với việc làm giảm mật độ các vi sinh vật gây hại, hun vỏ trấu còn làm giảm mật độ cỏ dại, làm tăng một số dưỡng chất, nhất là lân và kali và cải thiện điều kiện lý tính đất. Để mấy ngày cho đất nguội rồi mới trồng cây.

– Cây chuối nuôi cấy mô rất dễ bị tổn thương. Vì thế, bón phân lót cần chú ý tránh không làm chúng bị tổn thương. Khi đào hố cần để riêng lớp đất mặt và lớp đất cái. Bón phân vào đáy hố, lấp phân bằng đất mặt, đặt cây rồi lấp bằng đất cái. Theo cách đó, bộ rễ của cây con không bị ảnh hưởng phân và dinh dưỡng của lớp đất mặt được sử dụng hoàn toàn. Thông thường, phân lót được bón sớm ngay sau khi thiết kế vườn trồng.

– Tốt nhất là nên trồng cây vào sáng sớm hoặc chiều mát. Tưới đủ nước cho cây trước khi trồng. Vận chuyển cây ra ruộng, đặt mỗi cây bên cạnh một hố đã chuẩn bị sẵn.

– Để tránh bộ rễ bị tổn thương, phần đáy của túi bầu cần được xé bỏ trước. Đặt cây vào hố rồi lấp một phần đất để cây đứng vững sau đó nhẹ nhàng lột túi bầu bằng cách rút lên. Cuối cùng lấp hết phần đất còn lại. Những lá mới đầu tiên sẽ xuất hiện 2-6 tuần sau khi trồng.

– Cây chuối sau khi trồng ra ngoài ruộng cần được tưới nước. Cây chuối nuôi cấy mô khi còn nhỏ chịu hạn kém so với trồng bằng củ hoặc chồi bên. Cần chú trọng chăm sóc cây chuối nuôi cấy mô thời kỳ sau trồng 3-4 tháng. Cùng với việc giữ ẩm đất, cần làm sạch cỏ, che phủ đất, bón phân hữu cơ và vô cơ theo quy trình.

– Tại thời điểm đưa cây ra ngoài ruộng trồng, cây chuối nuôi cấy mô vẫn hoàn toàn sạch bệnh. Giai đoạn đầu rất dễ bị sâu bệnh gây hại. Vì thế cần chú ý áp dụng các biện pháp kỹ thuật phòng trừ để cây sinh trưởng tốt hơn.

2. Biện pháp kỹ thuật chăm sóc chuối tiêu

Sau khi trồng, những biện pháp kỹ thuật chăm sóc thích hợp và quản lý đồng ruộng tốt là rất quan trọng để đạt năng suất cao. Các biện pháp kỹ thuật canh tác chủ yếu bao gồm tưới nước, bón phân, lựa chọn chồi, vệ sinh đồng ruộng, chăm sóc buồng quả….

Sau khi trồng 15 ngày cây nào chết thì trồng dặm. Khi trồng dặm lấy cây tương đương trong vườn, không trồng cây lớn hoặc bé hơn.

Sau trồng 30-45 ngày thì làm cỏ, làm cỏ là việc làm quanh năm trong suốt thời kỳ sinh trưởng của cây chuối.

Chuối là cây cần nhiều nước. Tùy thuộc vào địa điểm và mùa vụ, cây chuối yêu cầu lượng mưa 80-200mm/tháng. Tưới nước được xác định là một trong những yếu tố môi trường hạn chế sản xuất chuối.

Đối với người trồng chuối thường có 2 câu hỏi đặt ra là tưới bao nhiêu và tưới khi nào. Câu trả lời tùy thuộc vào nhiều yếu tố nhưng chủ yếu là do khả năng nguồn nước. Yêu cầu tưới nước có thể được xác định bởi kết quả kiểm tra độ ẩm đất, tình trạng cây và điều kiện thời tiết. Nhìn chung, cây chuối nuôi cấy mô cần tưới thường xuyên 2 ngày một lần, mỗi lần 4-5 lít/cây trong thời kỳ sau trồng 1 tháng. Thời kỳ sau đó tưới mỗi tuần một lần, mỗi lần 5-10 lít/cây sao cho duy trì độ ẩm đát 70-80%.

Các chất dinh dưỡng được cây chuối sử dụng hoặc bị mất đi do rửa trôi, bay hơi, cố định sinh học hoặc hóa học… Việc bón phân không chỉ cung cấp và đảm bảo sự cân bằng dinh dưỡng cho cây mà còn bù đắp lượng phân bị mất đi. Khuyến cáo bón phân cho vùng đồng bằng Sông Hồng như sau:

Bón mỗi hố 15kg phân hữu cơ + 37g lân supe (60g P2O5) + 0,5kg vôi bột.

– Lượng bón cho 1 cây: 520g đạm ure (240g N) + 960g kaliclorua (480g K2O).

– Cách bón: Xới rãnh nông theo vòng tròn cách gốc 30-50cm, rải phân, lấp đất và tưới giữ ẩm. Sau khi mưa, có thể rải đều xung quanh gốc.

Lần 1: Sau trồng 10 ngày: 5% đạm ure + 5% kali clorua;

Lần 2: Sau trồng 1 tháng: 5% đạm ure + 5% kali clorua;

Lần 3: Sau trồng 2 tháng: 10% đạm ure + 10% kali clorua;

Lần 4: Sau trồng 3 tháng: 20% đạm ure + 20% kali clorua;

Lần 5: Sau trồng 5 tháng: 20% đạm ure + 20% kali clorua;

Lần 6: Sau trồng 7 tháng: 20% đạm ure + 20% kali clorua;

Lần 7: Sau trồng 9 tháng: 20% đạm ure + 20% kali clorua;

– Bổ sung chất hữu cơ và dưỡng chất cho đất;

– Cải thiện đặc tính lý hóa đất;

– Hạn chế rửa trôi và xói mòn đất.

– Che tủ đất bằng chất vô cơ như tấm plastic: các tấm plastic thường không bị phân hủy, không có tác dụng cải thiện kết cấu đất cũng như là không bổ sung chất hữu cơ và dưỡng chất cho đất.

– Che tủ đất bằng chất hữu cơ như rơm rạ, mùn cưa, bã mía, lá và bẹ chuối khô… Những chất này rất dễ phân hủy và là nguồn bổ sung hữu cơ quan trọng cho đất, có tác dụng cải thiện kết cấu cũng như là khả năng giữ và thoát nước của đất.

* Những điểm lưu ý khi che tủ đất

– Chỉ tiến hành che tủ khi đất đã được làm sạch cỏ và khi cây chuối đã ra được 2-3 lá mới.

– Không che tủ kín thân cây.

– Che tủ hết bề rộng của bộ rễ.

Một cây chuối có thể sản sinh ra 5-10 chồi bên. Thông thường chỉ để 1-2 chồi cho vụ sau. Các chồi khác phải bỏ đi để tránh cạnh tranh về dinh dưỡng. Đánh tỉa chồi là kỹ thuật lựa chọn những chồi khỏe mạnh nhất, ở những vị trí thích hợp nhất.

– Chồi khỏe mạnh, cân đối, cao dưới 1m và lá chưa xòe rộng.

– Chồi nằm trên cùng hàng với cây mẹ.

– Lựa chọn những chồi đồng đều nhau.

– Phương pháp chung đánh tỉa chồi là dùng dao cắt ngang hoặc dưới mặt đất. Làm như vậy chồi sẽ mọc lại và tiếp tục cắt.

– Muốn cho chồi không mọc lại nữa cần áp dụng các biện pháp: (i) khoét bỏ đỉnh sinh trưởng hoặc (ii) tách chồi khỏi cây mẹ hoặc (iii) rót dung dịch 2,4 D nồng độ 0,5% vào nõn.

– Để tránh lây bệnh từ cây này sang cây kia, dụng cụ cần phải được khử trùng sau mỗi lần sử dụng bằng dung dịch formaldehit 10% trong 10 giây hoặc 5% trong 30 giây.

– Những lá già và lá bị bệnh sẽ bị chết và treo trên cây. Đây là những nơi cưu trú của nhiều loài sâu bệnh hại. Cần cắt bỏ những lá này bằng dao sắc, thường là cùng lúc với đánh tỉa chồi. Như vậy sẽ làm giảm các bệnh về đốm lá và sâu bệnh khác. Đồng thời làm tăng khả năng sinh trưởng của chồi bên.

– Cắt bỏ tất cả những lá bị treo trên cây và cả những lá chỉ còn dưới 50% diện tích lá khỏe mạnh và đặt giữa các hàng chuối. Nếu diện tích lá khỏe mạnh còn trên 50% thì không nên cắt bỏ mà chỉ cần làm vệ sinh.

– Dụng cụ cắt tỉa lá cũng cần được xử lý giống như dụng cụ đánh tỉa chồi.

Buồng quả chuối thường được bao bởi túi nilon. Loại túi bao buồng này có công dụng giữ cho quả khỏi bị sâu bệnh gây hại và thúc đẩy quả phát triển, nhất là trong điều kiện lạnh. Bao buồng quả thường làm tăng kích thước quả và rút ngắn thời gian từ ra buồng đến thu hoạch.

Buồng quả cần được bao sớm ngay sau khi quả bắt đầu cong lên. Buộc chặt túi ở phía trên và mở ở phía dưới, trông giống như là một cái ống tay áo. Loại túi bao phổ biến nhất hiện nay màu xanh, có đục lỗ.

Hoa đực hay còn gọi là bắp chuối, thường được cắt bỏ ở vị trí khoảng 10cm dưới nải quả cuối cùng và đồng thời với bao buồng quả. Ngắt bỏ hoa đực có xu hướng làm tăng kích thước của những nải phía dưới và khối lượng buồng quả.

Có thể bẻ hoa đực bằng tay nhưng tốt nhất là dùng dao sắc và cũng cần được xử lý như đối với cắt tỉa lá và đánh tỉa chồi.

Tại thời điểm này, kết hợp tỉa bỏ những quả hay thậm chí là những nải quả không thỏa mãn yêu cầu của thị trường tiêu thụ. Việc tỉa bỏ như vậy sẽ làm tăng chiều dài của những quả còn lại và rút ngắn thời gian từ trổ buồng đến thu hoạch.

– Để hạn chế đổi khi cây có quả, dùng 2 cọc buộc chéo vào nhau theo hình chữ X đỡ lấy cổ buồng chuối, 2 cân cọc và thân giả đứng thành 3 chân kiềng.

– Dùng dây nilon một đầu buộc phía trên thân giả sát cổ buồng chuối đầu kia chằng chặt vào gốc cây chuối bên cạnh hoặc ngang thân cây bên cạnh để giữ cho cây chuối đứng thẳng, hạn chế ảnh hưởng gió bão làm đổ cây.

– Điều khiển sinh trưởng sao cho mùa gió bão cây không có buồng non, lá nhiều.

– Mùa gió bão phải vun gốc cho rễ ăn sâu, che chắn bớt gió. Trước khi b ão tràn qua có thể chặt bớt 1/2 – 1/3 tàu lá.

* Sâu đục thân hại chuối (Cosmopolites sordidus)

– Triệu chứng: Sâu non thường sống trong thân giả, là pha gây hại chính. Từ chỗ đục tiết ra chất nhày màu vàng đục. Bị hại nặng, thân giả thối và lá chuyển vàng. Cây có buồng gãy gục ngang thân.

– Sinh trưởng phát triển: Trưởng thành đẻ trứng mỗi năm một lứa vào tháng 3,4. Sâu non sống tới 9 tháng/năm.

+ Đặt bẫy trưởng thành: Tiến hành vào cuối tháng 2 đầu tháng 3. Chẻ tư thân giả dày 5-10cm rồi úp mặt xuống đất. Mỗi khóm chuối đặt 1-2 bẫy. Sáng sớm bắt sâu trưởng thành cho vào túi PE đem tiêu hủy.

+ Luân canh với cây trồng khác.

+ Dùng Basudin 5G hoặc 10G rắc vào nõn cây chuối 3-5g/cây vào cuối tháng 3 đầu tháng 4.

* Sâu gặm vỏ quả hại chuối (Basilepta sp)

– Triệu chứng: Sâu trưởng thành gây hại là chính. Vỏ quả bị hại có vết sần sùi 1-2cm, đôi khi liên kết với nhau thành từng đám làm xấu mã quả.

– Sinh trưởng phát triển: Có nhiều lứa gối nhau trong năm. Sâu trưởng thành xuất hiện từ đầu tháng 3 ở xung quanh gốc cây và bắt đầu gây hại từ cuối tháng 3. Từ tháng 12, mật độ và mức độ gây hại giảm.

+ Phun Trebon hoặc Antafos trừ trưởng thành vào sáng sớm hoặc chiều mát các cao điểm tháng 4, 7, 10.

* Bệnh chùn ngọn chuối BBTV (Banana Bunchy Top Virus)

– Triệu chứng: Lá ngắn, lá sau thường ngắn hơn lá trước. Cuống lá xếp sít nhau. Cây con lụi dần. Cây lớn không trổ buồng hoặc trổ buồng ngang thân giả.

– Phát triển phát triển: Môi giới truyền bệnh là rệp, thường xuất hiện nhiều trong vụ xuân hè (tháng 4-6), trùng với thời kỳ cây chuối sinh trưởng mạnh.

+ Trồng cây chuối nuôi cấy mô;

+ Phun thuốc Trebon trừ rệp;

+ Đánh bỏ và tiêu hủy cây bệnh.

* Bệnh thán thư chuối (Colletotrichum musae)

– Triệu chứng: Nấm xâm nhập qua vết thương của quả non sau trổ khoảng 30 ngày. Nấm tồn tại trên vỏ quả và xuất hiện lốm đốm trứng cuốc khi quả chín.

– Phát sinh phát triển trên vỏ quả quanh năm. Tuy nhiên chuối chín vụ đông bị nặng hơn chuối chín vụ hè.

+ Sau thu hoạch, xử lý quả bằng Bavistin hoặc Topsin.

Tùy thuộc vào khoảng cách cần vận chuyển, chuối có thể thu hoạch ở những độ chín khác nhau. Để tiêu thụ ở chợ địa phương, chỉ cần thu trước khi chín vài ngày. Để vạn chuyển xa phải thu hoạch sớm hơn. Tuy nhiên, để giữ được vị ngọt tự nhiên, cần thiết phải thu hoạch chuối ở giai đoạn chín. Thu hoạch chuối làm nguyên liệu chế biến thường sớm hơn so với để ăn tươi.

Độ chín có thể xác định bởi màu sắc hoặc độ đẫy quả. Tiêu thụ tại chỗ, nên thu hoạch khi quả đạt độ tròn căng và màu quả chuyển từ xanh sang vàng. Tiêu thụ xa cần thu sớm hơn khi quả vẫn còn xanh và chưa tròn đầy.

Độ chín cũng có thể xác định theo thời gian trổ buồng. Tùy mùa vụ, khoảng thời gian từ trổ buồng đến thu hoạch dao động trong khoảng 3-4 tháng.

– Dùng cho xuất khẩu tươi: Độ chín từ 75-80% biểu hiện của quả hơi tròn cạnh, vỏ màu xanh nhạt, ruột trắng ngà.

– Dùng để tiêu thụ trong nước hoặc chế biến; độ chín 90%, vỏ quả màu xanh vàng, quả tròn cạnh, ruột màu vàng. Khi buồng chuối có quả nứt là chuối đã già, nên thu hoạch ngay, để lâu sẽ có nhiều quả nứt và quả nứt dễ thối.

* Phân loại, đóng gói và bảo quản

– Chọn buồng đúng độ chín, mã đẹp, không sâu bệnh, không sây sát, quả đều. Nếu xuất khẩu nải thì dùng dao sắc cắt ra từng nải, cắt cuống của nải thật ngắn, nhúng vào thùng chứa Topsin 0,1% để phòng trừ nấm bệnh gây thối quả, để ráo nhựa rồi dùng giấy bản buộc lại, xếp vào trong sọt tre, gỗ hoặc hộp cacton.

– Khi vận chuyển phải bảo quản hết sức nhẹ nhàng, nếu chưa chuyển được thì phải xếp vào lán, lán phải thoáng mát, cao ráo, gần đường giao thông. Để bảo quản được lâu nên dùng kho lạnh nhiệt độ 13 – 150C.

Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Chuối Tây Thái

Kỹ thuật trồng và chăm sóc chuối tây thái (2015-05-12 03:33:00)

Giống được chon từ giống chuối tây thái lan nuôi cấy mô hoặc từ những vườn, cây không bị bệnh. Cây có quả to, đều, không có cạnh, núm quả ngắn, quả già có màu xanh phớt trắng.

Trồng chuối tây thái lan nên chọn đất cát pha, thịt nhẹ, thoát nước nhanh. 3-4 vụ liền kề trước đó không trồng chuối các loại.

Giống được chon từ giống chuối tây thái lan nuôi cấy mô hoặc từ những vườn, cây không bị bệnh. Cây có quả to, đều, không có cạnh, núm quả ngắn, quả già có màu xanh phớt trắng.

Nếu chọn giống từ vườn, dùng dao sắc cắt 1/4 củ chuối, thấy thân có màu trắng tinh là cây không bị bệnh, nếu có vòng vàng, trắng đen phải bỏ ngay. Trước khi trồng cắt bớt lá, rễ, nhúng phần thân ngầm vào dung dịch Padan 95SP 15% để loại bỏ sâu bệnh ký sinh trong cây.

Khuyến cáo: Nên chọn giống tây thái lan nuôi cấy mô vì giống ổn định về mặt di truyền, đồng nhất về phẩm chất, kích thước, sạch bệnh…

Đồng bằng đào hố kích thước khoảng 40x40x40, vùng đồi 50x50x70

– Bón lót mỗi hốc 3-3.5kg phân chuồng hoai mục + 500g phân lân + 1kg vôi bột + 10g Basudin 50EC, trộn đều lấp đất và trồng cây lên tránh cho rễ cây tiếp xúc trực tiếp với phân.Khi trồng lưu ý phủ đất kín gốc với độ sâu lấp đất sao cho sau khi trồng cách mặt đất chúng tôi khi trồng xong cây phải tưới đủ ẩm.ư

– Sau 10 – 15 ngày cây bén rễ ra lá mới thì cần bón thúc lần 1: hòa tan 10g Ure = 50g lân + 10g kali với 20 lít nước sau đó tưới vào gốc 1 – 2 gáo/gốc.

– Bón lần 2 sau khi trồng 30-45 ngày, phân cũng được hòa tan trong nước, lượng phân có thể tăng lên không đáng kể tùy thuộc vào sự phát triển của cây.Thời gian đầu mới trồng cây còn nhỏ,bộ rễ rất nhạy cảm nên cần chú trọng khâu chăm sóc, bón phân.Lượng phân thời kỳ đầu không nhiều nhưng phải thường xuyên có đủ dinh dưỡng cho cây.Định kỳ tháng tưới 2 lần cho đến khi cây cao khoảng 1m trở lên thì ta có thể bón phân vào gốc, 2 hoặc 3 tháng bón thúc một lần.Lượng phân cũng tùy thuộc vào sự sinh trưởng của cây.Mỗi lần bón ta có thể vun gốc tạo thành luống tránh hiện tượng trồi gốc cây gây đổ cây.Tuyệt đối không được bón phân chuồng tươi.Khi bón phân cũng tùy thuộc điều kiện thời tiết, nhiệt độ quá cao hay quá thấp thì không nên bón để tránh gây tổn thương tới bộ rễ..

Tỉa mầm: Là biện pháp kỹ thuật rất quan trọng . Trên cây mẹ chỉ để 1 – 2 mầm cây con, khoảng cách đồng đều và nên để những cây con xa gốc cây mẹ, tránh ở vị trí những buồng chuối, chọn tuổi chồi sao cho 1 năm thu hoạch từ 1-2 buồng.

– Khi cây chuối mới trồng, cây còn nhỏ chưa phủ kín đất.Để tránh lãng phí đất có thể trồng xen canh các loại cây rau màu.

– Dọn lá già: Khi lá chuối đã khô, không còn tác dụng nuôi cây thì cần vệ sinh cắt bỏ để hạn chế sâu bệnh lan ra các cây khác.

– Cây chuối thường bị một số loại sâu ăn lá phá hoại như: bọ nét, châu chấu, nhiều loại bọ cánh cứng gặm vỏ, tuyến trùng phá hoại rễ, một số rệp chính hút nhựa và quả non.

– Xử lý đất bằng vôi bột, phun thuốc trừ sâu bệnh hại, sau khi cây trổ buồng xong phun phòng trừ sâu bện hại quả non, bao bường bằng nilon trắng để tránh hiện tượng rám quả

( Thuốc trừ sâu: Basudin, Thuốc trừ nấm bệnh: boocdo, Zinep, aliet,…)