Bạn đang xem bài viết Kỹ Thuật Nhân Giống Bằng Hình Thức Chiết, Ghép Và Giâm Cành được cập nhật mới nhất trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
1. Tạo cây nguyên liệu bằng chiết cành.
Chiết cành là một hình thức nhân giống cây ăn quả mà cây con vẫn giữ nguyên được các đặc tính di truyền của cây mẹ.
Cây chiết sinh trưởng, phát triển nhanh, thân cây thấp, tán gọn dễ chăm sóc, ra quả sớm và nhanh cho thu hoạch.Vì vậy chiết cành là phương pháp nhân giống vô tính đơn giản, dễ làm, tỷ lệ sống cao, thuận tiện cho việc chuyển giao giống tốt cho các hộ làm vườn quy mô nhỏ. Song chiết cành cũng có hạn chế nhất định như cây chiết nhanh cỗi, cây không vững vàng, hệ số nhân giống thấp và gây tổn thương cây mẹ. Song nếu được chăm sóc cẩn thận cây chiết vẫn có thể cho thu hoạch quả tới 20 – 30 năm. Kỹ thuật chiết cành nhân giống cây ăn quả gồm:
1.1. Đối tượng chiết
Hầu hết các loại cây cảnh đều có thể nhân giống bằng chiết cành như sanh, si, đa… trừ một số cây khó ra rễ.
1.2. Chọn cây và cành chiết
Chọn cây: Nên chọn những cây đã ra quả từ 3-5 vụ, chọn những cây có năng suất cao, ổn định, chất lượng tốt, cây sinh trưởng khoẻ và không bị sâu bệnh.
Chọn cành: Trong chiết cành không nên chọn cành già, cành ở thấp, cành mọc trên ngọn, cành bị sâu bệnh, cành vượt. Tốt nhất nên chọn cành ở giữa tầng tán phơi ra ngoài ánh sáng, gióng ngắn, cành mập, đường kính từ 1,0-1,5 cm, màu vỏ cây không quá xanh và cũng không quá thẫm, nên chọn cành bánh tẻ để chiết. Chiều dài cành chiết từ 40-60 cm, có hai nhánh. Trong chiết cành thì cành nhỏ có khả năng ra rễ, sinh trưởng tốt hơn cành to, nhưng nếu chiết cành nhỏ quá, cành dễ bị gãy, không mang nổi bầu.
1.3. Thời vụ chiết
– Vụ xuân hè: chiết vào tháng 3 và 4
– Vụ thu đông: chiết vào tháng 9
Trước khi chiết cành cần chăm sóc cây mẹ từ 1 – 2 tháng để cây mẹ sinh trưởng khoẻ, nhựa trong cây lưu thông mạnh, cành chiết nhanh ra rễ.
1.4. Kỹ thuật chiết
Cành chiết đã được khoanh vỏ
Dùng dao sắc khoanh tròn cành chiết ở hai đầu cách nhau từ 3-5 cm, cách gốc cành 10-15 cm, sau đó dùng mũi dao bóc vỏ vùng đã khoanh.
Dùng dao cạo sạch chất nhờn trên mặt gỗ để loại bỏ lớp tế bào tượng tầng, dùng giẻ lau sạch vết cắt.
Cùng với việc chọn cành, cần chuẩn bị đất để bó bầu. Dùng đất vườn hoặc đất bùn ao phơi khô, đập nhỏ rồi trộn lẫn với phân chuồng hoai mục, trấu bổi hay rơm rác mục, rễ bèo tây…
Hỗn hợp đất bó bầu
Hỗn hợp theo tỷ lệ 2/3 đất còn 1/3 là những nguyên liệu kể trên và được làm ẩm đến 70% độ ẩm bão hoà (đất có thể vê thành “con giun”, nhưng nắm chặt nước không chảy ra tay).
Một bầu chiết đường kính từ 6-8 cm, trọng lượng 150 – 300 g, chiều cao bầu đất 10-12 cm. Không nên làm bầu quá to, cây không cung cấp đủ nước cho đất, đất phía ngoài bị khô cứng, chặt bí cây khó ra rễ.
Chọn ngày có thời tiết tốt (trời nắng), dùng dao sắc cắt khoanh vỏ không nên cắt vào phần gỗ, nên bố trí cắt vỏ buổi sáng, tuỳ theo từng giống cây khác nhau mà thời gian bó bầu cũng khác nhau.
Ví dụ, các loại cây có nhiều nhựa mủ như hồng xiêm, trứng gà thì nên phơi nắng tối thiểu 7 ngày sau đó mới bó bầu, còn các giống ít nhựa mủ hơn như các cây có múi, nhãn, vải… thì nên phơi nắng tối thiểu 2-3 ngày sau đó mới bó bầu
Cành chiết sau khi bó bầu xong
Chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu như đất bó bầu, giấy nilon, dây bó… Dùng nguyên liệu đất đã chuẩn bị, giàn đất mỏng đều đủ bó xung quanh cành, dùng giấy nilông quấn xung quanh bầu, lấy dây buộc chặt hai đầu túi bầu, buộc chặt không cho bầu chiết xoay tròn.
Sau khi chiết từ 45-60 ngày, tùy theo mùa vụ và giống cây ăn quả khác nhau, quan sát thấy rễ mọc ra. Khi rễ đã chuyển từ màu trắng nõn sang màu vàng ngà hoặc hơi xanh thì có thể cưa cành chiết giâm vào vườn ươm..
Cành chiết sau khi cắt
Trước khi hạ bầu chiết cần cắt bớt những lá già, lá bị sâu và một phần lá non Mật độ giâm cành chiết 20×20 cm, hoặc 30 x 30 cm. Không nên giâm cành chiết quá dầy, rễ và mầm cành phát triển kém, khi bứng đi trồng khó khăn.
Hạ bầu chiết
Trước khi hạ bầu, xé bỏ giấy nilon, dùng đất màu lấp cách cổ bầu 3-5 cm, tưới đẫm nước, nên che bớt 50% ánh sáng tự nhiên, hàng ngày tưới 2 lần như trên. Sau 5- 10 ngày chuyển sang chế độ 1-2 ngày tưới 1 lần tùy theo độ ẩm đất. Có thể ra ngôi cành chiết trong túi nilon hay sọt chiết tre và chăm sóc như với cây giâm cành
Sau khi hạ bầu 15 – 20 ngày, bỏ bớt mái che để cây quen dần với ánh sáng tự nhiên. Đến ngày thứ 30 bắt đầu tưới nước phân đã ngâm kỹ và chăm sóc như cây con. Sau giâm cành chiết từ 45-60 ngày có thể đánh cây đi trồng.
2. Tạo cây nguyên liệu bằng hình thức ghép
Cơ sở khoa học của phương pháp là khi ghép, bằng những phương pháp nhất định làm cho tượng tầng của gốc ghép và thân ghép tiếp xúc với nhau, nhờ sự hoạt động và khả năng tái sinh của tượng tầng làm cho mắt ghép và gốc ghép gắn liền với nhau.
– Cây ghép sinh trưởng phát triển tốt nhờ sự phát triển, hoạt động tốt của bộ rễ gốc ghép và khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu, đất đai của cây gốc ghép.
– Cây ghép giữ được các đặc tính của giống muốn nhân.
– Hệ số nhân giống cao, trong thời gian ngắn có thể sản xuất được nhiều cây giống đáp ứng yêu cầu của sản xuất.
– Giống làm gốc ghép sớm cho ra hoa kết quả vì mắt ghép chỉ tiếp tục giai đoạn phát dục của cây mẹ.
– Tăng cường khả năng chống chịu của cây với điều kiện bất thuận như: chịu hạn, chịu úng, chịu rét và sâu bệnh.
– Thông qua gốc ghép có thể điều tiết được sự sinh trưởng của cây ghép.
– Có khả năng phục hồi sinh trưởng của cây, duy trì giống quý thông qua các phương pháp ghép như: ghép nối cầu hay ghép tiếp rễ.
2.1. Chọn cây gốc ghép.
– Giống làm gốc ghép phải sinh trưởng khoẻ có khả năng thích ứng rộng với điều kiện địa phương.
– Giống làm gốc ghép phải có khả năng tiếp hợp tốt với thân cành ghép.
– Giống làm gốc ghép phải có khả năng chống chịu sâu bệnh và có khả năng chống chịu với điều kiện ngoại cảnh bất thuận.
– Giống làm gốc ghép phải sinh trưởng nhanh, dễ gây giống, ít mọc mầm phụ ở gốc cây con.
Những yêu cầu kỹ thuật để nâng cao tỷ lệ ghép sống và tỷ lệ cây đạt tiêu chuẩn xuất vườn
– Chăm sóc cây con trước khi ghép: sau khi ra ngôi cần áp dụng đầy đủ các quy trình khác của kỹ thuật chăm sóc để cây gốc ghép sớm đạt tiêu chuẩn ghép. Trước khi ghép 1 – 2 tuần cần tiến hành vệ sinh vườn cây gốc ghép và tăng cường chăm sóc để cây có nhiều nhựa, tượng tầng hoạt động tốt.
2.2. Chọn cành và mắt ghép.
Chọn cành, mắt ghép tốt: cành ghép được lấy từ vườn chuyên lấy cành ghép hoặc trên vườn sản xuất với những cây mang đầy đủ các đặc tính của giống muốn nhân. Cành ghép được chọn ở giữa tầng tán, không có các đối tượng sâu bệnh nguy hiểm gây hại. Tuổi cành ghép chọn phù hợp tuỳ thuộc vào thời vụ ghép khác nhau. Trong điều kiện cần vận chuyển đi xa, cần bảo quản trong điều kiện đủ ẩm, tránh nhiệt độ cao.
2.3. Thời vụ ghép
Chọn thời vụ ghép tốt: trong điều kiện khí hậu miền Bắc nước ta, đa số các giống cây ăn quả được tập trung ghép vào vụ xuân và vụ thu.
– Thao tác kỹ thuật ghép: đây là khâu kỹ thuật có tính chất quyết định, phụ thuộc vào sự thành thạo của người ghép. Các thao tác ghép cần được tiến hành nhanh và chính xác.
– Chăm sóc cây con sau khi ghép: tất cả các khâu kỹ thuật từ mở dây sau ghép, xử lý ngọn gốc ghép, tỉa mầm dại, tưới nước làm cỏ, bón phân, tạo hình cây ghép cho tới công tác phòng trừ sâu bệnh hại cần được tuân thủ một cách nghiêm ngặt, đúng kỹ thuật.
2.4. Kỹ thuật ghép
+ Tuỳ thuộc vào mục đích áp dụng, từng đối tượng cây ăn quả mà có thể sử dụng các phương pháp khác nhau. Một số phương pháp ghép chủ yếu đang được áp dụng để nhân giống cây ăn quả được chia thành hai nhóm là ghép mắt và ghép cành.
+ Nhóm các phương pháp ghép mắt.
Phương pháp ghép mắt cửa sổ thường được áp dụng với các chủng loại cây ăn quả dễ bóc vỏ, có thân cành dễ lấy mắt, mắt ghép lớn.
1: Cắt vỏ trên gốc ghép – 2: Lấy mắt ghép – 3: Đặt mắt ghép vào gốc ghép – 4: Quấn chặt lại bằng dây nilon (chừa đỉnh sinh trưởng của mắt ghép)
Ghép mắt cửa sổ
Trên gốc ghép, cách mặt đất 25 – 30 cm, chọn vị trí không có nhánh hoặc mầm ngủ, tiến hành mở vết ghép có dạng cửa sổ và bóc bỏ phần vỏ. Trên cành ghép, chọn vị trí có mầm ngủ, cắt một phần khoanh vỏ có chứa mầm ngủ với kích thước tương tự hoặc nhỏ hơn vết mở trên gốc ghép. Đặt mắt ghép vào gốc ghép và dùng dây nilon cuốn lại, lưu ý cuốn kín dây từ dưới lên trên một lượt để tránh nước mưa thấm vào và cố định dây ghép.
Sau ghép 15 – 20 ngày tuỳ thuộc vào chủng loại cây ăn quả, tiến hành cởi dây ghép. Nếu mắt ghép còn xanh thì sau 2 – 3 ngày tiến hành cắt ngọn gốc ghép, áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc cây con sau khi ghép.
Phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ được áp dụng để nhân giống hồng, các cây ăn quả có múi và một số chủng loại cây ăn quả khác.
Trên gốc ghép, ở độ cao cách mặt đất 25 – 30 cm, chọn vị trí không có nhánh hoặc mầm ngủ, tiến hành mở gốc ghép có dạng hình lưỡi của gốc ghép. Trên cành ghép, chọn vị trí có mầm ngủ, cắt lấy mắt ghép dạng hình lưỡi có một phần gỗ tương tự như trên gốc ghép. Đặt mắt ghép vào gốc ghép và dùng dây nilon cuốn lại, lưu ý cuốn kín dây từ dưới lên trên một lượt để tránh nước mưa thấm vào và cố định dây ghép. Trường hợp mắt ghép nhỏ hơn so với vết mở trên gốc ghép thì đặt mắt ghép lệch về một bên để có ít nhất một phía tượng tầng được trùng khớp.
1: lấy mắt ghép 2: tách vỏ hình chữ T trên gốc ghép – 3: đặt mắt ghép vào gốc ghép 4: Quần lại bằng dây nilon –
5: kết quả sau khi mắt ghép phát triển tốt
Ghép mắt nhỏ có gỗ
Sau ghép 20 – 25 ngày tuỳ thuộc vào chủng loại cây ăn quả, tiến hành cởi dây ghép. Nếu mắt ghép còn xanh thì sau 2 – 3 ngày tiến hành cắt ngọn gốc ghép, áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc cây con sau khi ghép.
+ Nhóm các phương pháp ghép cành
Ghép áp thường áp dụng trong việc tạo thêm cành, sửa lại cây khuyết tán hay tạo ngọn cành cho cây dáng thế. Trên cành ghép và gốc ghép, mở vết cắt có kích thước tương tự nhau, dài từ 8 – 10 cm, áp hai vết cắt vào nhau và cuốn kín lại bằng dây nilon, dùng dây buộc cố định của gốc ghép trên thân cây chọn cành ghép.
Sau ghép khoảng 1,5 – 2 tháng, tiến hành cởi dây ghép và cắt ngọn của gốc ghép. Sau đó khoảng 7 – 10 ngày, cắt tiếp phần gốc của cành ghép và tạo được cây giống hoàn chỉnh.
Ghép áp
Phương pháp ghép cành bên được sử dụng trong trường hợp cây gốc ghép khó bóc vỏ để sử dụng các phương pháp ghép khác hoặc ghép trong mùa khô.
Ghép cành bên
Trên gốc ghép, ở độ cao cách mặt đất 25 – 30 cm, mở vết cắt tương tự như phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ nhưng có kích thước từ 2 – 3 cm. Trên cành ghép, cắt một lát cắt tạo vết cắt dài, có kích thước tương tự như vết mở trên gốc ghép, giữ lại 2 – 3 mầm ngủ. Cài cành ghép vào vết mở của gốc ghép và dùng dây nilon cuốn kín lại. Cuốn dây nilon từ dưới lên trên và cố định dây cuốn lần thứ nhất khi cuốn kín vết cắt, sau đó tiếp tục cuốn dây một lượt lên trên và cố định dây ghép. Sau ghép 20 – 25 ngày, tiến hành cởi dây ghép đến vị trí cố định dây lần 1 và sau 1 – 2 ngày thì cắt ngọn gốc ghép. Khi cây có 1 – 2 đợt lộc ổn định thì cắt tiếp phần còn lại của dây ghép.
Phương pháp ghép đoạn cành được sử dụng để nhân giống hầu hết các đối tượng cây thân gỗ.
Ghép đoạn cành
Trên gốc ghép, ở độ cao cách mặt đất 25 – 30 cm, tiến hành cắt ngọn gốc ghép (có giữ lại một vài lá gốc). Chọn cành ghép có đường kính tương tự với đường kính gốc ghép, cắt một lát cắt tạo vết cắt dài 2 – 2,5 cm, có 2 – 3 mầm ngủ. Chẻ một vết trên gốc ghép có chiều rộng và sâu tương tự với kích thước của vết cắt trên cành ghép. Cài cành ghép vào gốc ghép sao cho ít nhất có một phía tượng tầng được trùng khớp và dùng dây nilon mỏng cuốn lại.
Trước hết cuốn nhiều vòng dây để cố định cành ghép vào gốc ghép, sau đó trải rộng dây nilon và cuốn kín một lượt xung quanh cành ghép, đưa dây nilon trở lại cố định dây tại gốc ghép. Sau ghép 15 – 20 ngày, mầm ghép bắt đầu mọc xuyên qua dây cuốn, tiến hành các biện pháp chăm sóc cây con sau khi ghép.
Phương pháp ghép nêm được sử dụng cả nhân giống trong vườn ươm và ghép cải tạo vườn cây ăn quả.
Trên gốc ghép, cắt bỏ toàn bộ thân tán ở vị trí phù hợp, chọn cành ghép và cắt cả hai phía tạo thành hình chiếc nêm. Chẻ đôi gốc ghép và cài cành ghép sao cho phần tượng tầng phía ngoài của gốc ghép và cành ghép được trùng khớp với nhau. Dùng dây nilon cuốn chặt cố định cành ghép với gốc ghép và cuốn kín cành ghép để chống thoát hơi nước.
Ghép nêm
Sau khi cành ghép bật lộc, có 1 – 2 đợt lộc ổn định sinh trưởng thì tiến hành cắt bỏ dây ghép. Sau đó áp dụng các biện pháp chăm sóc cây sau ghép như các phương pháp ghép khác.
Phương pháp ghép sửa chữa thân và sửa chữa rễ
Các phương pháp ghép này được sử dụng khi cần nối phần vỏ bị tổn thương của cây hoặc cải tạo bộ rễ cây đã bị gây hại.
Đối với phương pháp ghép sửa chữa thân, sử dụng các đoạn cành của cùng giống cây ăn quả ghép nối lại phần vỏ qua vị trí bị tổn thương. Trên cành ghép, cắt tạo vết cắt tương tự như mở vết cắt của phương pháp ghép cành bên nhưng dài từ 3 – 5 cm ở cả hai đầu của đoạn cành. Trên thân cây, bóc vỏ mở vết ghép có kích thước tương tự với vết cắt của cành ghép. Cài cành ghép vào thân cây và cuốn kín lại bằng dây nilon. Khi vết ghép gắn liền, tiến hành cởi dây ghép.
Đối với phương pháp ghép sửa chữa rễ, tiến hành trồng các cây gốc ghép xung quanh gốc cây cần ghép sửa chữa, cắt ngọn gốc ghép tạo vết cắt tương tự như đoạn cành của phương pháp ghép sửa chữa thân, bóc vỏ mở vết ghép có kích thước tương tự với vết cắt của cành ghép. Cài vết cắt của gốc ghép vào thân cây và cuốn kín vết ghép bằng dây nilon khi vết ghép gắn liền, tiến hành cởi dây ghép.
3. Tạo cây nguyên liệu bằng hình thức giâm cành
Giâm cành là phương pháp nhân giống cây trồng bằng cơ quan sinh dưỡng. Cơ sở khoa học của phương pháp tương tự như nhân giống bằng phương pháp chiết cành.
3.1. Chọn cành giâm.
Đối với các cây cảnh dạng gỗ cứng , có rụng lá mùa đông, thường lấy cành giâm khi cây bước vào thời kỳ ngủ nghỉ. Đối với các cây thân gỗ mềm, không rụng lá thường lấy cành giâm vào mùa sinh trưởng. Chọn các hom bánh tẻ làm hom giâm, chiều dài hom khoảng 10cm, đầu dưới cắt vát để tăng diện tích tiếp xúc với đất giúp cây nhanh mọc rễ. Sử dụng chất kích thích ngâm hoặc nhúng ở phần gốc hom giâm.
Cành giâm được chọn ở giữa tầng tán tương tự chọn cành chiết, chiều dài hom giâm thích hợp từ 15 – 20 cm.
Đối với những cành giâm lấy vào mùa sinh trưởng nên để lại trên hom giâm từ 2 – 4 lá.
3.2. Cắt hom giâm.
Cắt cành giống vào những ngày râm, mát, mưa nhẹ hoặc sáng sớm, chiều mát.
Có thể cắt bớt một phần phiến lá để tránh bốc hơi nước.
Cắt cành giâm
3.3. Bảo quản hom cắt.
Cắt hom xong phải cắm giâm ngay là tốt nhất, nếu không ta phải bảo quản bằng cách quấn khăn ướt và để nơi thoáng mát.
3.4. Xử lý hom trước khi giâm
Để tăng khả năng ra rễ của cành giâm, có thể nhúng phần gốc hom giâm vào dung dịch chất điều tiết sinh trưởng như: Auxin ( α-NAA, IBA, IAA) ở nồng độ 2000 – 4000 ppm trong vài giây hoặc ngâm phần gốc hom giâm vào các dung dịch trên ở nồng độ 20 – 40 ppm trong thời gian 10 – 20 phút.
3.5. Nền giâm.
Nền giâm thích hợp là đất pha cát thoát nước, không có mầm mống sâu bệnh. Nếu giâm trực tiếp vào bầu thì thì chọn đất thịt nhẹ, trộn lân nung chảy để làm đất đóng bầu. Bầu đóng được xếp thành luống và có giàn che nắng.
3.6. Thực hiện giâm.
Cứ 1m2 cắm 160 hom với mật độ 6x10cm; để mặt lá cách mặt đất 1cm, nén chặt đất và tưới ngay. Cắm vào túi bầu: 1 – 2 hom/túi. Chất nền có độ ẩm 80-85%.
Cắm vát hom giâm vào giá thể giâm, độ sâu cắm cành khoảng 1/3 chiều dài cành
Cắm hom giâm
3.7. Chăm sóc sau khi giâm
Sau khi giâm cần tưới ướt bề mặt lá thường xuyên ở dạng phun sương để tránh thoát hơi nước gây rụng lá. Khi cành giâm có một đợt lộc mới ổn định sinh trưởng và có đầy đủ rễ thì tiến hành ra ngôi và chăm sóc cây cho đến khi đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
Giai đoạn từ giâm cho tới khi có rễ và lộc mới ổn định cần được tiến hành trong nhà giâm, khi ra ngôi cần chọn thời điểm có điều kiện thời tiết thuận lợi hoặc ra ngôi trong điều kiện có mái che.
Nguồn: Giáo trình nghề tạo dáng và chăm sóc cây cảnh – Bộ NN&PT NT
Giâm Cành Hoa Cúc: Quy Tắc Nhân Giống Tại Nhà, Cách Chiết Cành
Quy tắc cắt hoa cúc tại nhà, phương pháp nhân giống
Hoa cúc có giá trị bởi vì sự ra hoa của chúng xảy ra vào thời điểm khi phần còn lại của cây đã đi vào trạng thái ngủ đông. Chúng dễ dàng nhân lên theo nhiều cách, một trong số đó là cắt những bông hoa cúc mà bạn thích. Quy trình này rất đơn giản, ngay cả người làm vườn thiếu kinh nghiệm cũng có thể làm được. Cây dễ dàng bén rễ, và chủ yếu vào mùa thu, nở những chùm hoa với nhiều kích cỡ và màu sắc khác nhau. Thông tin thêm về các sắc thái của cành hoa cúc trong các thời kỳ khác nhau.
Các tính năng của quy trình tại các thời điểm khác nhau
Bạn có thể cắt hoa cúc vào mùa xuân và mùa thu. Quy trình này cho phép bạn bảo tồn các đặc tính của giống cây trồng.
Xuân hè
Đối với giâm cành vào mùa xuân, một bụi mẹ được đưa ra khỏi tầng hầm, từ đó các chồi bắt đầu phát triển nhanh chóng trong môi trường ấm áp. Khi chúng đạt chiều dài 10-12 cm, chúng được cắt để ghép. Quy trình nhân giống cũng có thể được thực hiện vào mùa hè bằng cách cắt bỏ cành giâm và trồng chúng ở nơi đất ẩm. Với sự chăm sóc tốt, vườn hoa có thời gian nở vào mùa thu năm nay.
Mùa thu
Nhân Giống Lan Bằng Cách Giâm Cành Lan
Đây là kỹ thuật nuôi cấy mắt cây hay còn gọi là kỹ thuật giâm cành, mà ở VN gọi là cấy mô phân sinh.
Từ các chồi mắt (buds) “ngủ” bạn có thể sản xuất ra một hoặc nhiều cây (sinh sản vô tính).
Mắt cây (node) là gì?
Cây thường tạo ra các chồi “ngủ” để chắc chắn rằng cây có thể sống còn, nếu chồi ngọn chết đi hoặc bị sâu bọ ăn. Trong một thời dài, khi ngọn lớn lên và sản xuất chất điều hoà sinh trưởng (hormone – kích thích tố) để ngăn cản sự phát triển của các chồi khác trên thân cây. Nếu ngọn chết đi, chất điều hoà sinh trưởng bị thiếu hụt và các chồi “ngủ” bắt đầu phát triển.
Bạn có thể tìm chồi ngủ ở đâu?
Mắt cây có thể tìm thấy như:
Trên thân Phalaenopsis, Doritis và Phaius Trên thân hành của Dendrobium Dưới gốc của Cattleya…
Sửa soạn mắt cây
Chúng ta hãy thử làm theo kỹ thuật sau với Phaius tankervilleae và sẽ có kết quả rất tốt. Trong một lớp học, những người tham gia đã nhân giống thành công Phalaenopsis trên bổi rêu (peat, sphagnum moss). Bạn hãy xem hình cây Phalaenopsis ở phần dưới đây:
Một trong những người tham gia lớp học của chúng tôi nhân giống thành công Phalaenopsis trên những bổi rêu.
Cách làm:
Nhúng ướt bổi rêu dưới vòi nước. Trải rộng trên một cái khay nhựa, đổ lấp đầy khoảng trống giữa những bổi rêu với cát sa thạch (silica) và đổ một ít nước + nước dừa vào trong khay nhựa. Đặt khay nhựa vào trong lò vi sóng khoảng chừng 3 phút(dể diệt trùng và nấm gây bệnh). Bỏ một ít rêu (moss) vào trong cát khi đã nguội. Cắt cành hoa khoảng 3 cm trên và dưới mắt cây. Lột bỏ các màng bao (bracts). Đặt các đoạn mắt cây và trong bổi rêu . Đậy khay nhựa với lớp plastic và đặt khay dưới ánh đèn trồng cây.
Mắt cây phù hợp là bạn cắt 3 cm ở phía trên và dưới mắt của cành hoa. Điều rất quan trọng là phải dùng dao bén, bởi vì dao cùn làm các mô bị tổn thương rất nhiều. Kế đó bạn hãy cẩn thận gỡ bỏ các màng bao.
Mắt ngủ trong vỏ bao, màng bao
Bóc vỏ bao màng bao để lộ mắt ngủ
Cây lan con mọc trên giá thể rêu
Giâm cành trên đất
Đặt mắt cây vào trong đất trồng: Đặt mắt cây đã sửa soạn nằm ngang trong đất trồng, mắt cây phải ở phía trên.
Cho các đoạn cành lan chứa mắt ngủ vào khay
Tưới ẩm và đậy khay với lớp plastic giống như trong hình dưới đây.
Chăm sóc: Đặt cái khay với những mắt cây vào nơi sáng và ấm và tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào. Kiểm soát mỗi 3-4 ngày để có độ ẩm đầy đủ.
Mắt lan ngủ
Mắt lan bắt đầu lớn sau 4 tuần
Chồi lan đã lớn hơn sau 4 tuần tiếp theo
Sau 2 tuần nữa
Nhân Giống Cây Hương Thảo Rosemary Bằng Cách Giâm Cành
Việc nhân giống cây hương thảo được tôi thực hiện vào ngày 27 tháng 1 năm 2019. Phương pháp mà tôi sử dụng để nhân giống cây hương thảo là giâm cành. Nếu so sánh với cây hoa hồng thì việc nhân giống cây hương thảo khá dễ dàng. Thời gian nhân giống trung bình của cây hương thảo là khoảng 18 – 20 ngày thì cây hương thảo sẽ phát triển rễ non mới.
1. Cách nhân giống cây hương thảo bằng phương pháp giâm cành:
+ Chuẩn bị giâm cành
– Cây hương thảo mà tôi sử dụng để cắt cành sâm có tuổi thọ trung bình một năm.
Cám ơn bạn Thuận Nguyễn đã tặng chậu hương thảo này!
– Giá thể dùng để giâm cành cây hương thảo: Xơ dừa đã hoai mục+tro trấu+ đá perlite. Các thành phần trộn đều với tỉ lệ 1:1:1
– Khi giâm cành tôi chọn các cành đã trưởng thành, thân cây chuyển sang màu xám.
+ Thực hiện giâm cành hương thảo
– Cắt các cành Hương Thảo với chiều dài mỗi đoạn trung bình khoảng 10 cm. – Vát chéo một góc 45 độ ở phần gốc của các hom Hương Thảo. – Sau đó, nhúng các cành giâm này vào thuốc kích thích ra rễ. Thời gian nhúng thuốc từ 2 cho tới 3 giây. – Bước kế tiếp ghim các cành hương thảo vào giá thể giâm cành.
Cây hương thảo giâm cành bao lâu sẽ ra rễ?
Trung bình sau khi giâm cành từ 18-20 ngày thì các cây hương thảo sẽ phát triển rễ non mới. Khi này có thể tiến hành ra chậu cho cây hương thảo.
2. Quá trình ra chậu & chăm sóc cho cây hương thảo sau khi giâm cành có rễ
Khi cây hương thảo giâm cành đã phát triển rễ mạnh thì có thể tiến hành trồng ra chậu. Quá trình trồng được tôi thực hiện như các ảnh bên dưới.
Vị trí để các cây hương thảo sau khi ra chậu: sau khi đã ra chậu cho các cây hương thảo. Trong tháng đầu tiên tôi để chậu ở nơi có nắng loang lỗ (ánh nắng xuyên qua tán lá các cây hồng leo rọi xuống khu vực để hương thảo) từ 7h sáng đến 11h.
Toàn bộ quá trình trồng cây hương thảo vào chậu được tôi quay lại ở clip bên dưới:
3. Chăm sóc cây hương thảo sau khi ra chậu
+ Vị trí đặt cây hương thảo: như đã đề cập bên trên.
+ Tưới nước cho cây hương thảo: Hằng ngày, sáng sớm khi tưới nước cho các cây hoa hồng, tôi sẽ tưới nước cho các chậu hương thảo. Do cây hương thảo để hẳn ngoài trời nên tôi phải tưới hàng ngày để cung cấp đủ nước cho cây. Tôi không tưới vào chiều từ 16h trở về tối. Tưới trễ quá, nước còn đọng lại trên ngọn khi đêm đến có thể làm thối cây.
+ Bón phân cho cây hương thảo: Do cây còn quá nhỏ nên hàng tuần tôi chỉ dùng nước phân dơi ủ pha loãng để tưới cho các chậu hương thảo này.
Vài anh chị khi vườn có nói rằng sau khi mua trồng vài tháng cây bị thối đen ngọn và chết dần xuống gốc. Các chậu hương thảo thường để ở trong nhà. Nên khi tưới thì để trong nhà tưới luôn. Có thể đây là nguyên nhân. Sau hơn 1 năm trồng loại cây này. Tôi để ý thấy: cây hương thảo thích khô ráo hơn là ẩm ướt. Bỏ lăn lốc ngoài trời, nhiều khi quên tưới, bầu đất khô queo vậy mà cây vẫn sống cầy cầy (dù không xanh tốt). Do đó, để chơi cây hương thảo được lâu hơn. Khi tưới cho cây hương thảo, nên tưới vào buổi sáng và đem cây ra ngoài trời chỗ có nắng, để cây 1 buổi để thân lá khô ráo hẳn đem vào nhà chưng. Và chỉ tưới khi thấy phần giá thể trên chậu đã khô ráo hẳn. Tránh việc tưới cây vào chiều tối hoặc tối. Rất dễ làm cây bị thối đen.
Cắt tỉa cho cây hương thảo?
Khi thấy các cây hương thảo sau khi giâm cành, đã ra chậu trông rất mảnh mai và ít tược non. Không biết việc cắt tỉa có kích thích cây ra nhiều tược non hơn như trên cây hoa hồng hay không? Sau khi ra chậu được 15 ngày, tôi đã thử cắt tỉa ngọn cho các chậu hương thảo.
Kết quả: Việc cắt tỉa ngọn phần nào kích thích cho cây hương thảo ra nhiều tược mới hơn. Nhưng quá trình phát triển này rất chậm chạp có thể đến 20-25 ngày, không như trên cây hoa hồng chỉ mất 7-12 ngày thì cây đã ra tược non mới.
Thay chậu lớn hơn cho cây hương thảo
Sau khi đã ra chậu lần đầu tiên cho các cây hương thảo được khoảng 45 ngày. Tôi nhận thấy các chậu hương thảo đã phát triển thêm 1 số tược non mới. Tôi tiến hành sang chậu lớn hơn để cây có thể tiếp tục phát triển nhanh.
[04/05/2019]
Sau hơn 1 tháng đã thay chậu cho các cây hương thảo, tốc độ phát triển của cây hương thảo khá tốt. Nhiều chậu tán lá của cây hương thảo đã xòe ra phủ kín miệng chậu. Khi trồng cây hương thảo ngoài trời thì việc chăm sóc khá nhẹ nhàng. Có ngày do quá nắng, tôi tưới nước cho cây đến 2-3 lần nhưng vẫn không sợ cây bị thối đen thân cành. Để cây hương thảo mau lớn hơn, khoảng 10-15 ngày tôi rải vào chậu ít phân hữu cơ HVP 301B để hỗ trợ cây phát triển tốt hơn.
Để mau chóng có 1 chậu hương thảo to lớn, tôi đã thử trồng 2-3 cây hương thảo con vào 1 chậu. Quả thật cùng 1 thời gian chăm sóc và cùng cách chăm sóc. Các chậu trồng 2-3 cây mau chóng tròn tàn và trông to hơn.
Bài viết này sẽ được tôi tiếp tục cập nhật cho đến khi cây hương thảo trưởng thành và phát triển to khỏe như hình bên dưới.
[04/04/2019]
Tìm hiểu thêm về cách chăm sóc cây hương thảo
Cập nhật thông tin chi tiết về Kỹ Thuật Nhân Giống Bằng Hình Thức Chiết, Ghép Và Giâm Cành trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!