Bạn đang xem bài viết Kỹ Thuật Nuôi Trồng Lan Tách Chiết được cập nhật mới nhất trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
1. Kỹ thuật trồng lan trong chậu
Nên trồng vào các chậu sành đã được nung chín, kích thước chậu cân đối với khả năng phát triển của cây, có nhiều lỗ thoáng (rễ phát triển nhanh và khỏe). Chậu phải sạch hoặc phải rửa sạch trước khi trồng. Nếu dùng chậu cũ đã trồng rồi thì phải đốt chậu để khử trùng trước khi trồng.
Tiến hành trồng như sau:
– Cho chất trồng lan có kích thước lớn hơn vào đáy chậu để đáy chậu được thoáng. Chất trồng có kích thước nhỏ hơn ở giữa và chất trồng có kích thước nhỏ nhất ở trên cùng nhưng không cho chất trồng đầy mặt chậu mà để cách mép trên khoảng 1-2cm. Chất trồng ở đây là than gỗ, thân cây dương xỉ, rêu biển và một số chất khác.
– Cắm cọc nhỏ vào mép chậu nếu trồng lan đa thân hay ở giữa nếu trồng lan đơn thân để giúp cho cây lan đứng vững khi rễ chưa bám vào dưới chậu, nếu không cây lan sẽ bị lay động khi tưới hay lúc gió thổi sẽ làm đầu rễ bị tổn thương.
Cố định cây lan tách chiết
– Buộc cây lan vào cọc sao cho hướng phát triển của cây lan về sau sẽ quay vào giữa chậu nếu trồng lan đa thân, phần gốc lan không chôn vào chất trồng mà chỉ để sát trên mặt chất trồng. Trong bất kỳ trường hợp nào cũng không phủ kín gốc lan, nhất là lan đa thân. Nếu cần làm tăng độ ẩm cho chậu lan vào mùa khô hanh ta nên phủ trên mặt chậu một lớp xơ dừa hay sợi dứa, nhưng không che kín gốc lan để tránh bị thối gốc.
Ngay khi trồng xong nên để chậu lan ở nơi mát mẻ, có độ ẩm cao đến khi rễ non phát triển mới chuyển dần ra nơi có ánh sáng phù hợp. Tưới nước, bón phân như cây lan đã trưởng thành.
2. Kỹ thuật trồng lan ghép trên thân cây
Đây là cách trồng gần với cây lan ở trong thiên nhiên nên chúng phát triển mạnh hơn so với cây trồng khác.
Thân cây có thể còn sống:
– Phải lưu ý tỉa bớt tán nhánh cây cho phù hợp với nhu cầu đời sống của cây lan muốn trồng. Tuy trồng ghép trên thân cây nhưng không phải ở vị rí nào cũng tốt. Các cây lan chỉ phát triển tốt khi chúng được ghép ở phía ánh sáng ban mai chiếu rọi, tốt nhất là hướng đông. Cách trồng này rất thích hợp cho hầu hết các giống lan, đặc biệt là các giống lan rừng.
Thân cây có thể đã chết:
– Có thể cắt thành những khúc ngắn (để treo) hay thành đoạn dài (để đứng). Trong trường hợp này phải có giàn che phù hợp. Nên chọn những cây đã mục như cây vú sữa hiện đang được ưa chuộng nhất. Khi dùng loại thân cây đã chết nên bóc bỏ vỏ vì vỏ sẽ khô, bong ra và là nơi trú ẩn của các loại côn trùng phá hoại.
Trồng ghép trên thân cây
Cách trồng này như sau:
– Buộc một miếng xơ dừa vào thân cây nhằm mục đích giữ ẩm mà không sợ thối gốc rồi buộc chằng lên trên đó gốc lan muốn trồng. Vào mùa khô tránh làm ngược lại (nghĩa là không buộc miếng xơ dừa chồng lên gốc lan).
– Gốc lan phải luôn nằm lộ ra ngoài không khí rễ lan sẽ ló ra và theo hố ẩm mà mọc bám vào thân cây gỗ. Sau khi xơ dừa mục ta gỡ bỏ đi. Trường hợp trồng vào mùa mưa hay những nơi thời tiết quá ẩm thì không cần phải miếng xơ dừa.
Từ cách trồng này ta có nhiều cách trồng tương tự khác trên miếng dừa hay trồng trên khúc gỗ…
3. Kỹ thuật trồng lan không chậu, trồng treo
– Trong trường hợp các giống thuộc loài Vanda, Ascentrum… và các cây lan lai của chúng, chậu chỉ là giá thể không có mục đích chứa hết bộ rễ của cây lan vì vậy rễ mọc lòng thòng dưới đáy chậu.
– Đối với các giống này người ta có thể trồng bằng cách buộc một sợi dây ở ngay giữa thân trên rồi treo lan dưới giàn, không cần dùng chậu và chất trồng mà cây vẫn sống, phát triển và ra hoa bình thường.
– Tuy nhiên cách trồng này chỉ có thể áp dụng cho những nơi có độ ẩm cao.
Trồng không chậu, trồng treo
– Ưu điểm của cách trồng này là với một diện tích nhỏ nhưng mật độ trồng rất lớn, không tốn kém vật tư vì không dùng chậu và chất trồng, cây lan cũng khó bị bệnh hơn.
– Nhược điểm duy nhất của cách trồng này là khi đem trưng bày, cây trơ trụi, không chậu, kém thẩm mỹ.
4. Kỹ thuật trồng lan bằng xơ dừa
Cách trồng này dùng cho lan cắt cành như Dendrobium, Oncidium… gồm các bước sau:
– Chọn xơ dừa của những quả già, khô, xé ra từng mảnh to bằng bàn tay (mỗi quả chia làm 4-5 mảnh).
– Sắp các mảnh xơ dừa này sát nhau thành băng dài trên giàn gỗ hoặc tre, mặt lưng quay xuống, mặt ruột lõm quay lên. Giữ chặt chúng bằng hai thanh nẹp tre ở hai bên.
Trồng lan bằng xơ dừa
– Hoặc xếp các cọc tre có mũi nhọn cắm thẳng vào giữa miếng xơ dừa để làm cọc đứng.
– Buộc cây lan vào cọc, gốc lan sát với xơ dừa.
– Tưới nước ít hơn so với trồng bằng than trong chậu, để tránh úng nước có thể đục một lỗ nhỏ ở giữa miếng xơ dừa trước khi trồng.
– Trồng lại sau 2-3 năm khi xơ dừa đã mục.
Cách trồng này cũng giảm được chi phí vật tư vì xơ dừa là vật liệu dễ kiếm lại rẻ tiền mà cây lan vẫn sống, phát triển tốt, nảy chồi nhanh.
5. Kỹ thuật trồng lan thành luống
Đối với Vanda lá hình trụ, Renanthera… chúng phát triển rất cao nên trồng treo trong chậu không tiện, hơn nữa ta cần trồng nhiều để cắt cành hoa. Trường hợp này ta phải trồng luống ở đất.
5.1. Chuẩn bị luống trồng lan
Để tránh úng nước, cần phải làm luống cao khoảng 15-20cm, rộng 1m, chiều dài tùy theo vườn nhưng không nên dài quá 10 vì khó chăm sóc. Đất ở luống có thể cuối lên thành cục càng lớn càng tốt sao cho có nhiều lỗ hổng làm thông thoáng bộ rễ cho lan, vì vậy không cần đập đất nhỏ. Ở vùng đất sét hoặc đất phèn có thể lấy cát trộn với trấu đổ trên mặt dày 10-15cm dùng gỗ hay tre đóng thành khung hình chữ nhật rộng 1m xung quanh luống để giữ cho cát và trấu không chảy xuống rãnh khi mưa.
Hai bên luống dựng hai hàng cọc đứng có nẹp tre theo chiều ngang để đỡ cây lan. Hai hàng cọc này không quá cao, thường chỉ khoảng 1-1,5m, khoảng cách giữa hai hàng chừng 30-50cm.
Nơi chọn làm luốn phải thông thoáng, không bị ngập nước.
Trồng lan thành luống
5.2. Tiến hành trồng lan vào luống
– Buộc đứng các cây lan vào các nẹp tre, cành này cách cành kia khoảng 20cm. Các cành lan dài khoảng 40-50cm càng nhiều tầng rễ càng tốt, chúng thường có 2-3 tầng rễ.
– Dùng gạch, gáo dừa, than củi trải trên mặt luống cho chạm đến gốc lan, trên cùng dùng xơ dừa đã ngâm trải lên nhưng không nén lại mà tạo thành độ xốp. Tính từ mặt đất cho đến xơ dừa cao khoảng 20cm.
Trồng lan thành luống
– Che nắng cho lan khi mới trồng bằng các phên tre hay bằng tán lá dừa để có khoảng 50-60% ánh nắng. Gỡ bỏ dần khi cây phát triển, có đủ lá che cho nhau.
– Làm cỏ để tránh cạnh tranh dinh dưỡng cây trồng với lan và thường xuyên bón phân có thể phết phân bò, phân lợn trên các nẹp tre.
– Trồng lại khoảng 3 – 4 năm.
Những điều cần chú ý khi trồng lan tách, chiết:
– Cây lan tách chiết khi mới trồng phải để ở nơi râm mát, ẩm độ cao, không để ở nơi có ánh sáng trực xạ, chỉ khi cây bắt đầu ra rễ thì mới chuyển dần cây đến nơi có án sáng phù hợp.
– Tưới nước cho lan con bình thường như đối với cây trưởng thành, chỉ tưới phân khi rễ cây bắt đầu hoạt động.
– Đối với lan đơn thân thì trồng cây ở chính giữa chậu, không trồng ở mép chậu vì cây chỉ vươn lên theo chiều cao mà không đẻ nhánh và tràn ra khỏi chậu. Lan đơn thân cành lá thường dài, nên phải có cọc trụ đỡ cho cây đứng thẳng đồng thời cây rất cần thông thoáng nên chậu phải lớn, có nhiều lỗ, giá thể phải to, thoáng. Cũng có một vài loài đơn thân lá xếp sít nhau, rễ không ló ra khỏi chậu mà bám chặt vào giá thể (Phalaennopsis, Doritis…) thì không cần cắm cọc trụ, nhưng cần trồng với giá thể nhỏ hơn, chậu cũng không cần lớn. Lan đơn thân có nhiều loài với nhu cầu ánh sáng rất khác nhau, nên căn cứ vào từng loài, giống để che sáng cho phù hợp.
Đối với lan đơn thân thì trồng cây ở chính giữa chậu, không trồng ở mép chậu
– Đối với lan đa thân thường phân nhánh mạnh, phát triển theo chiều ngang, nên trồng lan con ở mép chậu và hướng cây phát triển vào giữa chậu bằng cách định mầm, tỉa mầm và phát triển kín chậu. Rễ cây lan đa thân thường chỉ tập trung ở gốc nên cần có cọc nhỏ để đỡ ở giai đoạn đầu mới trồng, cọc này cắm ở gần cây, cạnh mép chậu. nhu cầu về ánh sáng của lan đa thân cũng rất khác nhau và thường không chịu được ánh sáng trực xạ, cần làm giàn che cho phù hợp. thường cứ 3-4 năm thì thay chậu cho lan khi giá thể mục nát hoặc khi thân lan bò ra khỏi chậu, đồng thời cũng tiến hành tách nhân giống vào lúc này (thời tiết thích hợp là cuối vụ đông, đầu vụ xuân).
Đối với lan đa thân thường phân nhánh mạnh, phát triển theo chiều ngang, nên trồng lan con ở mép chậu và hướng cây phát triển vào giữa chậu.
6. Kỹ thuật trồng lan trên gỗ lũa
– Gỗ lũa là một loại gôc đã được chết lâu năm, vô tình tạo nên những hình dang kỳ thú, thu hút biết bao người. Gỗ lũa rất cứng không mối mọt nào ăn được, không bị cong vênh hay bị ảnh hưởng của mưa nắng. Gỗ vùi sâu dưới đất, giữ nguyên màu sắc gỗ nguyên thủy. Gỗ lũa ngâm trong bùn nước có màu đen như mun. Những loại gỗ lũa phơi trước nắng gió là loại có những đường vân sóng rất đẹp.
– Gỗ lũa là một loại gỗ đã chết lâu năm, vô tình tạo nên những hình dáng kỳ thú, thu hút biết bao người. Gỗ lũa rất cứng không mối mọt nào ăn được, không bị cong vênh hay bị ảnh hưởng của mưa nắng. Gỗ vùi sâu dưới đất, giữ nguyên màu sắc gỗ nguyên thủy. Gỗ lũa ngâm trong bùn nước có màu đen như mun. Những loại gỗ lũa phơi trước nắng gió là loại có những đường vân sóng rất đẹp.
– Gỗ lũa khi mang về chúng ta cạo hết những phần mục và phần đất cát bám vào những hang hốc. Sau đó chung sta chọn vị trí thích hợp đặt cây lan lên, khi chọn vị trí trồng ln chúng ra cần quan tâm đến những điểm sau:
Không nên che hang hốc, hay những vết sẹo vì đó là điểm nhấn mạnh để làm cho cây lan thêm phần nổi bật.
– Các bước tiến hành trồng lan trên gỗ lũa như sau:
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ
Khi chọn được gỗ lũa thích hợp, chúng ta cần có 1 búa nhỏ, 1 kéo nhỏ, 1 kéo cắt cành, 1 kềm nhọn, 1 kềm mỏ bằng, 1 máy bắm ghim gỗ (loại mà người ta hay dùng để làm ghế sofa) 1 cuộn dây dù (tùy theo cây lan mà chọn loại dây lớn hay nhỏ).
Bước 2: Cố định dây
Dùng búa đinh cố định một đầu dây trên gỗ lũa.
Bước 3: Đặt lan và chất trồng lên gỗ lũa
Sau khi đã cố định một đầu dây, ta tiếp tục đặt một ít dớn và cây lan lên vị trí định trồng. Dùng đầu dây đã cố định ở bước 2 kéo ngang qua bụi lan, dùng mấy bắn ghim cố định đầu dây.
Bước 4: Hoàn tất công việc và tiến hành chăm sóc
7. Kỹ thuật trồng lan trên đá
Trồng lan trên đá là một phương thức khá mới mẻ và rất khó thực hiện. Để có một tác phẩm đá – lan đẹp.
Bước 1: Chọn tảng đá phù hợp về hình dáng, tạo hình, để cho lan dễ bám vào.
Bước 2: Dùng keo dán gốc lan vào đá
Khi dán gốc lan vào đá nên kèm theo một ít chất trồng sao cho thật đẹp và phù hợp với điều kiện sống của từng loại lan nhất định.
Bước 3: Để đá dưới chỗ mát mẻ và tưới nước hàng ngày
– Sau khoảng 4 tháng cây lan sẽ tự bám vào thân đá, sống khỏe và đâm rễ
mới.
8. Kỹ thuật trồng lan trong giỏ treo
– Trồng trong giỏ treo thích hợp với các loại lan ưa sáng, cọng hoa rũ xuống, cách trồng này thường áp dụng với các loại lan tự nhiên, lan rừng.
– Giỏ treo được làm từ gỗ, tre, hoặc giỏ nhưa tùy theo mong muốn có thể làm giỏ treo theo các hình vuông, chữ nhật…
– Để trồng lan vào giỏ treo, dưới đáy giỏ treo lót một lớp rêu hoặc xơ dừa sợi dài, cùng với lớp vỏ cây/ hoặc gỗ băm; trộn với phân. Cố định lan vào giỏ và cho lớp giá thể vào sau đó tưới ẩm. Trồng lan trong giỏ treo khoảng 2 – 4 năm tiến hành thay giỏ treo 1 lần theo sinh trưởng của lan.
Nguồn: Giáo trình Hoa Lan – Đại học Thái Nguyên (Trường Đại học Nông Lâm)
Kỹ Thuật Trồng Lan Khi Tách Chiết
Các cây lan khi phát triển chật cả chậu lan đa thân hoặc phát triển lên cao quá lan đơn thân đều được tách chiết để trồng lại. Cách trồng lan này rất đa dạng. Sau đây là vài cách trồng thông thường nhất
1. Trồng trong chậu
Phải chọn các chậu đã được nung chín (tay ướt sờ vào không hút bám vào chậu, gõ nhẹ nghe thanh trong). Kích thước chậu cân đối với khả năng phát triển của cây. Có nhiều lỗ thoáng (cho cây có rệ mập và cây có rễ gió nhiều). Chậu phải sạch hoặc phải được rửa sạch trước khi trồng. Nếu dùng chậu cũ đã trồng rồi thì phải đốt chậu để khử trùng. Tiến hành trồng như sau:
a) Cho chất trồng to vào đáy chậu, có thể gác chéo sao cho đáy chậu được trống khoảng 1/5-1/4 thể tích chậu. Chất trồng vừa ở giữa và chất trồng nhỏ hơn ở trên mặt nhưng không đầy ngang miệng chậu mà còn chừa mép chậu 1-2cm. Chất trồng ở đây thường là than gỗ.
b) Gắn cọc ty tơ vào mép chậu nếu trồng lan đa thân hay ở giữa chậy nếu trồng lan đơn thân. Vai trò của cọc ty tơ là giữ cho cây lan được đứng vững vào lúc đầu khi rễ lan chưa bám được vào chậu. Với các chậu có gắn móc treo thì có thể buộc cố định cây lan bằng vào các dây kim loại này. Nếu không, cây lan sẽ bị lay đồng khi tưới hay lúc gió thổi sẽ làm cho đầu rễ bị tổn thương, không phát triển được.
c) Buộc cây lan và cọc ty tơ sao cho hướng phát triển của cây lan về sau sẽ quay vào giữa chậu nếu trồng lan đa thân. Phần gốc lan không chôn trong chất trồng mà chỉ để sát trên mặt chất trồng. Trong bất kỳ trường hợp nào cũng không phủ kín gốc lan, nhất là lan đa thân. Nếu cần tăng độ ẩm cho chậu lan vào mùa khô hạn thì ta có thể phủ lên mặt chậu một lớp mỏng xơ dừa hay dớn sợi, nhưng không che kín gốc lan, rất dễ thối gốc.
d) Ngay khi trồng xong nên để chậu lan ở nơi mát mẻ, ẩm độ cao cho đến khi ra rễ non và phát triển thì chuyển dần ra nơi có ánh sáng phù hợp. Tưới nước, bón phân như cây trưởng thành.
2. Trồng ghép trên thân cây (chúng tôi cũng đã trình bày phương pháp trồng lan trên vỏ cây)
Đây là cách trồng mô phỏng với cách mà cây lan sống bám trên cành cây ở trong thiên nhiên nên chúng phát triển mạnh hơn nếu so với các cách trồng khác.
Thân cây có thể còn sống, bấy giờ phải lưu ý đến tán cây mà tỉa bớt cành nhánh cho phù hợp với nhu cầu ánh sáng của cây lan muốn trồng. Tuy trồng ghép trên thân cây nhưng không phải ở vị trí nào cũng tốt. Các cây lan chỉ phát triển tốt khi chúng được ghép về phía có ánh sáng ban mai chiếu rọi vào. nghĩa là về hướng đông mà thôi. Cách trồng này rất thích hợp cho hầu hết các giống lan, đặc biệt nhất là các giống lan rừng.
Thân cây có thể đã chết, bây giờ có thể cắt thành từng khúc ngắn để treo hay thành từng đoạn dài để đứng trong chậu ở sát đất. Trong trường hợp này, phải có giàn che cho phù hợp. Dĩ nhiên là nên chọn cây lâu mục: cây vú sữa hiện nay được ưa chuộng nhất. Khi dùng thân cây đã chết, tốt nhất nên bóc vỏ đi vì khi khô, vỏ cây cũng tróc ra làm rời các cây lan và trở thành nơi trú ẩn của côn trùng phá hoại cây lan, rất khó tìm để diệt chúng.
Cách trồng được thực hiện như sau:
Buộc một miếng xơ dừa vào thân cây gỗ rồi buộc chồng lên trên đó gốc lan muốn trồng. Vào mùa khô, miếng xơ dừa sẽ giúp giữ ẩm mà không làm thối gốc lan, vì vậy đừng bao giờ làm ngược lại, nghĩa là đừng buộc chồng miếng xơ dừa phủ kín lên trên gốc lan. Luôn luôn gốc phải được nằm lộ ra trong không khí. Rễ lan sẽ ló ra và theo hơi ẩm mà mọc bám vào thân cây gỗ. Một thời gian sau, xơ dừa hư mục, ta gỡ bỏ dần đi. Trong trường hợp trồng vào mùa mưa hay những nơi ẩm quá thì khỏ cần miếng xơ dừa này.
Từ cách trồng ghép trên gỗ, ta có nhiều cách trồng tương tự như trồng trên miếng dớn, trồng trên khúc gỗ, trồng trên ống sàng, ống nhựa đục lỗ …
3. Trồng treo không chậu, không chất trồng
Trong trường hợp các cây Vanda, Ascocentrum … và các cây lai của chúng, chậu chỉ là giá thể, không có mục đích chứa hết hệ rễ của cây lan vì vậy ta thấy rễ mọc ra khỏi chậu, lòng thòng dưới chậu. Do đó đối với các giống lan này, người ta có thể trồng bằng cách buộc một sợi dây ở ngay giữa thân cây rồi treo dưới giàn lan, không dùng chậu, chất trồng gì cả, cây vẫn phát triển và ra hoa bình thường. Tuy nhiên cách trồng này chỉ có thể áp dụng ở những nơi có độ ẩm cao mà thôi.
Ưu điểm của cách trồng này là với một diện tích nhỏ nhưng mật độ cây rất lớn, không tốn kém vật tư vì không dùng chậu và chất trồng, cũng vì vậy mà không làm trĩu nặng giàn lan và cũng khó bị bệnh hơn!
Khuyết điểm duy nhất của cách trồng này là khi đem đi trưng bày thì cây trơ trụi, không chậu, có phần kém thẩm mỹ.
4. Trồng cây lan thành băng bằng xơ dừa
Cách trồng này áp dụng cho lan cắt cành như dendrobium, oncidium …
Chọn xơ dừa của những trái già khô, xẻ ra từng mảnh to bằng bàn tay (mỗi trái chia ra khoảng 4-5 mảnh)
Sắp các mảnh xơ dừa sát nhau, thành băng dài trên sạp gỗ hay tre, bề lưng quay xuống, bề ruột lõm quay lên trên. Giữ chặt chúng bằng 2 hàng nẹp tre ở hai bên.
Hoặc xếp các miếng xơ dừa theo chiều đứng thành từng hàng khoảng 30 x 50cm
Dùng các cọc tre có chuốt nhọn một đầu cắm thẳng vào giữa miếng xơ dừa để làm cọc ty tơ.
Buộc cây lan vào cọc ty tơ, gốc lan sát với xơ dừa
Tưới nước ít hơn so với trồng bằng than trong chậu. Để tránh úng nước có thể đục thủng một lỗ nhỏ ở giữa miếng xơ dừa trước khi trờng
Trồng lại sau 2 – 3 năm, khi xơ dừa đã hư mục.
Cách trồng này cũng giảm được chi phí vật tư vì xơ dừa là vật liệu dễ kiếm lại rẻ tiền mà phát triển vẫn tốt, nhảy chồi nhanh.
5. Trồng cây lan thành luống
Trong trường hợp của Vanda lá hình trụ, Renanthera, Mokara … chúng phát triển rất cao lớn nên trồng treo trong chậu không thuận tiện, hơn nữa, ta cần trồng nhiều để cắt cành hoa. Trong trường hợp này, ta phải trồng thành luống ở đất như cách trồng đậu đũa, đậu ve vậy.
a. Chuẩn bị luống:
Để tránh úng nước, cần phải đắp luống cao khoảng 15-20 cm, rộng khoảng 1 mét, chiều dài thì tuỳ theo vườn, nhưng không nên dài quá 10m vì sẽ khó chăm sóc từ luống này qua luống khác. Đất ở luống có thể cuốc lên thành từng cục càng lớn càng tốt, sao cho có nhiều lỗ hổng giữa các cục đất để được thoáng, các rễ lan sẽ chui vào đó mà lấy thức ăn. Vì vậy không đập vụn đất ra. Ở vùng đất sét, đất phèn, có thể đắp luống bằng cách dùng cát hoặc trấu đổ lấp trên mặt đất cho dày khoảng 10 – 15 cm. Dùng gỗ hay gạch đóng hay xây thành một khung hình chữ nhật chung quanh luống để giữ cho cát và trấu khỏi chảy tuột vì nước tưới hay vì mưa.
Hai bên luống dựng hai hàng cọc đứng bằng gỗ hay bằng xi măng có nẹp theo chiều ngang để đỡ cậy lan (nhiệm vụ như cọc ty tơ) Hai hàng cọc này đừng quá cao, làm khó cắt cành hoa sau này, thường chỉ cao khoảng 1 – 1,5m. Khoản gca1ch giữa hai hàng chừng 30 – 50cm.
Nơi chọn làm luống phải trống thoáng, nhiều nắng, không bị ngập nước.
b. Tiến hành trồng:
Buộc đứng các cây lan vào các nẹp, cành này cách cành kia khoảng 20cm. Gốc cành lan không chạm hay chôn vào đất. Các cành lan dài khoảng 40-50cm càng nhiều tầng rễ càng tốt, chúng thường có 2-3 tầng rễ.
Dùng gạch, chậu bể, gáo dừa, than … khoả lên mặt luống cho chạm đến gốc lan, trên cùng dùng xơ dừa đã ngâm ướt phủ lên nhưng không đè nén lại mà để nhẹ nhàng cho xốp, sắp xếp cho đều và đẹp mắt. Tính từ mặt đất lên đến xơ dừa cao khoảng 20cm, không phủ gốc lan.
Che nắng cho lan khi mới trồng bằng các phên tre hay bằng các tàu lá dừa hoặc lưới che để có khoảng 50-60% ánh sáng. Gỡ bỏ dần giàn che đi khi cây lại sự phát triển, khi có lá che chở cho nhau thì không cần che chắn gì cả. Thật ra để cây tươi tốt, phát triển nhanh, ra cành nhánh nhiều cho mục đích nhân giống thì có thể phải che một lớp lưới thưa cho có độ nắng cỡ 60-80%. Muốn ra hoa nhiều thì tăng nắng lên bằng cách gỡ bỏ lưới hay che lưới thưa hơn. Lá có thể hơi ngả vàng nhưng cây mạnh, ra hoa nhiều!
Làm cỏ để tránh cạnh tranh dinh dưỡng với lan và thường xuyên bón phân hữu cơ như phân bò ở gốc lan. Có thể trét phân bò, phân heo lên trên các nẹp tre, thân lan.
Trồng lại sau khoảng 3-4 năm.
Hướng Dẫn Kỹ Thuật Chiết Tách Cành Lan
Đăng lan (còn gọi là Hoàng lan hay Lan Dendrobium) là giống lan đa thân (được trồng khá phổ biến ở nhiều nơi) sau khi trồng vài năm chúng đẻ ra nhiều nhánh chật kín hết chậu, đến lúc này người chơi lan phải chiết tách ra để trồng lại…
– Tuy nhiên do người chơi đa số là mua sẵn chậu lan từ cửa hàng bán lan về chưng chơi nên gặp trường hợp này họ lại tỏ ra lúng túng không biết nên xử lý thế nào.
– Để xử lý việc này chúng tôi xin mách các bạn chơi lan “tài tử” kinh nghiệm tách chiết và thay chậu cho cây đăng lan của một số nghệ nhân ở TP Mỹ Tho (Tiền Giang).
Làm thợ xin chia sẻ đế mọi người kĩ năng chiết tách cành lan đem lại châu lan như mong muốn cho các nghề nhân trồng cây.
1. Đặc tính của lan
– Hoa lan có loại cánh tròn, có loại cánh dài nhọn hoắt,có loại cụp vào, có loại xoè ra có những đường chun xếp, vòng vèo, uốn éo, có loại có râu, có vòi quấn quýt, có những hoa giống như con bướm, con ong (Ophrys insectifera).
– Hoa lan có những bông nhỏ như đầu chiếc kim gút nhưng cũng có bụi lan Grammatophylum speciosum ở Phi luật thân cao gần 10 thước, dò hoa dài chừng 2 thước và nặng chừng một tấn. Lan này cũng mọc tại Việt nam nhưng chỉ cao độ 2-3 thước và mang cùng tên với cô ca sĩ nổi danh: Thanh Tuyền.
– Hương lan đủ loại thơm ngát, dịu dàng, thoang thoảng, ngọt ngào, thanh cao, vương giả cho nên các bà,các cô đã phải trả một giá rất đắt cho bình nước hoa nhỏ síu.
– Hoa lan nếu được giữ đúng nhiệt độ và ẩm độ có thể còn đươc nguyên hương, nguyên sắc từ 2 tuần lễ cho đến hai tháng, có những thứ lâu đến 4 tháng, có những thứ nở hoa liên tiếp quanh năm, nhưng cũng có loại chỉ 1-2 ngày đã tàn phai hương sắc.
2. Chuẩn bị dụng cụ
– Dụng cụ không thể thiếu khi chiết tách cành lan đó là dao chiết cành sắc bén.
– Mùa xuân là thời vụ thích hợp nhất cho quá trình sinh trưởng của cây lan, phương pháp nhân sinh dưỡng bằng chiết tách những mầm chồi phát ra từ xung quanh cổ rễ(gốc) của cây mẹ trong bụi – đó là những “giò” lan.
4. Kỹ thuật chiết tách cành lan
Phương pháp này dùng để tách các chậu lan quá đầy, đồng thời làm tăng số lượng cây mới. Các giả hành già được tách ra khi hoa đã tàn và chỉ tách khi đã trồng được từ 2 – 3 năm.
– Trước khi “nhổ” cây lan ra khỏi chậu phải tưới đẫm nước (hoặc ngâm cả chậu vào trong nước), vài phút sau khi rễ mềm thì đặt chậu nằm ngang, nắm chặt phần gốc kéo mạnh để cả bụi lan tụt ra khỏi chậu, nếu rễ bám chặt quá thì dùng mũi dao sắc, nhọn khoanh nhẹ một vòng xung quanh mép chậu để cắt đứt những rễ bám chắc vào thành chậu.
– Sau khi lấy bụi lan ra khỏi chậu, rửa sạch gốc rễ để loại bỏ chất trồng cũ, cắt bỏ rễ già đã bị khô chết, giữ lại rễ còn tốt và cắt ngắn chỉ để dài 5 – 6cm. Dùng dao sắc hơ qua ngọn lửa hoặc lau bằng cồn 90 độ, cắt tách mỗi bụi ra thành nhiều đơn vị, mỗi đơn vị có hai đến ba thân và hai đến ba mắt mầm ngủ, dùng vôi bôi vào chỗ vết cắt để vết cắt không bị hư thối.
– Chậu trồng nên dùng loại bằng đất nung có nhiều lỗ để thoát nước và cho rễ lan đeo bám, kích thước chậu tuỳ thuộc vào độ lớn của nhánh lan định trồng. Chất trồng nên dùng than gỗ ngâm nước một ngày, vớt ra cho ráo rồi đập thành cục nhỏ kích thước 3 – 5cm. Xếp cục lớn dưới đáy chậu, cục nhỏ bên trên. Nhớ để mặt trên của lớp than cách mép chậu 2 – 3cm.
– Dùng cây kẽm (lớn cỡ cây căm (nan hoa) xe đạp) làm cây ty, uốn gắn cây ty vào mép chậu, đặt cây lan lên mặt lớp than rồi cột thân cây lan vào cây ty để cây lan không bị đổ ngã khi chúng chưa kịp ra rễ bám chắc vào lớp than và thành chậu. Khi trồng nhớ đặt cây lan ở gần mép chậu và xoay hướng mọc của cây lan con vào giữa để sau này cây lan con mọc dần về phía giữa chậu, chậu lan sẽ cân đối. Để giữ ẩm nên phủ một lớp mỏng xơ dừa hay dớn sợi lên phía trên lớp than.
– Trồng xong đưa chậu lan vào chỗ mát, ẩm cao, tưới nước, phân hoặc phun phân bón lá: Atonic, Bayfolan, Grow more (loại 30 – 10 – 10) và thuốc kích thích ra rễ Rootone. Khi thấy cây lan ra rễ non thì đưa dần chậu lan ra chỗ có ánh sáng rồi đưa lên giàn.
Đối với hoa lan rừng ta tách chiết như sau
– Chúng ta hãy mạnh dạn lên, tách chúng ra thành nhiều thân riêng lẻ, chỉ cần 3 đốt tính từ mắt ngủ sát gốc phải còn lành lặn, chúng sẽ cho bạn 1 cây con.
– Đối với lan rừng loại hoàng thảo, tách chiết là một quá trình cần thiết để duy trì, nếu không tách thì sau nhiều năm cây sẽ già suy yếu dần.
– Trước hết: chọn chậu nhựa (loại trồng cattlyea) chậu cao. Đổ xơ dừa lấp khoảng 1/3 -1/2 chậu, ngâm trong nước có pha b1 hoặc atonic trong 1-2 giờ.
– Ta xé lẻ cây ra thành từng đơn vị,làm vệ sinh cho sạch sẽ,tỉa rễ cho gọn gàng rồi cho cây vào chậu,nên lưu ý là không vùi gốc vào giá thể.
– Căng dây quấn quanh thân già với quang treo sao cho mỗi lần tưới gốc không bị lay động.
– Phần ngọn sau khi cắt nhúng vào dung dịch thuốc trừ nấm Benlat C 1/2000 và dung dịch kích thích ra rễ NAA (Naphtalen Acetic Acid) 0,5ppm sau đó đem trồng vào chậu hoặc trồng lên luống.
– Phần gốc sau một thời gian sẽ mọc 1 – 3 tược (chồi) mới gần chỗ cắt. Những tược này sau đó lớn lên, ra rễ. Có thể tiếp tục cắt phần ngọn các tược này đem trồng hoặc để đến khi ra hoa.
5. Chú ý khi chiết tách cành lan
Phương pháp chiết tách đảm bảo được tính chất di truyền của cây bố mẹ nhưng lại cho một thế hệ cây con sinh trưởng không đồng đều nên khó cung cấp một số lượng cây con lớn để phục vụ cho nuôi trồng với quy mô lớn
Bạn có thể xem các loài hoa khác tại chuyên trang : chúng tôi
Và tìm hiểu rõ hơn về hoa phong lan tại trang Vườn phong lan: chúng tôi
Kỹ Thuật Trồng, Chăm Sóc Và Tách Chiết Hoa Cát Lan Tươi Tốt
Hoa cát lan có tên tiếng Anh là Cattleya. Đây là loại hoa lan được ưa chuộng vào mùa đông, vì màu sắc đa dạng và hương thơm tuyệt vời. Hoa cát lan còn được mệnh danh là Nữ hoàng của các loài hoa.
Chuẩn bị chiết hoa cát lan
Chuẩn bị giá thể trồng hoa cát lan, chủ yếu dùng than củi kết hợp với dớn cọng đảm bảo cho cây phát triển tốt và ít bị hư cây. Ngoài ra có thể trồng bằng đá bọt, sỏi nhẹ. Than củi chọn loại thật chắc, sờ vào không tạo ra bụi than, ngâm xả nhiều lần khi nào than chìm xuống đáy xô nước là có thể đem trồng. Dớn cọng có thể xử lý bằng cách luộc qua nước sôi.
Chuẩn bị chậu hoa, nếu dùng chậu hoa cũ phải rửa sạch bằng xà phòng loãng. Dao sắc, kéo để chiết và trồng hoa.
Cách triết hoa cát lan
Khi cây cát lan phát triển lớn hơn hay giá thể trong chậu đã mục, đọng muối, rễ cây không phát triển. Có thể thay chậu tách chiết hoa cát lan bất kỳ thời điểm nào trong năm.
Lưu ý khi tách chiết: Chậu cát lan đem tách chiết tốt nhất nên để khô, phải sạch, không tưới nước nhiều. Nên tránh tách chiết trong ngày mưa vì độ ẩm không khí quá cao, nhựa trong cây nhiều làm cho vết cắt khó lành và đề phòng nấm bệnh xâm nhập.
Bước 1: Tháo móc treo chậu hoa cát lan cần chiết, dùng hai tay bóp xung quanh thành chậu cho rễ hoa bong khỏi thành chậu, bóc tách các rễ mọc chờm ra ngoài thành chậu và rút cả bụi lan ra khỏi chậu.
Bước 2: Dùng tay móc hết các giá thể cũ còn bám vào gốc cây. Dùng que hoặc đũa chọc cho giá thể còn bám lại xung quanh ra hết.
Bước 3: Dùng kéo cắt thật sắc, đổ cồn vào dụng cụ và đốt trước khi cắt đề phòng lây lan nấm bệnh.
Bước 4: Tách, chiết nên tách hoa cát lan phải từ 3 giả hành trở lên. Hướng tách, chiết phải còn mắt ngủ có thể phát triển thành chồi non. Quá trình tách chiết rất quan trọng. Cần xác định điểm cần cắt trước, đánh dấu, rồi mới chiết.
Lưu ý: dụng cụ cắt phải thật sắc, cắt thật nhanh. Nếu vết cắt bị dập, dùng dao lam gọt lại cho bằng.
Bước 5: Bôi vôi, sơn hoặc thuốc sát trùng vào vết cắt. Đơn vị lan mới tách ra, cần vệ sinh sạch sẽ ngay, cắt bỏ rễ thối, hỏng, xả sạch dưới vòi nước, để ráo, bôi vôi vào các chỗ cắt. Tốt nhất để chỗ mát sau 1-2 ngày thì tiến hành trồng lại.
Bước 6: Trồng hoa cát lan phải cho vào chậu một ít xốp, xếp than vào chậu thứ tự to ở dưới, nhỏ ở trên. Nên xếp than theo chiều thẳng đứng, kê một miếng xốp nhỏ dưới gốc lan không cho tiếp xúc trực tiếp với than củi. Để vào chậu cây vào chỗ mát, chờ khi nào cây ra rễ trở lại bám nhiều xuống than thì bổ sung thêm dớn cọng trên bề mặt.
Bước 7: Cố định hoa trong chậu để giúp cây đứng vững thời gian đầu cần làm cọc đỡ hoặc cột dây cho cây đứng vững. Dùng dây thép cứng cột ngang quang treo, dùng đũa gác ngang miệng chậu, dùng dây nhôm mềm, làm cọc, dùng cước co dãn cố định lan đều được.
Chăm sóc và cách bón phân cho hoa cát lan
Sau khi tách chiết và trồng lại, đưa chậu lan vào chỗ râm mát và ít ánh sáng. Lưu ý, không được tưới nước trong vòng 7-10 ngày đầu.
Với cây cắt chiết thường là từ các cây trưởng thành, đã ra hoa. Việc tưới phân cho hoa cát lan có thể pha B1 loãng khoảng 1cc/1lít phun sương hàng tuần cho cây nhanh ra rễ.
Cây ra nhiều rễ mới dùng phân NPK 30-10-10 và B1 pha loãng 1/4-1/2 liều lượng chỉ định bón hàng tuần. Khi tép cắt mọc rễ mới khoảng 1-2cm, tưới phân tùy theo tép lan mà ta cắt, thông thường 1 đơn vị là 3-4 tép, nếu là các tép đuôi hay giữa vẫn còn bám trong chậu, ta sử dụng phân như cây con, cây nhỏ nếu yếu.
Khi rễ quá dài thì cắt ngắn còn khoảng 1cm, rễ tốt thì chừa 2-4 cm, đặt chất trồng vào trong chậu nhẹ nhàng. Khoảng 2 tuần có thể tưới như chậu trưởng thành.
Tuần đầu tiên dùng phân bón 30-10-10 liều lượng ¼ muỗng café / 4 lít nước + B1.
Tuần kế tiếp phân bón 20-20-20 liều lượng ¼ muỗng café / 4 lít nước + B1.
Tuần kế tiếp phân bón 15-30-15 liều lượng ¼ muỗng café / 4 lít nước + B1.
Ngoài ra có thể sử dụng các loại phân bón chậm tan như phân viên, phân túi lọc, phân hạt. Khi sử dụng các phân này tùy theo tuổi của cây hoa cát lan. Dùng phân xám (14-12-14) liều lượng ½ muỗng café + 5 hạt phân viên Dynamix, hoặc phân Thái 14 -14 -14 hạt vàng + Dynamix.
Đức Mậu (T/h)
Cập nhật thông tin chi tiết về Kỹ Thuật Nuôi Trồng Lan Tách Chiết trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!