Vốn chịu được sương gió, màu sắc đẹp, thời gian trưng lâu nên hoa lan santo với sắc vàng rực rỡ thường được các gia đình chọn để trưng Tết. Những chậu hoa này được nhiều người cho rằng mang ý nghĩa may mắn, sức khỏe tài lộc và không chỉ được trang trí trong nhà mà còn được chọn để trang trí cho nhiều cơ quan, doanh nghiệp, sảnh khách sạn…
Bởi vậy, mỗi dịp xuân về, nhu cầu thị trường với loại hoa này cũng tăng cao. Tuy nhiên, lượng hoa trồng được của thị trường trong nước chủ yếu tại Đà Lạt, Sa Pa vốn chưa đáp ứng được nhu cầu. Những dòng hoa nhập khẩu từ Hàn, Nhật giá cũng khá cao và tốn công vận chuyển. Bởi thế, rất nhiều thương lái đã nhập nhèm lan Trung Quốc giả làm lan Việt hay hàng Hàn để kiếm lời.
Những chậu lan dày đặc mác Trung Quốc được thương lái nhập về và phân phối cho các cửa hàng hoa, cây cảnh.
Thực tế, địa lan santo vàng của Trung Quốc không phải là mặt hàng hiếm trên thị trường. Mỗi dịp Tết Nguyên đán mặt hàng này đều được nhiều hàng trồng hoa, cây cảnh nhập về bán. Giá nhập dòng hoa này cũng khá rẻ và nguồn hàng dồi dào. Trung bình giá lan santo Trung Quốc phân phối tới các cửa hàng chỉ từ 60-80 nghìn đồng/cành hoa, tùy theo độ nở, màu sắc.
Trên thị trường, trung bình mỗi cành lan santo Trung Quốc được bán với giá từ 150-200 nghìn đồng/cành. Mỗi chậu hoa có từ 5-15 cành và được định giá tùy vào mức độ đẹp của cây hoa. Mức giá hoa địa lan với lan Sapa hay Đà Lạt, hay hàng nhập khẩu từ Hàn Quốc cao hơn hẳn so với lan Trung Quốc khoảng 50-100 nghìn đồng/cành.
Tuy nhiên, nếu người mua không sành thì khó có thể biết được đâu mới là lan Trung Quốc, đâu là lan nhập hay lan Việt Nam. Bởi thế, chỉ cần khéo nhập nhèm nguồn gốc thì người bán cũng thoải mái hét giá hoa lan cao hơn hẳn mức bình thường và dễ thu thêm được khẽ khàng vài trăm nghìn tới hơn triệu đồng mỗi chậu. Nhẹ như không. Và hoàn toàn không có thuế má gì. Nhìn càng thấm cái sự muôn vẻ hàng Tàu xâm chiếm thị trường Việt. Và quá nhiều người Việt “hồn nhiên vô tội” tiếp tay cho nguy cơ sóng ngầm hàng lậu cuồn cuộn chảy tràn từ phương Bắc trong cuộc mưu sinh.
Thêm đó, che giấu được nguồn gốc hoa Trung Quốc cũng giúp việc bán hàng dễ hơn hẳn. Bởi tâm lý nhiều người vốn chẳng muốn mua đồ “tàu” về nhà trưng Tết để lấy hên hay đem tặng.
Những chậu lan santo được nhập từ Trung Quốc đang được ra giá 2,7-3 triệu đồng, trong khi giá nhập của thương lái chỉ khoảng 1,2 triệu. Lan santo được bán phổ biến tại các cửa hàng hoa cảnh
Tuy màu sắc đẹp, nhưng thời gian trưng của lan santo Trung Quốc lại ngắn hơn nhiều so với hàng nhập khẩu hay hàng trong nước. Nhiều người trưng loại hoa này cũng đã có kinh nghiệm “Tết xong là vứt”. Bởi dù có chăm chút như thế nào thì những chậu lan đang xanh mơn mởn, nở hoa tươi tắn cũng nhanh chóng lụi sau khoảng một tháng trưng. Với lan Việt hay lan nhập khẩu gặp người khéo chăm bón thì hoàn toàn sống được năm sau vẫn có thể ra hoa đẹp mắt.
Nhận biết lan santo Trung Quốc Những chậu lan Trung Quốc khi nhập về Sẽ được chuyển chậu, thêm xơ dừa để “lên đời” thành lan Việt hay Hàn
Địa lan santo Trung Quốc thường được trồng trong chậu nhựa nhỏ, đường kính khoảng 15cm, cao 25cm, trông không cân xứng với độ lớn của khóm lan. Sau khi nhập những chậu lan này về nhiều cửa hàng tìm cách gỡ bỏ chậu thay bằng chậu cỡ lớn hay chậu sứ.
Đặc biệt rễ lan trong chậu lan Trung Quốc không có giá thể, mà chỉ thấy rễ bện xoắn lấy nhau vì nó sống bằng các dưỡng chất được cấp trực tiếp qua rễ và qua lá. Đây chính là nguyên nhân làm cho cây lan chơi hoa xong, người chơi muốn trồng lại cũng không sống được, sẽ chết dần mòn và lụi hoàn toàn sau một thời gian. Hoa và lá của địa lan Trung Quốc trông cũng không tươi và khoẻ như địa lan Việt Nam.
Địa lan Việt Nam được trồng trong chậu lớn hơn gấp nhiều lần địa lan Trung Quốc, trông rất cân xứng với độ lớn của khóm lan. Điểm khác biệt quan trọng nhất là địa lan Việt Nam đa số đều được trồng trong chậu có giá thể bằng than củi và xơ dừa, đảm bảo ổn định được dinh dưỡng cho cây nên cây và hoa luôn khoẻ và tươi hơn hàng Trung Quốc. Đó cũng là lý do sau khi trưng Tết, lan Việt vẫn có thể đem trồng, sinh trưởng và nở hoa vào năm sau.
Lâu nay, hoa cảnh và nhiều mặt hàng Việt vẫn bị lép vế bởi hàng Tàu do giá rẻ và chính một bộ phận thương lái thường xuyên tiếp tay để hàng Tàu đội lốt hàng Việt cùng đội ngũ kiểm tra giám sát vẫn còn sự “tiếp tay”, như lời cảnh báo của Đại tá Hoàng Văn Trực, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Kinh tế, Bộ Công an. Nếu tình trạng này không được kiểm soát thì chẳng khác nào dâng thị trường và thương hiệu Việt cho thương hiệu Trung Quốc lâu nay vốn bị cho là kém chất lượng.
Vĩ Thanh
Theo Song Moi ngay 16/01/2023