Bạn đang xem bài viết Kỹ Thuật Chăm Sóc Cây Sầu Riêng: Tỉa Cành, Tạo Tán Cho Cây Sầu Riêng được cập nhật mới nhất trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
1. Định hình tán cây
Khi cây bắt đầu trồng đến khi ra hoa quả, hoạt động chủ yếu là tạo bộ rễ, hình thành thân chính và bộ khung cành lá. Tuy nhiên, nếu để cây tự phát triển thì các cành không đều nhau, cành khỏe, cành yếu. Cành yếu bị che khuất nên không có quả, còn cành khỏe lại mang quá nhiều quả vừa bị kiệt sức, ảnh hưởng chất lượng vừa dễ bị gẫy đặc biệt khi gió to.
Bên cạnh đó, theo thời gian một số bộ phận cành lá đã già che lấp các bộ phận cành lá non, hoặc những cành bị sâu bệnh, giảm hoặc không còn khả năng cho quả nữa nếu không được cắt tỉa thì sẽ ảnh hưởng đến năng suất của cây và chất lượng của quả.
Khi cây có bộ khung cành khỏe, phân phối đều trong tán mới có thể mang một khối lượng quả lớn được.
Trước tỉa cành Sau tỉa cành
Tỉa cành, tạo tán cho sầu riêng
Dạng hình cây sầu riêng chuẩn
+ Có 1 thân chính khỏe và mọc thẳng;
+ Có 4 – 5 cành cấp 1;
+ Cành cấp 1 đầu tiên được giữ lại cách mặt đất ít nhất 50 cm;
+ Các cành mọc đều các hướng;
+ Tán lá tròn đều, cân đối.
* Lợi ích của tỉa cành, tạo tán
– Đốn tỉa là loại bỏ bớt cành lá thừa, giảm khả năng quang hợp nhưng lại che lấp ánh sáng của các cành, lá non đang sinh trưởng mạnh nên giúp vườn cây phân phối đều ánh sáng qua đó tăng hiệu quả quang hợp. Quang hợp tốt sẽ tổng hợp được nhiều chất hữu cơ, đường, bột, chất béo và cả chất đạm làm tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm.
– Tỉa cành, tạo tán vừa phân phối lại ánh sáng vừa phát quang những nơi rậm rạp, làm mất đi nơi ở lý tưởng cho sâu bệnh phát triển và khi xịt thuốc để xử lý sâu bệnh hay bổ sung dinh dưỡng hoặc điều tiết sự ra hoa quả vụ cũng dễ dàng phủ kín toàn bộ tán cây.
– Tỉa cành, tạo tán cũng giúp tạo cho cây bộ khung cành khỏe, phân phối đều trong tán cây để có thể mang một khối lượng quả lớn.
– Cắt bỏ bớt những cành vượt sinh trưởng mạnh nhưng không cho quả nên lấy đi nhiều dinh dưỡng của cây mà không cho sản phẩm cũng là mục đích của việc đốn tỉa, đồng thời khi tạo hình tán cây có các cành đều nhau sẽ ra hoa, kết quả tập trung, tăng sản lượng và chất lượng quả đồng đều.
– Trong một số trường hợp như vườn cây đã già cỗi, sản lượng thấp cũng phải đốn phục hồi để cải tạo lại khả năng cho quả; Đốn phục hồi cũng có thể thực hiện để ghép một giống mới vào thay thế giống đã bị lỗi thời không có thị trường tiêu thụ…
Tán cây sầu riêng qua các giai đoạn sinh trưởng
– Cây non – Đốn tạo hình: Hoạt động của bộ rễ mạnh hơn hoạt động của bộ lá, chỉ đốn rất ít.
– Cây trưởng thành: Hoạt động của bộ rễ và bộ lá cân đối, đốn nhẹ cho thoáng.
– Cây già: Đất kiệt, bộ rễ yếu, bộ lá nhiều, đốn nhiều kết hợp bón phân.
* Những điểm quan trọng cần lưu ý khi đốn tỉa:
– Phải kiểm tra theo dõi thường xuyên vườn cây để can thiệp kịp thời.
– Đốn tạo hình phải làm sớm ngay từ vườn ươm. Khi cây chưa có hoa quả, chú ý không quá nhiều, chỉ ngắt đi những nụ, mầm non, bấm ngọn và cắt bỏ những cành vô ích, mọc sai vị trí ngay từ khi còn nhỏ để tránh cây mất sức và tiết kiệm dinh dưỡng cho cây.
– Đốn khi cây cho quả quan trọng nhất là sau khi thu hoạch, cắt bỏ những cành già yếu, sâu bệnh, những cành bị oằn gãy do mang quả quá nặng… và giữa mùa mưa cũng cần phải cắt bỏ những cành vượt che lấp ánh sáng.
– Khi đốn phải xác định ở mỗi cây, đốn nhẹ, nặng, hay trung bình.
– Khi cây ra quá nhiều quả, nên bẻ bớt để tăng chất lượng quả (quả to, đồng đều và đẹp mã hơn) và quan trọng là giữ cho cây khỏe không sớm kiệt sức.
– Cây sầu riêng trồng bằng phương pháp nhân giống vô tính thường cho nhiều nhánh mọc dầy gần mặt đất, do đó cần tạo hình cho cây trong những năm đầu. Ngay sau khi trồng lưu ý chọn giữ một thân chính mọc thẳng.
Sau khi các cành bên mọc ra, chọn giữ lại một số cành tốt làm giàn, loại bỏ các cành còn lại. Nên chọn các cành hợp với trục thân chính một góc khoảng 45 – 900. Trong thời gian cây tiếp tục phát triển, các cành giàn ban đầu cũng tiếp tục được chọn lại và loại bỏ các cành mới mọc xen kẻ giữa các cành giàn.
– Tỉa bỏ những cành mọc thấp hơn 50 cm tính từ mặt đất để giảm bớt tác hại của bệnh chảy mủ gốc. Các cành mọc khít nhau cũng cần loại bỏ.
– Tỉa bỏ những cành nhỏ yếu mọc ra từ những cành lớn bên trong tán, những cành mọc thẳng đứng, để giúp cây được thoáng, thụ phấn dễ dàng và quả phát triển tốt hơn. Thường xuyên loại bỏ những nhánh sâu bệnh, khô chết và giập gãy.
2. Tỉa cành sầu riêng
2.1. Xác định các cành nhánh cần tỉa bỏ
– Cành mọc đứng, cành bên trong tán;
– Cành ốm yếu, cành bị sâu bệnh;
– Cành mọc quá gần mặt đất.
Nên giữ lại:
– Cành khoẻ mạnh;
– Cành ở độ cao 1m so với mặt đất (khi cây cho quả).
2.2. Xác định vị trí cắt cành
– Cắt chồi mọc từ gốc ghép;
– Cắt tất cả các cành mọc cách mặt đất ≤ 50cm;
– Để lại các cành trên thân chính cách nhau 30 cm, còn những cành khác mọc ra trên thân chính thì nên cắt bỏ;
– Cùng một vị trí trên cây nếu có 2 cành mọc ra thì để 1 cành còn cắt bỏ 1 cành;
– Tỉa bỏ hết cành vượt mọc đứng bên trong tán, cành ốm yếu, bị sâu bệnh, cành mọc quá gần mặt đất để cây phát triển tốt;
– Cắt ngọn sầu riêng khi cây cao trên 7m, cắt ở vị trí 5 m – 5,5 m (cách ngọn 1,5 – 2m).
2.3. Chuẩn bị dụng cụ cắt cành
– Kéo cắt cành loại nhỏ: Chuyên dùng cho cắt cành, sạch sẽ, không rỉ sét, lưỡi cong, có tay cầm, có lò so trợ lực để cắt các cành nhỏ, gần vị trí đứng thao tác.
Kéo cắt cành loại nhỏ
– Cưa cầm tay: Yêu cầu lưỡi cưa phải sắc, sạch (không bị rỉ sét), răng cưa đều, dùng để cắt những cành mà kéo không cắt được. Nếu cắt thân lớn, dùng cưa có răng lớn, đường mở răng rộng để dễ dàng thao tác.
Cưa cắt cành
– Kéo cắt cành loại cán dài: Dùng để cắt những cành ở trên cao.
Kéo cắt cành loại cán dài
2.4. Tiến hành cắt cành
– Trong giai đoạn kiến thiết cơ bản:
Tỉa bỏ hết cành vượt mọc đứng bên trong tán, cành ốm yếu, bị sâu bệnh, cành mọc quá gần mặt đất để cây phát triển tốt.
Nếu trên một cây có 2 cành mọc cùng 1 vị trí thì cắt đi 1 cành.
Không cắt ngọn cây sầu tiêng vì tự nó đã có dạng hình tháp. Nhưng nếu sầu riêng quá cao (vượt quá 7 m) thì cắt bỏ từ 1,5 – 2 m tính từ đỉnh ngọn trở xuống.
Khi cắt cành thực hiện vào những ngày trời nhiều mây để tránh nắng làm cháy vỏ những cành nằm ở bên trên.
– Trong giai đoạn kinh doanh: Sầu riêng ra hoa kết quả trên thân chính, trên cành (kể cả cành lớn và cành nhỏ), không ra hoa ở ngọn cây. Vì vậy chỉ để lại cành khoẻ mạnh, cành mọc ngang ở độ cao 1 m so với mặt đất. Ở giai đoạn này có thể chia làm 3 lần cắt tỉa trong năm:
Lần 1: Sau thu hoạch, cắt bỏ cành khô, cành bị bệnh, ốm yếu, cành bị kiệt sức vì đã ra nhiều quả.
Lần 2: Cắt tỉa vào tháng 8 – 9, trước khi bón phân lần thứ 2, cắt bỏ những cành vượt, cành bệnh, cành khô, cành rết (cành có nhiều cành con hai bên), làm cho thông thoáng, nhiều ánh sáng, cắt tỉa xong mới bón phân.
Lần 3: Vào thời điểm cây cho quả bằng quả quýt, cắt tỉa lần này kết hợp với tỉa quả để dồn sức cho những quả còn lại.
Công tác tỉa cành tạo tán cần được tiến hành thường xuyên, liên tục mới có thể tạo được cây sầu riêng có bộ tán thông thoáng cân đối.
Cắt tỉa cho sầu riêng đang ra trái
2.5. Vệ sinh vết cắt
Gọt nhẵn vết cắt, quét sơn, vôi hoặc một loại thuốc trừ nấm cho vết cắt có đường kính ≥ 1cm. Hoặc có thể dùng băng keo nilon cuốn vết cắt cành lại cho nước và sâu bệnh không tấn công vào vết thương.
Nếu cắt ngọn để khống chế chiều cao cây: Quét hỗn hợp Agri-fos + Mancozeb để phòng bệnh và dùng vỏ chai thuốc cắt đôi rồi úp lên vết cắt.
Quét sơn cho vết cắt
2.6. Chăm sóc, kiểm tra sau khi cắt tỉa
– Sau khi đốn tỉa cành cần kết hợp vệ sinh làm cỏ, thu gom những cành vừa đốn đem đốt bỏ để giảm nguồn sâu, bệnh lây lan cho vụ sau.
– Cây sau cắt tỉa rất dễ bị bệnh xì mủ thân, thối rễ gây chết cây, nên xịt thuốc để phòng bệnh xảy ra.
– Bón phân và tưới nước giúp cây nhanh hồi phục, có thể dùng phân bón gốc hoặc phân bón lá.
– Thăm vườn thường xuyên để phát hiện sâu bệnh hại sớm cũng như các cành mới mọc ra sai vị trí thì tiếp tục cắt tỉa.
3. Tạo tán cho sầu riêng
– Khi cây còn nhỏ không nên tỉa bỏ ngọn cây. Nên tỉa bỏ những cành dày đặc, cành vượt, cành đan chéo nhau trên thân cây.
– Tuyển chọn lại 4 – 5 cành phân bố đều theo các hướng, cách nhau 30 cm. Cành thứ nhất cách mặt đất 50 – 80 cm, nên theo định hướng tạo dáng cây có một bộ khung cơ bản thông thoáng.
Mô hình tán cây sầu riêng
– Ở giai đoạn kinh doanh, nếu cây quá cao (lớn hơn 7 m) thì nên cắt ngọn để hảm bớt chiều cao thuận lợi cho quá trình chăm sóc, thu hoạch (cắt tại vị trí cách gốc 5 – 5,5 m).
Nguồn: Giáo trình nghề trồng cây sầu riêng – Bộ NN&PTNT
Cơ sở, mục đích, tác dụng và kỹ thuật tỉa cành tạo tán cây Bơ, kỹ thuật tỉa cành tạo tán cây Bơ, tuân thủ đúng yêu cầu kỹ thuật, cẩn thận, tỷ mỉ, chính xác…
Đặc điểm của tán lá cây chôm chôm, xác định các cành lá của tán cây chôm chôm cần để tạo tán cần cắt tỉa và cách vệ sinh vết cắt, cắt tỉa và tạo tán cây chôm chôm đúng yêu cầu kỹ thuật…
Xác định nhu cầu phân bón và cách bón phân cho cây sầu riêng, xác định loại phân bón thích hợp, tính được lượng phân bón và chuẩn bị đầy đủ phân trước khi bón…
Kỹ Thuật Trồng Cây Sầu Riêng
Chi Sầu riêng (danh pháp khoa học: Durio) là một chi thực vật thuộc họ Cẩm quỳ (Malvaceae),mặc dù một số nhà phân loại học đặt Durio vào một họ riêng biệt, Durionaceae, được biết đến rộng rãi tại Đông Nam Á. Tên chi Durio (chi sầu riêng) có nguồn gốc từ ngữ hệ Nam Á: người Việt gọi là sầu riêng, người Khmer gọi là turen và người Mã Lai – Nam Dương gọi là Djoerian (về sau viết là Doerian). Yêu cầu khí hậu và đất trồng sầu riêng Nhìn chung khí hậu và đất đai tại Việt Nam thích hợp với hầu hết các giống sầu riêng, đặc biệt từ miền trung trở vào phía nam, các khu vực trồng sầu riêng trải đều từ Tây Nguyên đến đồng bằng sông Cửu Long. Đất trồng sầu riêng phải thoát nước tốt, không ngập úng, không nhiễm mặn, pH của đất từ 5-6. Kết cấu đất phải tơi xốp, giàu mùn. Tầng canh tác từ 1m trở lên. Nếu trồng ở vùng đất phù sa phải tiến hành đắp mô đào mương để hạn chế ngập úng Về khí hậu: Phải có sự phân chia rõ rệt giữa 2 mùa mưa nắng, mùa nắng không kéo dài quá 4 tháng. Lượng mưa trung bình trong năm phải từ 1500-2000mm/năm. Độ cao so với mặt nước biển không yêu cầu quá khắt khe, từ 300m trở lên là trồng được sầu riêng Về gió và ánh sáng: Sầu riêng là cây gỗ lớn, tán rộng, nên cần nhiều ánh sáng để sinh trưởng, không nên trồng mật độ dày, trồng xen với các loại cây lớn, xung quanh vườn nên trồng các cây chắn gió để hạn chế gãy cành, tăng tỷ lệ đậu quả… Lựa chọn giống sầu riêng Các giống sầu riêng được thị trường ưa chuộng hiện nay hầu hết là sầu riêng có nguồn gốc từ Thái Lan (Sầu riêng Dona, sầu riêng Mon thon) hoặc Malaysia (Sầu riêng Musang King)… Các giống trong nước thì có giống Sáu ri (còn gọi sầu riêng RI6), đây đều là các giống có năng suất cao, cơm vàng, hạt lép, vỏ mỏng… nhiều ưu điểm nổi trội. Thị trường tiêu thụ rộng, phù hợp trong nước lẫn xuất khẩu. Nếu có ý định trồng sầu riêng để kinh doanh thì bà con nên chọn các giống vừa nêu, riêng giống Dona – Monthong, mùa vụ 2017 giá thu mua tại vườn lên đến 80.000đ/kg. Giá trị kinh tế rất cao. Mật độ trồng sầu riêng Trồng thuần: khoảng cách 8 x 8m hoặc 8 x 10m. Tương đương 125 – 156 cây/hecta Trồng xen (cà phê, ca cao): Khoảng cách 9 x 9m hoặc 9 x 12m. Tương đương 70 – 100 cây/hecta Hố trồng sầu riêng có kích thước 60 x 60 x 60cm, đất xấu thì có thể đào 70. Mỗi hố ta bón 25-30kg phân chuồng hoai mục + 0,3-0,5kg lân + 0,2kg NPK (16-16-8 hoặc 20-20-10) + 10-20g thuốc Basudin / Furadan (chống mối, côn trùng) trộn đều với lớp đất mặt, lấp đầy hố, tưới đẫm nước và ủ trong vòng 15-30 ngày trước khi trồng. Riêng đất ở vùng đồng bằng, cần tiến hành đắp mô và đào mương. Mỗi mô đất rộng 5-7m, bên cạnh đào mương sâu 1-2m rộng 2-3m. Có thể điều tiết được lượng nước trong mương. Trên mỗi mô đất cũng bổ sung thật nhiều phân chuồng, tro trấu, để tăng độ mùn và giúp đất tơi xốp. Kỹ thuật trồng sầu riêng (cây con) Sau khi đã chuẩn bị hố trồng được 1 tháng ta tiến hành trồng cây con vào hố. Khi trồng cần nhẹ tay cắt bỏ lớp nilon bầu ươm, tránh làm vỡ bầu. Đặt cây con vào chính giữa hố. Miệng bầu ngang bằng mặt đất (nếu đất hơi trũng thì mặt bầu cao hơn mặt đất 5-10cm, đất đốc thì trồng sâu hơn 5-10cm). Lấp đất và nén nhẹ xung quanh bầu, phần gốc cần cao hơn xung quanh một chút để tránh đọng nước. Sau khi trồng cần tưới đẫm nước, cắm cọc cố định cây, nếu gặp trời nắng phải dùng tàu lá dừa hoặc lưới nilon để che nắng cho cây. Trồng mùa khô cây đỡ bị sâu bệnh nhưng bù lại phải thường xuyên tới nước, do đó thời điểm tốt nhất để trồng cây là khoảng đầu mùa mưa (tháng 4-6DL). Chăm sóc cây sầu riêng Giai đoạn mới trồng Giai đoạn 1-3 năm đầu cây sinh trưởng tương đối chậm, cần chăm sóc kỹ để giữ cho cây khỏe mạnh, tạo dáng cân đối. Tưới nước: Mùa khô 7-10 ngày tưới 1 lần, mỗi lần tưới vừa đủ để giữ độ ẩm cho đất, kết hợp tủ gốc bằng rơm rạ, vỏ trấu, xác bèo… Có thể đánh bồn xung quanh gốc để tiện cho việc tưới nước, phần gốc cần vun cao tránh đọng nước. Làm cỏ: Thường xuyên dọn cỏ thông thoáng, đặc biệt là phần gốc, tránh cỏ dại rậm rạp dể phát sinh các bệnh nấm, côn trùng ẩn nấp tấn công cây. Thời gian đầu cây còn nhỏ có thể xen canh các loại cây họ đậu (tán thấp, tránh cạnh tranh ánh sáng và không gian sinh trưởng của cây) để tăng thu nhập và tăng độ mùn cho đất. Bón phân: Mỗi năm bón bổ sung vào đầu mùa mưa mỗi gốc 15-20kg phân chuồng, đào rãnh theo hình chiếu của tán cây xong lấp lại. Phân đa lượng dùng NPK có tỷ lệ N (đạm) và P (lân) cao để kích thích cành, rễ phát triển. Năm đầu tiên bón 2 tháng 1 lần, mỗi lần 100g. Năm thứ 2 trở đi bón 0,8 – 1kg/gốc/năm chia làm 4-6 lần. Khi bón cần bảo đảm đất đủ ẩm và phải lấp nhẹ phân để tránh bay hơi. Phân trung-vi lượng phun hoặc đổ gốc, mỗi năm 1-2 lần Cắt tỉa cành: Trong khoảng 6-8 tháng đầu tiên cho cây phát triển tự nhiên, sau đó chọn nuôi 1 chồi khỏe nhất (chồi thân, mập, vươn thắng). Khi cây có chiều cao từ 2m trở lên thì cắt bỏ các cành ngang cách mặt đất 0,8 – 1m, giữ cho phần gốc thông thoáng. Giai đoạn kinh doanh Sầu riêng ghép sẽ cho quả bói từ năm thứ 4 thứ 5 trở đi, để tránh làm cây mất sức, gãy đổ cành, khi cây ra bói bà con chỉ nên giữ lại mỗi cây từ 5-7 quả, vị trí ra quả sát với phần thân. Các năm về sau số lượng quả sẽ tăng lên, trái cũng nhỏ lại, trung bình từ 2-4kg/trái tùy theo giống. Tưới nước: Sầu riêng từ năm thứ 4 trở đi đã phát triển bộ rễ đủ sâu, lượng nước tưới không cần nhiều nhưng phải đủ, trung bình mùa khô tưới cho cây 2-4 đợt mỗi đợt cách nhau 25-30 ngày. Có thể đánh bồn sâu 10-20cm, đường kính 3-5m xung quanh gốc để tiện cho việc tưới nước Làm cỏ: Giai đoạn cây kinh doanh tán cây đã bắt đầu giao với nhau, cỏ dại sẽ giảm nhưng vẫn phải làm cỏ thường xuyên giữ cho vườn tược thông thoáng, hạn chế nơi ẩn nấp của sâu bệnh và giảm sự cạnh tranh dinh dưỡng với cây Bón phân: Phân đa lượng – Cây kinh doanh cần rất nhiều phân bón để tăng chất lượng trái, mỗi gốc cần 4-6kg phân NPK/năm. Chia làm 4-6 lần bón. Giai đoạn nuôi quả nên tăng lượng K (Kali) trong phân lên cao để tăng chất lượng quả, tăng tỷ lệ đậu trái. Sau thu hoạch thì giảm Kali tăng Đạm và Lân để cây phục hồi nhanh. Khi bón phân bà con bón theo hình chiếu của tán cây, đất phải đủ ẩm và phải lấp nhẹ để phân để tránh bay hơi. Phân chuồng mỗi năm bổ sung 20-25kg, bón bằng cách đào rãnh đối xứng quanh gốc (khoảng cách so với gốc dựa vào hình chiếu của tán lá xuống đất) bón vào đầu mùa mưa, không bón trùng vào vị trí của năm trước. Phân vi lượng-trung lượng nên bón vào gốc, vì tán cây khi này đã khá lớn, phun qua lá bất tiện mà không hiệu quả. Cắt tỉa cành: Nếu trồng thuần có thể nuôi cành ngang từ 1,5m trở lên, hãm ngọn khi cây đạt chiều cao 7-10m. Trồng xen thì cành ngang phải cao hơn ngọn cây bên dưới từ 1-2m. Tạo dáng cân đối cho cây, phân tầng mỗi tầng cách nhau 40-60cm, có 3-4 cành cấp 1 tỏa đều ra các hướng. Tùy theo giống mà thời gian đeo quả trên cây ngắn hoặc dài, thông thường từ lúc ra hoa đến khi thu hoạch thường kéo dài 4-6 tháng. Quả thường được thu hoạch khi đủ độ già hoặc để cho quả tự rụng ./.
Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Sầu Riêng
Sầu riêng cũng như những loại cây ăn trái khác, vì mỗi loại cây có những đặc tính khác nhau, sinh thái khác nhau nên phải có phương pháp trồng và chăm sóc thích ứng đem lại hiệu quả cao.
I – KỸ THUẬT TRỒNG :
Có mấy vấn đề cần khẳng định về cây sầu riêng :
– Nhân giống vô tính cây ra hoa kết trái rất sớm từ 2 – 3,5 năm.
– Tùy các yếu tố trồng và chăm sóc, thời gian để trái được từ 2,5- 4 năm. Gốc có đường kính từ 10cm trở lên có thể để trái vững vàng.
– Cây trồng bằng cành chiết và cành ghép đều mau ra hoa trái, nhưng cành chiết vào mùa mưa giông dễ bị lật gốc và tuổi thọ cây thường thấp.
A – Làm đất :
– Sầu riêng trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Đất hơi phèn vẫn trồng được. Độ pH lý tưởng từ 6- 6,5, một số vùng có độ pH từ 5- 5,5, sầu riêng vẩn phát triển khá tốt.
– Vùng đất xám và đất đỏ Bazan ở Nam Trung Bộ, miền Đông Nam Bộ, sầu riêng vẫn mọc tươi tốt. Vùng đồng bằng Nam Bộ phải trồng sầu riêng trên đất có xẻ mương, làm tiếp và mô cao để tránh úng vào mùa mưa và có nước để tưới vào mùa khô.
– Tầng đất mặt ở ruộng, đất phù sa ven sông, ổ hồ ao, kênh rạch phơi khô, đắp mô trồng rất tốt.
Có hai cách trồng sầu riêng sau đây : 1. Theo cách cũ :
Đào xới ở vị trí cần trồng một hố sâu khoảng 20cm, rộng khoảng 80cm để phơi đất cho khô, có thể trộn thêm một ít phân hữu cơ rồi lấp lại làm mô cao khoảng 15- 20cm và trồng cây ở giữa mô.
a) Ưu điểm :
– Dễ làm, chi phí thấp.
– Mùa nắng cây tăng trưởng mạnh, nhẹ công tưới nước.
b) Nhược điểm :
– Mùa nước dâng cao hay mưa to kéo dài, đất bị úng làm rễ non bị thối, nếu kéo dài, rễ già vẫn bị hư hại. Cây ngừng tăng trưởng, có thể bị còi cọc, suy kiệt.
– Cây ra hoa muộn. Khó chủ động điều khiển cho cây ra hoa trái theo ý muốn.
2. Theo cách mới :
a) Mục đích :
– Giúp cây có được môi trường thuận lợi để sinh trường và phát triển.
– Tạo điều kiện dễ dàng để bổ sung chất dinh dưỡng như phân hữu cơ, chất mùn… cho cây.
– Có thể chủ động cho ra hoa trái theo ý muốn.
b) Thực hiện :
– Đào hố sâu 0,6m, chiều rộng 0,8m x 0,8m, bón khoảng 1- 2kg vôi sống vào hố. Phơi đất thật khô. Dùng 20- 30kg phân xanh (hay phân chuồng, phân rác, …) đã oai mục và 0,5kg- 1kg phân lân (P2O5) trộn vào đất phơi khô và lấp xuống hố theo thứ tự theo tầng đất (đất ở đáy, ở giữa và lớp đất mặt).
– Đắp thêm một số đất khô có nhiều chất dinh dưỡng như đất vế mặt ruộng, đất phù sa sông rạch … Tùy điều kiện đất đai từng vùng mà làm mô cho thích hợp. Mô nên có chiều cao 0,4- 0,8m và rộng từ 1,2- 2,2m nếu ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
– Ở vùng đất miền Đông Nam Bộ nếu có độ nghiên lớn hơn 2%- 5% chỉ nên đắp mô cao 15- 25cm, rộng khoảng 60cm. Nếu độ nghiêng lớn hơn 5%, có thể không cần làm mô, chỉ cần cuốc xới cho đất tơi xốp và trộn phân khoáng và phân hữu cơ cho cây trồng mau tốt. Mùa mưa phải có kế hoạch chống xói mòn. Có thể trồng xen canh các loại cây ăn trái không có tính cạnh tranh dinh dưỡng mạnh hoặc trồng cây màu để vừa che cỏ, vừa chống xói mòn mặt đất và tăng thêm thu nhập. Nên sử dụng thuốc xịt cỏ vào mùa mưa, vừa diệt cỏ vừa hạn chế sự xâm thực.
c) Nhận xét :
– Ưu điểm :
+ Giúp cây có được môi trường thuận lợi để hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng từ trong đất và tránh được tình trạng bất lợi do nhập úng. Cây tăng trưởng tốt và tuổi thọ cũng cao hơn.
+ Ở vùng đồng bằng khi cần bổ sung thêm đất, dùng chất bùn đã phơi khô, giúp bộ rễ của cây không bị hư hại do úng.
– Nhược điểm :
+ Chi phí cho việc làm mô cao.
+ Đòi hỏi phải tiến hành vào cuối mùa mưa hay trước mùa mưa vì cần có thời gian phơi đất.
+ Mùa khô phải tưới cho cây thường xuyên hơn so với cách làm mô thấp.
Vấn đề quan trọng là trước khi làm mô phải xem những khâu nào là cơ bản và dài lâu thì phải đáp ứng ngay. Phần nào có thể bổ sung sau đó thì linh hoạt tính toán thực hiện cho hợp lý. Thí dụ, cải tạo đất làm cho tơi xốp là yếu tố không thể làm sau khi trồng cây vì đã trồng cây rồi không thể đào bới ở dưới gốc cây lên để trở đất. Nên khâu cải tạo đất phải thực hiện chu đáo.
B- Trồng cây : 1. Mô trồng :
Tùy theo kích cỡ bầu cây giống mà móc hố tương ứng để đặt cây.
2. Bón lót :
– Nếu có phân dơi, phân cá, phân hữu cơ hoai mục nên bón một ít vào hố, tùy khả năng mà bón ít nhiều. Trộn sơ cho phân lẫn vào đất. Loại phân có nhiều đạm hay hàm lượng muối trong phân cao thì phảI vùi sâu vào đất để rễ non không bị ngộ độc.
– Rải một ít thuốc sát trùng như Basudin 10H, Furadan, BHC … để phòng trừ mối, kiến, tuyến trùng … làm hại rễ non. Liều lượng từ 20- 50g tùy loại.
3. Trồng cây giống :
– Thêm hoặc bớt đất ở hố sao cho đặt cây xuống mặt mô ngang bằng với phần trên của bầu.
– Cho đất vào xung quanh bầu đến gần ngang mô trồng là được. Không cần vô đất quá mịn dễ làm đất bị lèn, do mưa nhiều hay tưới thừa nước.
– Dùng cọc, que cắm gần gốc để cố định cho cây đứng thẳng. Dùng dây nilon, dây nhựa để cột, tránh dùng dây chuối khô, lạt dừa (ruột), … có tính giữ ẩm để phát sinh nấm bệnh hại cây.
C- Chăm sóc :
Cây con mới trồng chưa thích nghi với điều kiện tự nhiên nên ảnh hưởng đến quá trình dinh dưỡng, trao đổi chất, sức chống chịu rất kém, dễ bị tác động bởi các yếu tố bất lợi của ngoại cảnh như ánh sáng, nhiệt, gió, … nếu chăm sóc không tốt dễ bị tình trạng còi cọc, chậm lớn. Có vườn sau khi trồng một năm, cây vẫn còn bị chết, đó là do :
– Hoặc nguồn cây giống không sạch bệnh, cành ghép, mắt ghép già cổi, bị sâu bệnh.
-Hoặc do chăm sóc không chu đáo, mùa nắng thiếu nước cây suy kiệt, mùa mưa bị úng rễ bị hư hạI, sử dụng phân thuốc quá liều lượng.
Để nâng cao tỷ lệ sống và giúp cây trồng tăng trưởng được tốt, cần tuân thủ một số chế độ sau : 1. Chế độ đất và nước :
-Đất xung quanh mô trồng phải được giữ ẩm vào mùa khô và mùa mưa phải ráo. Có thể quan sát độ ẩm của đất bằng cách bới sâu xuống khoảng 10- 20cm, lấy ít đất lên vo thành viên được là tốt. Vo thành viên không được quá ẩm hoặc bời rời là thiếu nước.
-Nên sử dụng nguồn nước sạch để tưới. Tránh tưới nước có độ phèn cao (độ pH quá thấp) hay nước có hàm lượng muối khoáng quá nhiều. Nguồn nước ao tù, nước bùn … dùng tưới phải tránh dính lên thân lá sẽ làm môi trường thuận lợi cho nấm địa y phát triển.
Trong những tuần lễ đầu, nếu thời tiết nóng bức hay quá nắng, nên tưới ướt thân và lá vài lần (lúc trưa và xế chiều) để tránh mất nước ở cây. Nếu trồng đại trà ở những vùng thiếu nước nên dùng bình xịt để tưới vừa nhanh, vừa tiết kiệm được nước. Trời mát mẻ hay có mưa không cần tưới.
2. Hạn chế tác động bất lợi của điều kiện tự nhiên :
– Trồng xong nên dùng lá dừa, lá cây … để che nắng trưa đến xế (tia nắng thường gay gắt, nhiệt độ cao, tia tử ngoại có thể làm hại cây nhất là ở giai đoạn cây ra là non).
– Vườn trống trải phải dùng cọc để cố định cây, để giông gió không làm gãy đổ trong vài tháng đầu sau khi trồng.
– Có thể dùng rơm, rạ, cỏ khô, bả dừa, bả cây họ đậu, … đậy xung quanh mô để giữ ẩm vào mùa khô, hay chống xói mòn vào mùa mưa. Tránh đậy cận gốc, ẩm độ cao, nấm bệnh dễ phát triển làm hư hại gốc.
Tùy thực tế các yếu tố bất lợi xảy ra thế nào thì tìm cách khắc phục thích hợp.
Tỉa cành, tạo dáng giúp cho cây được thoáng, cành lá nhận được nhiều ánh sáng để quang hợp và hạn chế được sâu bệnh. Giúp cho cây khỏi phải nuôi những cành ăn hại, tốn hao chất dinh dưỡng mà không có lợi.
Loại những cành già nằm gần mặt đất nhằm ngăn ngừa bùn đất, phân bón bám vào cành lá tạo môi trường tốt cho vi sinh vật gây hại như các loại nấm, tảo làm hạn chế sự hấp thu, bài tiết và quang hợp ở các bộ phận đó.
Đốn tỉa bớt các cành cấp 1. Nên phân tầng, mỗi tầng có khoảng 3- 4 cành cấp 1. Tầng nọ cách cành kia 40- 60cm ( đối với những cây trưởng thành). Các cành cấp 2,3 . . . dầy đặc, phải tỉa bỏ bớt.
B – Di dời :
Nhiều người cho rằng sầu riêng bứng, di dời chắc chắn sẽ chết. Điều đó là thực tế, song nếu cần bứng và di dời mà tuân theo một số bước sau thì tỷ lệ sống rất cao.
1. Ức chế sinh trưởng :
Chờ cho cây đã già lá, tỉa bớt cành cấp 2, cấp 3 . . . Cần thiết có thể cắt bỏ bớt cành cấp 1. Bứng 1/2 đến 2/3 bầu và cắt đứt rễ cọc (xoay bầu). Dùng bao tải, rễ lục bình, cỏ khô … che mát cho gốc. Cây to nhỏ thì bứng bầu có kích thước tương xứng- và ước lượng cả thân và bầu có trọng lượng có thể chuyển đi được. dùng cọc để chống đỡ phòng giông gió làm ngã đổ hay bể bầu.
2. Mùa vụ bứng dời :
Đầu mùa mưa xoay bầu, khoảng 2- 6 tuần sau bứng phần còn lại và chuyển đến nơi trồng cố định. Dùng tàu dừa, lá chuối, lá cây … che nắng vài tuần.
3. Chăm sóc :
Ba ngày đầu dùng bình xịt hay thùng vòi lỗ nhỏ tưới ướt lá thường xuyên. Phần gốc chỉ tưới vừa đủ ướt. Từ ngày thứ tư trở về sau nên giảm số lần tưới lại (chỉ tưới vào những lúc nắng gắt). Khoảng tuần thứ hai cho cây tiếp xúc dần với nắng.
* Lưu ý :
– Khi tưới cho bầu lần đầu tiên nên dùng thuốc phòng chống nấm bệnh pha nước theo tỉ lệ chỉ định để tưới ướt bầu.
– Cây có đường kính gốc đến 15- 20cm vẫn bứng dời đạt tỷ lệ sống tốt nếu cắt bỏ bớt cành lá.
– Chi phí di dời và chăm sóc cho cây rất tốn kém nên phải thấy rằng di dời là ” bất đắc dĩ”.
RHQ, 07/05/2007
Trồng sầu riêng chuyên canh
Từ tỉnh lộ 884 thuộc địa phận xã Tân Phú (huyện Châu Thành – Bến Tre), theo con lộ tẽ tráng nhựa xuyên qua những khu vườn cây ăn trái xanh tươi trĩu quả, đưa chúng tôi đến hộ Năm Quang có mô hình trồng sầu riêng chuyên canh mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tên đầy đủ của anh là Trần Ngọc Quang, thuộc ấp Hàm Luông.
Qua kinh nghiệm trồng trọt của anh, khi sầu riêng kết thúc vụ trái, anh bắt đầu dọn tỉa cành, tạo tán cho thông thoáng, tiếp theo rải phân NPK hiệu Con cò bay AT1 của Nhà máy phân bón Bình Điền 1, với phân chuồng hoai và phủ một lớp đất phù sa khô (đã vựa sẵn trước) trải đều trên mặt liếp. Đến cuối tháng 8 âm lịch, tiếp tục bón phân NPK cùng loại trên, nhưng chuyển qua AT2 cộng với Super lân Long Thành và tưới nước đôi ba lần cho rễ dễ hấp thụ. Sau đó, siết nước tạo khô hạn và xịt KNO3 hai lần trên lá cách nhau 7 ngày. Khi cây ra hoa đơm trái, tỉa bỏ bớt những trái đèo đẳng của những chùm trái sai. Hàng tháng rải NPK cùng thương hiệu trên, nhưng sử dụng AT3 và tưới xả, trong thời gian này cũng xịt định kỳ hàng tháng thuốc BVTV phòng ngừa nấm bệnh thối úng trái. Riêng về khâu tưới tắm, không nên tưới quá nhiều sẽ làm kém đi phẩm chất ngon của trái, chỉ xả cho tan phân thôi.
Được biết, khi lập gia đình, ra riêng với 2 công đất (2.000 m2), anh chị trồng cam, nuôi tôm, heo, gà … Sau một thời gian tích lũy được một số tiền, đến năm 1995 anh chị mua thêm lên đến 10 công đất. Như vậy số đất có được trong tay, anh chia ra làm 2 khu vực trồng cây ăn trái chuyên canh, 5 công sầu riêng và 5 công chôm chôm. Những năm gần đây, do chôm chôm rớt giá luôn, anh định chuyển dần 5 công này sang sầu riêng, bằng cách trồng và tỉa bỏ dần.
Vào năm 2002, sầu riêng cho trái chín được 4 tấn trái, với giá 6.500 đ/kg. Năm 2003, vườn sầu riêng của anh vượt lên hơn 5 tấn trái và giá lại khá hơn năm rồi từ 7.000 – 8.000 đ/kg. Anh bộc bạch: “Sầu riêng khổ qua xanh tuy phẩm chất không bằng giống sầu riêng Thái, Ri 6, sữa hạt lép … nhưng bù lại năng suất cho trái rất cao và hiện nay những cơ sở làm bánh kẹo tiêu thụ một lượng rất lớn, như vậy không sợ phần đầu ra”. Rồi đây, vườn sầu riêng của anh tới thời điểm chính thức sẽ còn cho trái vượt trội hơn nữa .
NNVN, 22/8/2004
Để có vườn sầu riêng sai trái
Cây sầu riêng được trồng ở Đăklăk vẫn mang dang dấp manh mún, tự phát (chưa được qui hoạch và giống) nên năng suất và chất lượng không cao, chưa có sức cạnh tranh trên thị trường. Để giúp bà con làm vườn trồng xen canh sầu riêng trong vườn cà phê đạt hiệu quả tốt, có năng suất, xin được trao đổi một số kinh nghiệm đã được thử nghiệm và đạt kết quả tốt như sau:
1. Cách chọn giống:
Không nên mua những cây giống bày bán trôi nổi trên thị trường. Nên chọn những nhà vườn tại địa phương có giống tốt, trái to đều, cơm vàng, cùi dày, hạt nhỏ, chín sớm. Hạt có thể ươm trực tiếp vào hố đã chuẩn bị sẵn hoặc vào bầu, thời gian trồng thích hợp nhất là vào đầu mùa mưa (quãng tháng 6 âm lịch) để đến mùa khô năm tới cây đã có sức. Thay thế dần những cây còi cọc sâu bệnh, trái nhỏ, cơm sượng.
2. Chăm sóc:
Cây sầu riêng loại rễ cọc ăn sâu nhưng lại có rất nhiều rễ phụ, rễ tơ hồng ăn nổi, rất nhạy cảm với môi trường biến đổi xung quanh như đào bới chạm gốc, bón quá nhiều phân hóa học. Qua khảo sát và kinh nghiệm của những chủ vườn có giống sầu riêng tốt thì phân bón thích hợp cho sầu riêng 4 năm đầu là phân chuồng mục ủ với lân Văn Điển. Khoảng 40kg phân chuồng cộng với 3kg lân cho một gốc. Đào xa mép tán lá khoảng 40 phân (cỡ 2 gang tay), rải phân đều, sau đó lấp đất và tưới đậm. Cứ sau 30 – 40 ngày vào mùa mưa bón thêm 0,5 đến 1kg NPK 16-16-8 loại Bình Điền hoặc Chánh Hưng (loại chuyên dùng cho cây cà phê, ca cao) rải đều xung quanh tán lá. Hạn chế tối đa bón đạm, nhất là đạm Suynphát dễ làm cơm sượng. Sang năm thứ 5 khi cây đã sung sức, cành mập cứng đủ sức đeo trái thì bấm đọt (ngọn) để nuôi cành và tạo bộ tán lý tưởng.
3. Thụ phấn:
Đây là khâu then chốt nhất để đạt năng suất. Sầu riêng được thụ phấn nhân tạo ngoài giúp cây đậu sai, trái tròn đều bắt mắt, bà con nhà vườn nên theo dõi chu kỳ nở hoa để có biện pháp thụ phấn thích hợp. Khi cây trổ nụ hơn tháng sau sẽ nở hoa, nên dùng kéo bấm tỉa bớt nụ sao cho khi nở, hoa sẽ đều mập. Hoa thường nở vào buổi tối từ 18h đến 20h. Thời điểm thích hợp để thụ phấn sau khi hoa đã bung nhị chừng một tiếng. Lắc nhẹ chùm hoa thấy một hai giọt mật ở nhụy ứa ra là được. Tốt nhất nên có hai người, một soi đèn, một thụ phấn, nhớ chuẩn bị ghế hoặc thang chắc chắn, nếu cây trồng gần nhà nên kéo bóng đèn tròn loại 75w treo cao để côn trùng giúp thụ phấn ở những cành cao. Sau khi thụ phấn được một tháng tiến hành cắt bỏ bớt những trái nhỏ, phân bố sao cho đều các cành, không nên để nhiều trái sẽ nhỏ và cây mau mất sức.
4. Thu hoạch:
Khoảng 4 đến 5 tháng sau khi được thụ phấn, sầu riêng chín, nứt cuống và tự rụng. Khi thấy trái từ màu xanh chuyển sang vàng rồi vàng sậm là lúc trái đã già. Cần lấy dây xác rắn hoặc dây nilon buộc cuống treo vào cành để khi trái chín giữ an toàn cho người và trái không bị giập nứt ảnh hưởng đến chất lượng. Có thể dùng đoạn gỗ dẹt nhẹ gõ vào trái, nếu thấy tiếng bộp nhẹ là cắt xuống được, nhớ cắt xa cuống và xếp vào sọt có lót rơm hoặc bao, ba ngày sau trái sẽ chín và tự rụng cuống. Không nên để sầu riêng chín lâu quá mới sử dụng vì lớp vỏ sẽ tự tách, vi khuẩn dễ xâm nhập làm mất hương vị của trái.
Cây Sầu riêng
Sầu riêng là một cây to cao 15-20-25m. Quả to, hình đầy hay hình trứng dài, vỏ cứng. Trên mặt vỏ rất nhiều gai ngắn, nhọn. Quả có 5 ngăn, mỗi ngăn chứa 3-5 hạt có chất cơm (áo hạt) mềm, màu trắng vàng, có mùi đặc biệt, chưa quen thì không thích, nhưng đã quen rồi thì rất ngon, vị ngọt, bùi. Hạt có lá mầm dày. Cây Sầu riêng nở hoa tháng 3-4, có quả tháng 5-9.
Cây sầu riêng nguồn gốc là ở quần đảo Malaysia. Sau đó, được đi trồng ở Campuchia và Việt Nam. Sầu riêng được trồng rất nhiều ở miền Nam nước ta, chủ yếu là Nam bộ. Trồng sầu riêng chủ yếu lấy quả ăn.
Nhân dân xã Lâm Sơn (Ninh Sơn – Ninh Thuận) bắt đầu trồng cây sầu riêng từ sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Đến nay, xã Lâm Sơn đã trồng được 40ha, sản lượng có thể thu được 70tấn/năm. Cây sầu riêng Lâm Sơn (Ninh Sơn) do điều kiện thổ nhưỡng, thời tiết phù hợp nên có chất lượng ngon hơn sầu riêng Nam bộ. Cơm hạt giòn, mềm không nhão, màu vàng đậm, ngọt thanh, bùi, hạt nhỏ, nên thường giá cao hơn sầu riêng Nam bộ. Hiện nay sầu riêng giá khoảng 20.000 đồng/kg.
Sầu riêng cho quả ăn ngon, bổ. Hạt sầu riêng có bột, rang, nướng hay luộc ăn như hạt mít, có thể làm mứt kẹo. Vỏ sầu riêng dùng chữa đầy bụng, khó tiêu hoá và chữa ho lao, cảm sốt.
Lá và rễ sầu riêng dùng chữa cảm sốt, viêm gan vàng da. Ngày dùng 30-40 gam dưới dạng thuốc sắc. Lá sầu riêng còn dùng dưới dạng nấu nước tắm cho những người vàng da do bệnh gan. Theo kinh nghiệm của nhân dân, xơ sầu riêng có thể dùng trị rệp, để một miếng xơ sầu riêng dưới chiếu của đuôi giường hay phảng. Sau hơn một tuần rệp sẽ không còn.
Người dân xã Lâm Sơn trồng sầu riêng mỗi năm có thể cho thu nhập được trên 35 triệu đồng/ha. Đặc biệt, có những cây sầu riêng mỗi năm có thể cho thu nhập 4 triệu đồng.
Trồng sầu riêng, mang lại lợi ích kinh tế cao, góp phần nâng cao đời sống, xoá đói giảm nghèo mà còn bảo vệ môi trường. Đặc biệt, sầu riêng Lâm Sơn (Ninh Sơn) thị trường đang có nhu cầu. Với điều kiện thổ nhưỡng và thời tiết phù hợp, ngành Nông nghiệp nên sớm có kế hoạch nghiên cứu phát triển trồng sầu riêng ở Ninh Sơn và một số nơi trong tỉnh.
Nguyễn Thành Lê (Báo Ninh Thuận – 11/12/2003)
Kỹ thuật trồng sầu riêng công nghệ cao
Hiện nay, sầu riêng là một trong 3 loại cây ăn quả chủ lực được tỉnh khuyến khích nông dân các địa phương trồng. Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh, nông dân áp dụng kỹ thuật mới trong trồng, chăm sóc cây sẽ nhanh cho trái và sau 5 năm có thể cho thu lời hơn 100 triệu đồng/hécta/năm.
1/ Thiết kế vườn trồng
– Thiết kế vườn trồng phải đảm bảo các yêu cầu như thoát nước tốt trong mùa mưa, đảm bảo vườn thông thoáng, hạn chế được sâu bệnh gây hại và chống xói mòn để giữ độ phì cho đất.
2/ Kỹ thuật trồng
– Thời điểm trồng sầu riêng thích hợp nhất là từ đầu mùa mưa đến giữa mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 8).
– Tùy thuộc vào loại đất, giống và chế độ chăm sóc để bố trí mật độ trồng cây cho phù hợp. Tuy nhiên, loại đất tốt giàu dinh dưỡng như đất đỏ bazan nên trồng 100 cây/hécta, tương đương 10mx10m/cây. Còn đất xám trồng 125 cây/hécta khoảng 8mx10m/cây. Trong giai đoạn đầu cây còn nhỏ nên trồng xen canh một số cây ngắn ngày để lấy ngắn nuôi dài, tránh lãng phí đất và chống xói mòn.
– Đào hố trồng cây trước khi trồng khoảng 1 – 2 tháng. Hố đào sâu khoảng 0,7m và dài, rộng 1mx1m. Sau đó, mỗi hốc sử dụng 0,5kg vôi để xử lý một số loại sâu bệnh. Khi đào hố được 2 tuần, mỗi hố tiếp tục dùng 20 – 40kg phân hữu cơ hoại mục, 1kg phân lân, 0,5kg vôi bột và một nửa lớp đất mặt đào từ hố lên trộn đều cho xuống và lấp lại cao hơn mặt đất tự nhiên. Lúc trồng cây, đào hố vừa bằng bầu cây giống, nếu thấy cây có rễ già nhiều dùng kéo sắc tỉa bỏ bớt rễ già rồi đặt cây vào hố trồng, nén đất chặt xung quanh bầu cây. Trồng cây xong, cắm 3 cọc hình tam giác chụm xung quanh cây và buộc nhẹ vào thân cây để chống cho cây khỏi bị nghiêng ngả khi có mưa, gió lớn. Dùng rơm, cỏ khô ủ gốc để giữ ẩm, che mát cho cây trong thời kỳ đầu và thường xuyên giữ ẩm cho cây. Nếu có nắng hạn kéo dài nên dùng vòi hoa sen tưới nước bổ sung cho cây.
3/ Cách bón phân
– Qua đúc kết kinh nghiệm thực tế của nhiều nhà vườn thì dùng phân hữu cơ nhiều, hạn chế phân hóa học thì chất lượng cơm của trái sầu riêng tốt hơn và tỷ lệ trái sượng rất ít.
– Mỗi năm bón 20 – 30kg phân hữu cơ/cây để cây phát triển tốt còn phân hóa học bón theo từng giai đoạn phát triển. Song, trong 2 năm đầu phân hóa học pha vào nước tưới cho cây sẽ hiệu quả hơn. Những năm sau bón chung quanh tán cây và rải đều dưới tán, dùng cào trộn với đất mặt nếu không mưa tưới nhẹ. Chú ý, không bón phân Kali cho cây vì dùng loại phân này trái sẽ bị sượng.
+ Năm thứ 1: Bón 5 lần, mỗi lần 0,5kg phân 16-16-8-13S hoặc 20-20-15/cây.
+ Năm thứ 2: Bón 4 lần, mỗi lần 1kg phân 16-16-8-13S hoặc 20-20-15/cây.
+ Năm thứ 3: Bón 3 lần, mỗi lần 1,5kg phân 16-16-8-13S hoặc 20-20-15/cây.
+ Năm thứ 4: Bón 3 lần, mỗi lần 3,5kg phân 12-12-17.2 + TE/cây.
+ Năm thứ 5: Bón 4 lần, mỗi lần 5kg phân 12-12-17.2 + TE/cây.
+ Năm thứ 6: Bón 4 lần, mỗi lần 6kg phân 12-12-17.2 + TE/cây.
– Sau sáu năm cây sẽ đến thời kỳ kinh doanh cho trái ổn định. Lúc này các nhà vườn dùng nhiều loại phân bón để cung cấp đủ dưỡng chất cho cây. Cụ thể, sau thu hoạch bón 2-4kg phân 20-20-15 và 10-20kg phân chuồng hoai mục/cây. Trước khi cây trổ bông 1-2 tháng bón 1-2kg 10-52-17/cây, khi quả bằng trái cam bổ sung thêm 2-4kg phân 20-20-15 và 9 tuần sau khi đậu trái bón 2-4kg 20-20-15/cây.
– Nếu có điều kiện, các nhà vườn nên lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm và bón phân hóa học qua đường ống cho cây sầu riêng. Hệ thống này giúp nông dân giảm được 85% công tưới, bón phân, đồng thời hạn chế thất thoát phân bón, nâng cao hiệu quả sử dụng phân của cây. Như vậy, cây sẽ rút ngắn được thời gian cho trái, năng suất, chất lượng tăng cao và tuổi thọ được kéo dài.
4/ Tỉa cành, tạo tán
– Khi cây nhỏ chỉ để 1 ngọn, tỉa bỏ hết chồi gốc. Cành đầu tiên để cách mặt đất 30cm, sau đó để các cành nhỏ trên thân chính cách nhau từ 8-10cm, cùng một vị trí không để 2 cành vì cây sẽ bị chẻ khi mang nhiều quả. Tỉa bỏ hết cành vọt, cành gầy yếu để cây phát triển tốt.
Sầu riêng của Đồng Nai tại Festival Trái cây Việt Nam được nhiều du khách đánh giá cao.
– Thời kỳ cây mang trái tỉa cành gầy yếu, khô, bệnh khoảng 3 lần/năm. Lần 1 sau thu hoạch, lần 2 vào tháng 8-9 và lần 3 vào thời điểm cây cho trái bằng quả quýt.
– Cây sầu riêng ra hoa 2-3 đợt/năm, nhưng chỉ chọn một đợt chính còn lại loại bỏ hết để cây có sức nuôi trái. Khi hoa nở 20-30 ngày tỉa bỏ một nửa số hoa, hoa nở 35-42 ngày tỉa tiếp, chỉ để 200- 300 trái/cây và sau khi hoa nở 50- 56 ngày, chỉ để số trái phù hợp với sức của cây từ 60-150 trái/cây.
5/ Thu hoạch
Thời gian thu hoạch tùy theo đặc tính của từng giống, song giống địa phương Chín Hóa, khổ qua, sầu riêng hạt lép Long Thành, TX. Long Khánh từ khi xả nhị đến lúc thu hoạch khoảng 105-110 ngày. Các giống nhập như sầu riêng Dona từ lúc xả nhị thu hoạch 130-135 ngày.
* Chú ý, khi trái non vừa đậu đến khi trái non bằng quả quýt nên phun 15cc Toba Fruit để ngăn ngừa hiện tượng rụng trái non. Đồng thời, giữ ẩm đều cho cây không để ẩm độ trong đất thay đổi đột ngột dễ gây ra hiện tượng rụng trái non. Giai đoạn trái to khoảng 1kg trở lên phải thường xuyên theo dõi, phòng trừ sâu đục trái. Khi trái có cơm, thời tiết mưa nhiều lưu ý bệnh thối trái.
Nguyệt Hạ – Báo Đồng Nai, 06/05/2010 Nhấn vào đây dể xem các thông tin kỹ thuật trồng sầu riêng
Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Sầu Riêng
Cây sầu riêng là cây ăn quả nhiệt đới rất được ưa chuộng ở các nước Đông Nam Á. Do yêu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu ngày càng cao hơn, các nước như Mã Lai và Thái Lan tập trung nghiên cứu và phát triển cây sầu riêng từ nhiều năm trước đây. Nhờ có phương hướng phát triển rõ ràng, Thái Lan là nước xuất khẩu sầu riêng đi nhiều nước và có rất nhiều tiến bộ về kỹ thuật canh tác cây sầu riêng.
Tại Việt Nam, cây sầu riêng đã phát triển từ lâu, được quan tâm và đầu tư phát triển trong thời gian gần đây, nếu được trồng và chú ý đầu tư thâm canh, chăm sóc đúng kỹ thuật thì cây sầu riêng sẽ mang lại hiệu quả kinh tế rất cao so với các loại cây trồng khác.
+ Sầu riêng là cây ưa khí hậu nóng, độ ẩm không khí cao.
+ Không ưa với khí hậu nóng và khô hanh.
+ Lá là nơi dự trữ thức ăn chính của cây nên khi lá rụng là cây suy yếu và chết.
+ Trong giai đoạn chín mà mưa nhiều thì thịt trái sẽ nhão.
+ Cây có thể phát triển và sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau nhưng tốt nhất là đất thịt, thoát nước tốt, độ dốc không quá 30 0, gần nguồn nước tưới.
+ Không chịu đất phèn, mặn và úng, phát triển kém trên đất sét nặng.
+ Cây sầu riêng không chịu được gió mạnh vì là loại thân gỗ yếu và có bộ rễ nông.
Sầu riêng không phải là cây tự thụ phấn mà là cây thụ phấn chéo nhờ côn trùng, gió, do đó nếu trồng bằng hạt thì sẽ xảy ra biến dị lớn. Vì vậy nên:
+ Trồng sầu riêng bằng cây ghép mắt hoặc ghép cành.
+ Cần trồng ít nhất 2 giống trên vườn để sự thụ phấn chéo xảy ra làm đậu trái sầu riêng tốt hơn.
– Gốc ghép: Được ương từ hạt sầu riêng thường.
– Cành, mắt ghép: Được chọn từ cây mẹ đầu dòng.
Tốt nhất nên trồng thưa để vườn thông thoáng, cây khoẻ mạnh, dễ chăm sóc và ít bị bệnh thối trái. Tuỳ theo thực tế mà có nhiều phương thức trồng như trồng thuần hay trồng xen.
10-20g Diazinon (Basudin 10G), Carbofuran (furadan 3G),… để trừ mối, dế, kiến và sâu đất.
+ Đảo trộn hỗn hợp đất và phân sau đó lấp hố trước khi trồng 10-15 ngày.
+ Moi giữa hố 1 lỗ vừa bịch cây con.
+ Xé bỏ bầu sao cho không bị vỡ bầu.
+ Đặt cây vào hố trồng, lấp đất ngang mặt bầu cây con.
+ Những nơi đất cao, sườn dốc, nên trồng âm sâu hơn mặt đất.
+ Cắm cọc và buộc giữ cây con khỏi đổ ngã.
+ Vun mu rùa xung quanh gốc cây chống đọng nước.
+ Sau đó phủ kín cỏ rác để giữ ẩm cho cây.
+ Sau trồng cần che bóng cho cây con và không che quá 50% ánh sáng.
+ Cần tưới nước thường xuyên khi trời nắng hạn để giảm tỷ lệ cây chết, giúp cây khoẻ mạnh, nhanh cho trái.
+ Đầu mùa khô cần tủ cỏ rác xung quanh gốc để giữ ẩm cho cây.
+ Bón phân năm đầu: Hữu cơ + 0,3kg N:P:K:Mg 18:11:5:3 và chia ra 4 lần bón trong một năm.
– Giai đoạn cây cho trái ổn định thì bón 3 lần như sau:
Ngoài ra có thể sử dụng phân bón qua lá để góp phần tăng năng suất và phẩm chất trái.
Không nên bón phân KCl, vì phân sẽ làm giảm chất lượng trái.
+ Trồng các loại cây chắn gió và che bóng như : Keo lai, xà cừ…..
+ Không nên trồng xen các loại cây ký chủ của nấm Phytophthora. Như: Đu đủ, Dứa, Ca cao . . .
+ Cành mọc từ gốc ghép, mọc đứng.
+ Cành ốm yếu và chỉ để một ngọn.
+ Cành mọc gần mặt đất, chỉ để cành thấp nhất mang trái trên 1 mét.
+ Cứ một vị trí trên thân chỉ để 1 cành (tránh bị tét).
+ Khoảng cách các cành khi cây còn nhỏ là 10cm, cây lớn 30cm.
Mọc ngang, ở độ cao hợp lý, phân bố đều các hướng, cành khoẻ mạnh.
+ Trước 30 ngày sau khi đậu trái cần tỉa bỏ bớt hoa.
+ Các loại trái cần tỉa bỏ như: mọc dày, méo mó, sâu bệnh.
1. Các loại sâu gây hại chính
Triệu chứng: Đây là bệnh hại rất quan trọng trên sầu riêng. Tác nhân do nấm Phytophthora Palmivora gây hại, nấm lưu tồn chủ yếu trong đất, trong nước, trong các bộ phận bị bệnh của cây sầu riêng. Nấm tấn công phần rễ non gần mặt đất và lan dần đến phần vỏ của gốc sát mặt đất và di chuyển lên phần vỏ của thân cây làm vỏ cây biến thành màu nâu, sau đó vỏ cây bị thối và chảy nhựa ra, phần gỗ tại vết bệnh cũng hóa nâu. Đôi khi nấm còn tấn công các cành phía trên cao của cây sầu riêng.
Bệnh thường xảy ra trong mùa mưa và dễ dàng gây hại trong các vườn trồng dày có tán lá rậm rạp, chăm sóc kém. Nấm bệnh còn tấn công trên trái làm thối trái hàng loạt và trên lá sầu riêng nhất là trên các lá non ở các cành gần mặt đất. Trong mùa mưa nếu không kiểm soát và quản lý vườn cẩn thận thì nấm sẽ tấn công trên lá và trái, đây là nguồn lây lan rất quan trọng của bệnh tại vườn sầu riêng.
Nên kết hợp nhiều biện pháp tổng hợp như:
+ Thường xuyên theo dõi để phát hiện sớm.
+ Không nên trồng quá dày và trồng xen với các loại cây cùng ký chủ của nấm.
+ Phải thay cây cũ triệt để và xử lý đất trước khi trồng mới.
+ Thu gom và tiêu huỷ những bộ phận của cây bị bệnh.
+ Luân canh đất trước đây đã trồng cây cùng ký chủ.
+ Tiêu huỷ sớm những cây già yếu, không hiệu quả.
+ Chú ý bón phân hữu cơ và NPK cân đối.
+ Đất phải thoát nước tốt, cách mực nước ngầm hơn 1m.
+ Cắt bỏ đem tiêu hủy lá bệnh
+ Bón phân, tưới nước đầy đủ.
+ Sử dụng thuốc BVTV có hoạt chất: Metalaxyl 8% + Mancozeb 64%, Propineb, Carbendazim, Thiophanate – Methyl….
Vết bệnh có hình tròn màu gạch tôm đường kính từ 0,2-1cm và hơi nhô lên, nếu nhìn kỹ thấy nhiều sợi tơ trên vết bệnh thường xuất hiện ở mặt trên của lá, rong hút dinh dưỡng và làm lá kém phát triển, giảm quang hợp. Bệnh còn tấn công trên cành cây vết bệnh cũng tương tự như trên lá, làm cành non bị nứt ra, vị trí nứt này cũng dễ nhiễm các loại nấm khác, đặc biệt là nấm Phytophthora palmivora trong mùa mưa.
+ Thoát nước vườn ươm tốt, không quá rậm rạp.
+ Không đặt cây con dưới tán cây lớn.
+ Thu dọn, tiêu hủy (các phần cây bị bệnh, tránh lây lan).
+ Tỉa cành tạo tán thông thoáng.
+ Sử dụng thuốc BVTV có hoạt chất như: Hexaconazole, Difenoconazole 150g/l + Propiconazole 150g/l, Carbendazim….
+ Tỉa cành, tạo tán cho cây và vườn cây thông thoáng, nên tỉa bớt và để các hoa trên cành thưa và rời nhau, làm vệ sinh và tiêu hủy các hoa nhiễm bệnh rơi rụng dưới tán cây.
+ Phun thuốc khi hoa chuẩn bị nở như: Zineb 20% + Bordeaux 45% + Benomyl 10%, Zineb 25% + Bordeaux 60%, Benlate, Iprodione (Rovral, Hạt vàng 50WP).
Nên thu trái từ trên cây và không để trái rụng xuống đất, cần chú ý không cho sự va chạm làm trầy xước trái, giữ trái nơi thoáng mát… để giảm sự thiệt hại ở giai đoạn sau thu hoạch.
Cập nhật thông tin chi tiết về Kỹ Thuật Chăm Sóc Cây Sầu Riêng: Tỉa Cành, Tạo Tán Cho Cây Sầu Riêng trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!