Bạn đang xem bài viết Bài 28: Thuốc Cho Lan – Nguyễn Ngọc Hà được cập nhật mới nhất trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Bài dài 17 trang A4, mong bạn CHIA SẺ TRƯỚC KHI ĐỌC.
Tại sao tôi phun thuốc mà lan vẫn chết? Nên phun thuốc gì để phòng bệnh cho lan và tại sao là thuốc đó? Cơ chế tác động của từng loại thuốc lên nấm và vi khuẩn như thế nào? Mẹo dùng thuốc và cách phối trộn…. Mọi thắc mắc đều có ở phần sau!
Dùng thuốc cho lan, chúng ta cần tuân thủ nguyên tắc 4 đúng:
1. Đúng thuốc
Khi chọn mua thuốc Bảo Vệ Thực Vật (BVTV) bạn cần biết rõ loại sâu bệnh hại cần phòng trừ. Nếu không xác định được sâu bệnh hại thì bạn nên xách cả giò lan tới chỗ bán thuốc BVTV và nhờ kỹ sư của cửa hàng tư vấn nhận diện và có cơ sở mua thuốc cho chuẩn. Vấn đề này rất nhạy cảm vì hiện nay 1 anh kỹ sư nông nghiệp thường cho thuê bằng để người khác đăng ký cửa hàng đứng bán thuốc, vì thế bạn nên tìm cửa hàng nào có kỹ sư đứng bán thì tốt nhất, tỷ lệ này rất thấp khoảng 10% thôi, còn lại người đứng bán hàng đa số trình độ phọt phẹt….
Không gì đau khổ hơn xịt thuốc mà lan vẫn lăn ra chết vì sai thuốc. Anh ơi, em mới xịt Ridomilgold hôm qua, sao hôm nay lan em lại bị thối nhũn thế này? Em xịt Ridomil cho Nấm trắng trên giá thể mà không thấy gì…. Đủ kiểu thắc mắc tôi nhận được hàng ngày! Ôi, Ridomilgold THẦN THÁNH TRỊ BÁCH BỆNH! Ridomilgold không có lỗi, lỗi tại bạn… (Phật gọi là VÔ MINH, Chúa gọi là LẠC LỐI).
2. Đúng liều lượng và nồng độ
Liều lượng là lượng thuốc cần dùng cho một đơn vị diện tích và nồng độ là độ pha loãng của thuốc trong nước để phun. Pha đúng nồng độ và phun đủ lượng nước quy định để đảm bảo thuốc trải đều và tiếp xúc với sâu bệnh hại nhiều nhất. (Ví dụ Anvil trị thối lá non, ngọn và rỉ sắt khá tốt, nhưng nếu bạn phun quá liều và nồng độ cao hơn 30% so với nhãn mác, lan nhà bạn sẽ bị đứng im không mọc dài lên nữa, nếu nặng thì nó thắt ngọn luôn). Hoặc xịt nhện đỏ mà bạn không xịt ướt đẫm và đều mặt sau của lá thì chỉ mất công xịt mà thôi, vì bọn nhện nằm dưới mặt lá. Khi dùng thuốc BVTV, cần đọc kỹ hướng dẫn khi dùng thuốc, phải có dụng cụ cân, đong thuốc, không ước lượng bằng mắt, không bốc thuốc bột bằng tay. Bạn nên mặc áo mưa, đeo khẩu trang y tế và đội mũ rộng vành khi phun thuốc. Cá nhân tôi còn mua thêm 3 cây nối, nối cho cái vòi phun dài gần 3m để khỏi phải hít thuốc nhiều.
+ Nếu bạn mua thuốc dạng bột mà không biết làm thế nào để chia nhỏ dùng cho bình 1,5 lít hoặc 2-4 lít, thì tôi có mẹo nhỏ này chắc chắn sẽ giúp được bạn: – Mua 1 chai nước lọc 250ml hoặc 500ml ĐÁY BẰNG, HÌNH TRỤ ĐỀU, trong suốt. Uống hết nước, để khô. – Đổ thuốc dạng bột vào chai và lấy thước, bút lông ra chia làm 10 phần bằng nhau. – Giả sử 1 gói Aliette 100gam pha với 32 lít nước xịt 4000 giò lan, mà lan bạn ít, chỉ cần 1,5lít là đủ, thì bạn chia cái phần thuốc trong chai ra làm 20 vạch, vậy mỗi vạch bột thuốc bạn pha với 1,5 lít nước là quá ổn rồi. Cách dùng thìa đong 6 muỗng cà phê với 1 lít nước bạn KHÔNG NÊN ÁP DỤNG, vì tỉ trọng thuốc khác nhau (tôi thấy Ridomilgold và Starner cùng là bột, nhưng mà khối lượng trên thể tích khác nhau rất xa). Vấn đề nữa là THÌA CÀ PHÊ là thìa nào? Tôi uống cà phê 30 quán thì có 20 loại thìa, vậy thìa nào đây? Sau khi dùng, thuốc còn trong chai bạn PHẢI BẢO QUẢN CHỖ TỐI VÀ MÁT (rất nhiều loại thuốc bị phân giải mất tác dụng khi gặp ánh sáng và nhiệt). Tôi mua hẳn 1 THÙNG XỐP ĐỰNG ĐÁ để bảo quản thuốc và phân, bất chấp mưa nắng và thời gian.
+ Nếu thuốc dạng dung dịch trong gói nhỏ (ví dụ Atonik, thuốc trị nhện đỏ Pesieu 500EC…) Bạn nên mua 1 chai cồn Iot Povidine hoặc chai nước muối rửa mắt về, nhớ mua chai to chút (20ml trở lên). – Đổ hết cái trong chai ra, rửa sạch sau đó cho thuốc trong tép (bịch) giành cho lan của bạn vào. – Cụ thể như sau: 10ml thuốc Pesieu 500EC trị nhện đỏ pha với 16 lít nước, bạn muốn pha 1,5 lít thì chỉ cần 20 giọt là được. (Trung bình 20 giọt = 1ml). Tương tự với Atonik. – Nếu bạn chưa thật tự tin, vì lỗ miệng chai đôi khi to nhỏ khác nhau, hãy cho nước vào và thử đếm xem bao nhiêu giọt, rồi lấy số giọt chia cho số millilit ghi trên chai.
Cách của anh nông dân, chỉ người đam mê mới biết quý trọng!
Có vài bạn quá nôn nóng, muốn đốt cháy giai đoạn mà cho liều tăng lên gấp đôi. Bạn đang làm hại lan của mình và nếu có dập được dịch bệnh thì sau này muốn chữa cũng bệnh đó, bạn phải xịt nồng độ cao hơn nữa. Hiện tượng lờn thuốc sẽ xảy ra.
Có một số bạn hỏi tôi rằng trên bao bì ghi rất nhiều nồng độ cho rất nhiều loại cây vậy lấy số đo nào để pha? Bạn cộng tất cả các chỉ số trên bao bì lại và chia trung bình là ổn nhất. Ví dụ trên bao bì ghi là pha từ 20-40ml thuốc cho 16 lít nước, thì bạn cứ lấy 30ml thuốc là được. Nếu bao bì ghi cả chỉ số cho cây lương thực, rau, cây công nghiệp và cây ăn trái. Bạn hãy lấy theo chỉ số của rau và lương thực. Vì lan thuộc bộ Măng Tây, cũng là rau thôi (thực tế thì đa số lan là ăn được, ví dụ luộc giả hạc hoặc ý thảo bạn sẽ thấy ăn đắng như mướp đắng (khổ qua), Kiều (thủy tiên) hoặc ngọc thạch thì hơi nhớt và vị thanh hơi ngọt).
3. Đúng lúc
Phun thuốc đúng lúc kịp thời vào thời điểm sâu bệnh dịch hại trong vườn lan. Đặc biệt là phải xem dự báo thời tiết để biết đường phun phòng bệnh. Ví dụ 2 ngày nữa bão đổ bộ vào vườn nhà bạn, khi đó độ ẩm không khí rất cao sẽ tạo điều kiện cho các chủng nấm thủy sinh (sinh và sống với môi trường nước) sẽ làm hại lan nhà bạn, sinh thối gốc, thối ngọn non, thối nhũn lá…. Biết vậy thì xịt thuốc nấm và khuẩn để tiêu diệt hết các mầm mống nấm khuẩn đó đi, mưa tẹt ga vườn lan nhà bạn vẫn vô tư.
NÂNG CAO: Tron vườn nhà bạn, trong không khí lúc nào cũng có nấm và khuẩn, vấn đề là số lượng không đủ nhiều để phát thành dịch và làm hại lan nhà bạn. Ví dụ cụ thể: Giả sử trên lá lan Ngọc Điểm lúc bình thường luôn là có 100 con vi khuẩn 1 lá. Khi điều kiện thuận lợi (mưa, độ ẩm không khí cao, lá bị xước, nhiệt thay đổi thất thường) làm cho vi khuẩn sinh sôi lên hàng vạn, hàng triệu lần sau 1 đêm. Nó sẽ phá hủy tế bào lá và tiết dịch khuẩn, chúng nhân đôi với tốc độ chóng mặt. Lan nhà bạn sẽ bị thối nhũn. Nếu bạn biết đường căn thời gian thấy trời sắp mưa dầm 1 tuần, thì bạn nên xịt thuốc phòng vi khuẩn để tiêu diệt đa số (trong số 100 con) để dù điều kiện có thuận lợi thì nó cũng sinh sôi nảy nở không đủ số lượng để phá hủy lan nhà bạn. Bên cạnh đó bạn phải tăng cường sức đề kháng cho lan với trung vi lượng, đa lượng cân đối….
Tốt nhất là điều kiện vườn không bệnh gì thì cũng nên phun thuốc nấm và khuẩn 2 tuần 1 lần. Còn khi bị bệnh thì cứ 5-7 ngày 1 lần là được. Mùa khô thì 20-30 ngày phòng bệnh 1 lần là hợp lý. Nên phun thuốc vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Không phun thuốc vào những ngày thời tiết quá nóng, trời nắng gắt, trời sắp mưa, có gió to. Hạn chế phun khi cây đang ra hoa.
Buổi chiều mát lúc 16-17h phun là hợp lý nhất. Nhớ là có tưới thì cũng phải đợi ít nhất 1 tiếng cho khô ráo mới phun thuốc. Thuốc phun xong phải được ÍT NHẤT 2 TIẾNG khô ráo không bị mưa thì mới đạt hiệu quả cao nhất, nếu phun xong 1 tiếng mưa liền thì hiệu quả chỉ đạt 50%-60% thôi. Ngày hôm sau khi phun thuốc bạn vẫn cứ tưới lan như bình thường.
Giả xử chiều nào cũng mưa không phun được thì bạn nên phun vào lúc 6h sáng, 8 giờ sáng mới phun là muộn rồi, vì 9-10h trời mà nắng nóng lên là thuốc bay hơi mất tác dụng.
Đó là thuốc, còn với phân, theo quan điểm cá nhân của tôi thì chỉ phun phân vào buổi chiều mát 16h-17h, tuyệt đối không bao giờ phun phân vào buổi sáng, vì nắng và nhiệt sẽ biến phân đọng trên lá, ngọn thành axit và làm cháy lá lan. Bạn nên nhớ phân bón lá phải có ít nhất 5 tiếng không bị nắng nóng thì cây mới hấp thu đầy đủ được. Nếu giả sử bạn xịt phân xong mà vài tiếng sau nhiệt lên cao trên 30 độ thì sẽ làm hại tế bào lá lan nhiều.
LƯU Ý NÂNG CAO:
– Tưới rồi đợi khô phun thuốc sâu nấm bệnh là đúng.
Cách dùng phân bón lá cho cây công nghiệp không thể áp dụng dập khuôn vào lan được.
Không biết bạn có quan sát lan mọc dài và to ra với tốc độ ra sao giữa ngày và đêm? Tôi thấy sau 1 đêm, lan luôn to và dài hơn là sau 1 ngày! Thực vật nói chung và lan nói riêng là vậy. Điều này có gợi cho bạn suy nghĩ gì không?
4. Đúng cách
Pha thuốc đúng cách, làm thế nào để chế phẩm thuốc được hòa tan thật đồng đều vào nước, bạn phải lắc hòa tan thuốc triệt để rồi mới phun. Phun thuốc đúng cách là phun rãi đều làm cho thuốc tiếp xúc với dịch hại nhiều nhất, tập trung vào nơi sinh vật gây hại.
Trên cùng vườn lan chuyên canh không dùng một loại thuốc liên tục trong một vụ, nhiều năm liền nhằm ngăn ngừa hiện tượng kháng thuốc của sâu bệnh dịch hại. Thuốc nấm bạn nên thay đổi luân phiên 3 loại trở nên, thuốc khuẩn cũng vậy.
Không tự ý hỗn hợp nhiều loại thuốc với nhau để phun trên đồng ruộng. Khi hỗn hợp 2 hay nhiều loại thuốc, có trường hợp gia tăng hiệu lực trừ dịch hại nhưng cũng có trường hợp bị phản ứng do hỗn hợp làm giảm hiệu lực trừ dịch hại hoặc dễ gây cháy lá cây trồng và gây ngộ độc cho người sử dụng. Ví dụ thuốc có tính kềm không pha chung thuốc tính axit. Thuốc gốc Đồng (Cu) thì không pha với loại nào cả, nó là con sói cô độc sẽ tốt nhất.
Nhà sản xuất thường có cặp đôi đi chung với nhau, bạn đã mua 1 loại thì nên mua nốt loại kia. Và tôi rất thích sử dụng các bộ đôi. Đi mua thuốc tôi thường hỏi: bán cho tôi bộ đôi trị nấm khuẩn của công ty này công ty kia. Đó là sự kết hợp tuyệt vời với phổ trừ bệnh cực kỳ rộng.
– Khi đang phun thuốc không nên ăn uống, hút thuốc, tránh không dùng tay sờ vào bất cứ nơi nào trên cơ thể, nhất là đối với mắt sẽ rất nguy hiểm.
– Sau khi phun thuốc xong quần áo và các dụng cụ lao động, bình bơm phải được rửa sạch sẽ và phải được cất giữ trong kho riêng (cùng với nơi lưu chứa thuốc BVTV của gia đình).
– Không trút đổ thuốc dư thừa, nước rửa bình bơm ra nguồn nước sinh hoạt. Tuyệt đối không được dùng vỏ chai, bao bì thuốc BVTV đã dùng hết vào bất kỳ mục đích nào khác, phải hủy và chôn những bao bì này ở xa nguồn nước sinh hoạt và khu dân cư.
CÁC LOẠI SÂU BỆNH DỊCH HẠI LAN THƯỜNG GẶP
Gồm có: – Sâu bọ, côn trùng và ốc sên. – Virut – Nấm – Vi Khuẩn
1. SÂU VÀ CÔN TRÙNG:
Sâu cuốn lá, sau ăn lá thực ra rất dễ tiêu diệt, có hàng trăm loại thuốc trừ sâu bạn có thể dễ dàng mua. Nếu muốn mua đúng thuốc thì tốt nhất nên mang mẫu sâu hay chụp hình tới nhà thuốc BVTV là bạn sẽ mua được đúng loại.
Rầy và rệp cũng vậy, tốt nhất bạn nên mua loại LƯU DẪN, XÔNG HƠI. Nghĩa là XỊT KHÔNG TRÚNG RẦY RẦY CŨNG CHẾT. Loại hiệu quả tiêu diệt rầy và rệp nhất thì thường là thuốc dành cho cây LÚA.
Diệt kiến với Regent (pha như bao bì và phun vào chiều mát).
Diệt NHỆN ĐỎ thì dùng Pesieu hoặc các loại thuốc khác, rất dễ mua, miễn là trên bao bì có ghi NHỆN ĐỎ là được.
Tôi không cho bạn tên thuốc vì mỗi vùng sẽ có các hãng và các nhãn hiệu khác nhau, bạn chỉ cần mang hình loại côn trùng bạn cần diệt ra nhà thuốc là được.
Nếu bạn muốn đuổi sên và ốc sang nhà hàng xóm thì giã nhuyễn vỏ trứng gà vịt ra và rải lên chậu lan, vừa cung cấp khoáng, vừa xua đuổi mấy em này.
GIÀNH CHO BẠN ÍT LAN VÀ THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG.
Thật ra các loài côn trùng này đều cần hô hấp, ta chỉ cần bịt mũi (lỗ thở) cho nó chết ngạt là xong.
Bạn có thể hòa 1 chậu nước rửa chén Sunlight loãng (10ml cho 10 lít) rồi
Nếu không ngâm được thì pha đặc hơn 1 chút và phun ướt đều giò lan, mặt trên và dưới của lá, sau đó đợi khô và bạn xịt nước tưới rửa lại là xong.
2. VIRUT
– Không có thuốc trị, chỉ có thể phòng bệnh bằng cách xử lý giống và dụng cụ cắt với Physan thật bài bản. Khi lá và giả hành bị bệnh, bạn nên cắt bỏ đi (mang phần bệnh ra khỏi vườn) và tăng sức đề kháng cho lan với trung vi lượng, B1, Atonik hoặc các chiết suất tảo biển….
– Biểu hiện đó là virut phá hủy diệp lục, làm lá mất xanh, các vết hoại tử, các sọc vàng, các vòng đen, các vết khảm lõm hình dáng bất định màu nâu hoặc màu đen.
– Với khoảng 20 loại virut, chúng ta có vô vàn các kiểu hình của bệnh, mỗi loài lan sẽ bị những biểu hiện khác nhau và đôi khi gây ra sự nhầm lẫn với nhiễm nấm và vi khuẩn (vì kiểu hình bệnh quá giống nhau). Bài sau tôi sẽ có 1 bộ sưu tập các kiểu hình lan bị nhiễm virut cống hiến cho các bạn.
3. NẤM
Nấm gây hại lan cũng có nhiều loại, gây các bệnh như thán thư, đốm đen mắt cua, đốm vòng, đen thân đen giả hành, héo rễ, thối giả hành non từ gốc thối dần lên ngọn, thối lá và ngọn non của lan, rỉ sắt…
Nói chung thì nấm có nhiều loại, và thường thì chúng ta cũng có vài loại thuốc trị nấm thông dụng ứng với các loại nấm trên. Ví dụ như Ridomilgold, Aliette, Antracol, Score, Copperzin, Topsin, Mancozeb, Anvil, Carbenzim, Nativo…
4. VI KHUẨN
Với chục loại khuẩn hại lan, ta sẽ có các bệnh như thối nhũn, thối chồi non, héo teo thối rễ, đốm lá, héo viền lá, bạc lá… Có khi biểu hiện của bệnh do vi khuẩn và nấm rất dễ nhầm lẫn do kiểu hình rât giống nhau.
Một số các loại thuốc diệt khuẩn như Kasumin, Starner, Streptomycin, Physan, Viên sủi Poner…
CÁCH DÙNG THUỐC NẤM VÀ KHUẨN
1. Xịt phòng bệnh thì nên kết hợp 1 loại trừ nấm với 1 loại diệt khuẩn, trộn chung với nhau và phun định kỳ 15 ngày 1 lần vào mùa mưa, 1 tháng 1 lần vào mùa khô.
Hoặc để phòng được nhiều loại bệnh hơn, ta có thể kết hợp 2 loại thuốc diệt nấm với 1 loại diệt khuẩn pha chung và xịt vào lúc chiều mát. Dĩ nhiên bạn phải đọc nhãn mác, đặc biệt là thành phần để không pha chung 2 loại thuốc có cùng thành phần.
Lúc đầu tôi tính viết phần Nấm và Khuẩn khoảng 15 trang A4, nhưng xem xét lại tôi thấy viết dài chỉ thêm rối cho các bạn, nên tôi tóm lại trong 1 trang. Cách tôi thường phun luân phiên kết hợp thuốc và đổi cho nhau để không lờn thuốc như sau:
Antracol + Starner Aliette + Starner Antracol + Kasumin Aliette + Kasumin Aliette + Carbenzim + Kasumin Antracol + Carbenzim + Starner …. Tóm lại là trong vườn nên tích trữ khoảng 4-5 loại trị nấm và 3-4 loại diệt khuẩn. Có nhiều bạn sẽ nghĩ là nhiều, tôi thì thấy còn ít.
Bên cạnh đó các công ty họ còn có các CẶP ĐÔI TRỊ NẤM KHUẨN. Bạn nên mua dùng cũng rất hiệu quả phòng và trị nấm khuẩn. Hoặc cũng có những sản phẩm tích hợp công thức trị cả nấm và khuẩn. Nói chung thì loại tích hợp hiệu quả phòng là chính, chứ chữa thì hơi kém hơn.
TẠI SAO NÊN PHỐI TRỘN 2-3 LOẠI THUỐC TRONG 1 LẦN PHUN?
Trong vườn lan, không bao giờ chỉ có một hay vài loại nấm và vi khuẩn, virút, mà là hàng vài chục loại cùng tồn tại. Mỗi loại thuốc dù là PHỔ TÁC DỤNG RỘNG đi chăng nữa thì cũng chỉ có khả năng diệt được vài loại nấm và khuẩn mà thôi. Vì thế ta phải phối kết hợp thuốc lại với nhau để MỘT MŨI TÊN CHẾT VÀI CHỤC CON NHẠN.
Vấn đề thứ 2 là khi lan nhà bạn bị côn trùng sâu bọ tấn công thì chắc chắn sẽ nhiễm thêm các loại nấm, khuẩn và vi rút từ chân, răng, nước miếng của chúng, thông qua các vết xước sẽ xâm nhập vào lan gây bệnh cho lan. Vì thế sau khi bị côn trùng và sâu bọ tấn công lan nhà bạn thường bị thêm các loại nấm và khuẩn tấn công sinh ra đốm lá, vàng lá, thối nâu, đốm đen, đốm vòng…. Chính vì thế sau khi diệt sâu bọ và côn trùng bạn nên xịt thuốc phòng trừ nấm khuẩn.
Có 1 vấn đề thường xảy ra đó là sau khi bị côn trùng chích chúng thải ra chất thải, từ đó sẽ sinh ra một loại nấm MÀU ĐEN – gọi là NẤM BỒ HÓNG. Bạn cứ diệt côn trùng sau đó dùng nước rửa chén hoặc nước tẩy rửa đa công dụng như phần trên phun đều mặt lá rồi chịu khó lấy khăn sạch lau lớp MUỘI ĐEN ấy đi là xong.
Sau khi dùng thuốc, bạn nên dùng phân trung vi lượng, B1, Atonik… phun cho cây để cây hồi sức. Thường thì sau 2-3 ngày xịt thuốc bạn nên xịt phân cho lan trong vườn.
Tóm lại là thuốc sâu đi cùng nhau, thuốc bệnh pha cùng nhau và phân pha cùng nhau. Phun 3 loại này phải cách nhau ít nhất 2 ngày.
Lưu ý khi phun thuốc là phải được 3 lần mới triệt để được. Sâu và bệnh như nhau hết, cứ phải 3 lần. 7 ngày 1 lần để chữa bệnh, nếu bệnh quá nghiêm trọng thì 3-5 ngày 1 lần. Phun diệt sâu và côn trùng thì cứ theo bao bì của thuốc mà tiến hành, trung bình là tiêu diệt thì 7 ngày 1 lần, làm 3 lần.
CÁC LOẠI THUỐC CHO LAN
CÁC LOẠI THUỐC TRỊ NẤM (10 loại)
I. Ridomil Gold 68WG (dùng phòng tốt hơn là trị bệnh)
Thành phần: Metalaxyl M 40g/L + Mancozeb 640g/L A. METALAXYL: Metalaxyl là hoạt chất trừ nấm thuộc nhóm Alanine, đặc biệt hiệu quả với nhóm nấm Oomycetes mà hai đại diện điển hình của nó là Phytophthora và Pythium gây nên các bệnh nghiêm trọng trên cây trồng. Metalaxyl được đăng ký lần đầu tiên để phòng trừ dịch hại tại Mỹ năm 1979, hiện nay tại Mỹ đã có 81 sản phẩm hoạt chất Metalaxyl đã được đăng ký sử dụng. 1. Cấu tạo và tính chất vật lý của hoạt chất Metalaxyl Tên hóa học: methyl N-(methoxyacetyl)-N-(2,6-xylyl)-DL-alaninate Dạng thành phẩm: Metalaxyl có các dạng thành phẩm gồm dạng hạt (WG), bột thấm nước (WP), nhũ dầu (ND), dung dịch (DD). Metalaxyl có thể sử dụng bằng cách phun qua qua lá, tưới nhỏ giọt, trộn đất hay xử lý hạt giống. 2. Cơ chế tác động của thuốc hoạt chất Metalaxyl Hoạt chất Metalaxylcó tác dụng nội hấp và lưu dẫn mạnh, thuốc được hấp thu qua lá, thân, rễ cây trồng, sau đó vận chuyển, lưu dẫn trong cây, ức chế tổng hợp protein, can thiệp vào quá trình tổng hợp ARN Ribosome của tế bào nấm. Phòng trừ hiệu quả các loại nấm phát sinh từ đất và các loại nấm phát tán bào tử trong không khí. 3. Ưu, nhược điểm của hoạt chất Metalaxyl * Ưu điểm – Các loại thuốc hoạt chất Metalaxyl là thuốc trừ nấm nội hấp, có tác động lưu dẫn mạnh, phổ tác dụng rộng, vừa có tác dụng phòng bệnh vừa có tác dụng trị bệnh hiệu quả, triệt để sau khi phun. – Hoạt chất Metalaxyl có thể hỗn hợp với nhiều hoạt chất trừ sâu, bệnh khác, đặc biệt có khả năng hỗn hợp với hoạt chất Mancozeb phòng trừ hiệu quả cao nhiều loại bệnh hại cây trồng. * Nhược điểm: – Sử dụng các loại thuốc hoạt chất Metalaxyl liên tục dễ hình thành tính kháng thuốc của dịch hại. – Metalaxyl gây độc cấp tính thấp nhưng gây kích ứng mắt ở mức trung bình và được xếp vào nhóm độc II về tác động kích thích mắt. 3. Ảnh hưởng của việc sử dụng Metalaxyl đối với môi trường – Sự phân hủy Metalaxyl trong đất: Ở điều kiện đồng ruộng, Metalaxyl có chu kỳ bán phân hủy trong đất từ 7 -170 ngày. Đất ẩm ướt, chu kỳ bán phân hủy khoảng 70 ngày, dưới điều kiện cường độ ánh sáng mạnh, sự phân hủy của Metalaxyl trong đất nhanh hơn. Ở điều kiện đất cát, Metalaxyl phân hủy khá nhanh, nhưng nếu đất được bổ sung phân hữu cơ sẽ kéo dài thời gian phân hủy của Metalaxyl. – Sự phân hủy Metalaxyl ở trong nước: Ở điều kiện pH từ 5 -9, nhiệt độ từ 20 – 300C chu kỳ bán phân hủy Metalaxyl ở trong nước khoảng 4 tuần, dưới điều kiện ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp, chu kỳ bán phân hủy của Metalaxyl trong nước giảm xuống 01 tuần. 4. Một số sản phẩm hoạt chất Metalaxyl sử dụng phổ biến tại Lâm Đồng – Trên cây hồ tiêu: Có 12 thuốc thương phẩm hoạt chất Metalaxyl đăng ký phòng trừ bệnh chết nhanh, thối rễ, chết héo trên cây hồ tiêu. Tại Lâm Đồng có 6 sản phẩm được sử dụng phổ biến gồm Acodyl 35WP, Tungsin-M 72WP, Ridomil Gold 68WG, Suncolex 68WP, Mataxyl 25WP, Vilaxyl 35 WP – Trên cao su: Có 04 thuốc thương phẩm hoạt chất Metalaxyl đăng ký phòng trừ bệnh hại trên cao su như vàng rụng lá, loét sọc mặt cạo. Trong đó tại Lâm Đồng có 02 sản phẩm được sử dụng phổ biến gồm Ridomil Gold 68WG, Mataxyl 500WG. https://www.bvtvld.gov.vn/…/1063-dac-diem-cua-hoat-chat-meta…
Mancozeb là một hoạt chất thuộc nhóm thuốc diệt nấm Dithiocarbamate. Năm 1962, lần đầu tiên Mancozeb được công ty Dow AgroSciences đăng ký dưới tên thương mại là Dithane. Sau hơn 50 năm nghiên cứu và phát triển trên toàn thế giới, đến nay hoạt chất Mancozeb đã được đăng ký để phòng chống tác hại của hơn 400 bệnh hại trên 70 loại cây trồng. Tại Việt Nam, hoạt chất Mancozeb được đăng ký với 67 tên thương phẩm gồm: 37 tên thương phẩm đơn chất Mancozeb (Annong Manco 80WP; Cadilac 75WG, 80 WP; Đaiman 800WP; Aikosen 80WP; Dithane M – 45 80WP; Fovathane 80WP; Manozeb 80 WP; Penncozeb 80 WP; Tungmanzeb 800WP …) và 30 tên thương phẩm của 12 dạng hỗn hợp Mancozeb với Metalaxyl 8% (Ridozeb 72WP), Metalaxyl-M 40g/kg (Ridomil Gold Ò 68WG)…chủ yếu phòng trừ các bệnh mốc sương, đốm lá/cà chua, khoai tây; sương mai, thán thư/rau; thán thư/chè; phấn trắng, chết cành/nho và cây ăn quả; đốm lá, mốc xanh/thuốc lá; rỉ sắt/cây cảnh… 1. Cấu tạo và tính chất vật lý của Mancozeb: Mancozeb là một phức chất của kẽm và muối mangan, dạng bột màu vàng hung, không tan trong nước và nhiều dung môi hữu cơ khác, bền trong môi trường khô nhưng thủy phân trong môi trường nóng, ẩm và acid. Tên hóa học: Manganese Ethylene bisdithiocarbamate phức hợp với kẽm. 2. Cơ chế tác động của thuốc hoạt chất Mancozeb: Hoạt chất Mancozeb không phải thuốc diệt nấm trực tiếp. Chỉ khi tiếp xúc với nước, mancozeb mới bị hoạt hóa, giải phóng ethylene bisiothiocyanate sunfua (EBIS). Dưới tác động của tia cực tím, EBIS chuyển hóa thành ethylene bisiothiocyanate (EBI). EBIS và EBI tác động tới các enzyme có chứa nhóm sulphydryl, gây ức chế hoạt động của sáu quá trình sinh hóa khác nhau trong tế bào chất và ty thể, phá vỡ sự nảy mầm của bào tử nấm bệnh. 3. Ưu, nhược điểm của hoạt chất Mancozeb * Ưu điểm: – Thuốc có tác dụng tiếp xúc, phòng ngừa phổ rộng, phòng trừ được nhiều loại nấm bệnh, có hiệu lực cao, kéo dài khi được phun phòng bệnh sớm. – Nguy cơ hình thành tính kháng thấp, khi hỗn hợp với các hoạt chất khác có tác dụng làm chậm khả năng hình thành tính kháng thuốc của dịch bệnh (ví dụ: Mancozeb + Metalaxyl, Mancozeb + Cymoxanil). – Thuốc tương đối an toàn với cây trồng, hỗn hợp được với đa số các loại thuốc trừ sâu bệnh khác. * Nhược điểm: – Hoạt chất Mancozeb chỉ có tác dụng phòng bệnh tiếp xúc. Sau khi phun tạo thành lớp màng phủ bên ngoài lá, thân cây trồng, ngăn ngừa sự hình thành của mầm bệnh, không xâm nhập được vào bên trong mô thực vật, do đó thuốc không có tác dụng khi nấm bệnh đã hình thành và xâm nhiễm vào bên trong cây trồng. – Gây bệnh da mãn tính khi tiếp xúc thường xuyên. 3. Một số sản phẩm hoạt chất Mancozeb sử dụng phổ biến tại Lâm Đồng: 4. Một số lưu ý khi sử dụng hoạt chất Mancozeb để phòng trừ bệnh hại cây trồng – Nên sử dụng thuốc hoạt chất Mancozeb để phòng bệnh khi thấy có những điều kiện phù hợp cho nấm bệnh phát triển (thường là sau khi có mưa kéo dài và độ ẩm không khí cao hoặc khi những ruộng bên cạnh đã nhiễm bệnh). – Cần tuân thủ nguyên tắc 4 đúng và đảm bảo thời gian cách ly khuyến cáo trên nhãn thuốc. Đảm bảo tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo, tuyệt đối không giảm hoặc tăng liều lượng phun nhằm tránh khả năng hình thành tính kháng thuốc của nấm bệnh. – Khi sử dụng thuốc hoạt chất Mancozeb cần chú ý kỹ thuật phun để đảm bảo thuốc tiếp xúc với nấm bệnh mới có tác dụng phòng ngừa.
II. ANTRACOL 70WP
Antracol chứa Propineb, một loại thuốc diệt nấm tiếp xúc với các hoạt động phổ rộng chống lại các bệnh khác nhau của lúa, ớt, nho, khoai tây, hoa lan và các loại rau và trái cây khác. Propineb là một dithiocarbamate kẽm chứa polyme
– Thuốc trừ nấm bệnh tiếp xúc, có tác động đa điểm lên tế bào của nấm gây bệnh vì vậy nấm rất khó kháng thuốc đồng thời thuốc có tác dụng bảo vệ cây trồng ví như người chiến binh ngày xưa mặc bộ áo giáp kẽm. Propineb ngăn cản sự trao đổi chất của nấm; trên một số điểm của chuỗi hô hấp, trong quá trình chuyển hóa carbohydrate và protein, trong màng tế bào.
– Nhờ có vi lượng kẽm dễ tiêu bổ sung nên thuốc Antracol 70WP có tác dụng kích thích mạnh sự sinh trưởng, phát triển của cây lan (kể cả cây trồng khác) dẫn đến làm lá lan xanh hơn, cứng cây, bộ lá cứng cáp dẻo dai, đồng thời làm tăng khả năng chống chịu tất cả các bệnh. Đặc biệt thuốc này kích thích bộ rễ cây lan phát triển rất mạnh, rễ nhiều hơn, dài hơn do đó khắc phục tốt bệnh vàng lá – thối rễ lan.
Sự kết hợp hoàn hảo để phòng nấm phổ SIÊU RỘNG là pha chung Antracol với thuốc trừ nấm NATIVO
III. NATIVO 750WG
– Nativo 750 WG – thuốc trừ nấm thế hệ mới – Nhờ sự kết hợp chặt chẽ của 2 hợp chất Trifloxystrobin và Tebuconazol, với sức mạnh tổng hợp, thuốc Nativo 750WG thách thức mọi nấm bệnh. Do đặc tính tiếp xúc và lưu dẫn cao, có tính lan toả trong mô cây rất mạnh nên thuốc nhanh chóng bảo vệ cả 2 mặt lá cây, kể cả các bộ phận khác của cây ở bên trong lẫn bên ngoài dù không được tiếp xúc với thuốc. Vì vậy thuốc có tác dụng tối ưu, phòng và trừ triệt để, tận gốc tất cả các bệnh nấm hại cây trồng. Đây là thuốc đặc trị phổ rộng không chỉ phòng, trừ các loài nấm bệnh trên cây lúa mà còn phòng trừ được hầu hết các loài nấm gây bệnh trên các cây trồng khác như dưa hấu, cà phê, xoài, đậu các loại…
– Thuốc có tác động ức chế mạnh quá trình sinh tổng hợp Ergosterol (do hoạt chất Tebuconazol) và quá trình hô hấp của các nấm gây bệnh (do hoạt châtTrifloxystrobin) làm nấm bị tiêu diệt nhanh chóng song không làm ảnh hưởng đến cây trồng. Thuốc có tính an toàn cao, ở dạng bột thấm nước rất dễ sử dụng, có liều lượng sử dụng thuốc thương phẩm trên một đơn vị diện tích rất ít (chỉ 0,12 kg/ha lúa). Nativo 750WG tác dụng đặc trị đồng thời tất cả các bệnh nấm chủ yếu hại lúa như bệnh đạo ôn (lá và cổ bông), bệnh khô vằn, bệnh vàng lá, bệnh lem lép hạt… cũng như các bệnh nấm hại cây trồng khác)
– Đặc trị thán thư, hiệu quả cao trên các bệnh đốm lá, phấn trắng, rỉ sắt. – Giúp rau trái sáng đẹp, đậu và hồ tiêu chắc hạt. – Giữ màu sắc hoa, trái tươi lâu hơn. – Hiệu quả ổn định khi sử dụng trong mùa mưa.
IV. ALIETTE 80WP
Thành phần: Fosetyl – Aluminium 80% (w/w) + Phụ gia 20% (w/w)
Aliette là một loại thuốc trừ nấm đặc hiệu cho một số nấm bệnh khó trị như: Phytopthora, Pythium gây bệnh chết nhanh hại tiêu, chết dây dưa hấu, bệnh chết cây con thuốc lá, bệnh xì mủ thân cây cam, quýt, sầu riêng; nấm bệnh gây bệnh phấn trắng họ bầu bí, nho,dưa leo (Thuốc có tác dụng chủ yếu đối với các loại nấm thuộc lớp nấm tảo (phycomycetes) bao gồm bộ nấm Saprolegniales (bệnh thối mầm, rễ mạ lúa), bộ nấm sương mai Peronosporales (sương mai, bệnh phấn trắng hại nho, rau, dưa, hành, tỏi; bệnh thối nhũn thuốc lá, bệnh thối tâm (thối nõn) dứa, bệnh nứt thân xì mủ cam, quýt, bưởi, sầu riêng; bệnh chết nhanh (chết ẻo) hồ tiêu, bệnh loét mặt cạo cao su (bệnh xì mủ), bệnh thối quả nhãn; bệnh thối lá, thối rễ hoa cây cảnh …) ngoài ra thuốc cũng có tác dụng chống một vài loại vi khuẩn gây bệnh khác).
Thuốc lưu dẫn 2 chiều, chuyên trị bệnh thối đen từ gốc và cổ rễ của mầm giả hành lan rồi thối dần lên trên, từ trong ra ngoài.
V. SCORE 250EC
Hoạt chất Difenoconazole 250g/L Tác động tiêu diệt nấm bệnh thông qua cơ chế ngăn cản sinh tổng hợp Ergosterol (chất cấu tạo nên màng tế bào nấm bệnh). Thấm sâu nhanh và lưu dẫn mạnh trong thân, lá… để tầm soát và tiêu diệt nấm bệnh. So với các hoạt chất cùng nhóm, Score khá an toàn cho cây trồng. Hạn chế bị rửa trôi dù bị mưa sau khi phun vài giờ, phù hợp xử lý trong mọi điều kiện thời tiết.
Trị các bệnh thán thư, rỉ sắt, muội đen, đốm nâu, đốm nâu vòng…
Hoạt chất Hexaconazole 50g/L
Anvil là thuốc trừ bệnh phổ rộng, tiêu diệt nấm bệnh thông qua cơ chế ngăn cản sinh tổng hợp Ergosterol (chất cấu tạo nên màng tế bào nấm bệnh), nấm bệnh sẽ bị cô lập và ngừng phát triển do chúng không hình thành được tế bào mới.
Anvil được mô cây hấp thu nhanh, chuyển vị và lưu dẫn mạnh nên kiểm soát nấm bệnh nhanh chóng, hiệu quả và kéo dài bằng cơ chế vừa phòng vừa trị bệnh.
Phòng trị rỉ sắt, đốm đen, phấn trắng, lở cổ rễ
Trừ nấm phổ rộng, tác động nội hấp và lưu dẫn mạnh.
VII. TOPSIN M (Có dạng dung dịch và dạng bột)
Hoạt chất: Thiophanate-Methyl
Thuốc lưu dẫn, nội hấp, đặc trị nhiều loại nấm gây bệnh trên nhiều cây trồng khác nhau.
Chuyên trị vàng lá, thán thư, rỉ sắt, đen thân, đốm nâu, thối rễ…
VIII. CARBENZIM 500FL
IX. Riêng đối với NẤM TRẮNG
bám trắng giá thể là gỗ, lũa, bạn có thể dùng Benkona hoặc Copperzinc (đồng kẽm) xịt là xong. Nấm này dùng nước vôi hay Physan20L không ăn thua bạn ạ.
X. Nấm hạt cải ở bẹ và gốc lan thì bạn dùng Viben C.
CÁC LOẠI THUỐC TRỊ KHUẨN (4 loại)
I. STARNER 20WP
Chuyên trị bạc lá và thối nhũn do vi khuẩn. Đặc biệt trên các giống lan đơn thân như Ngọc Điểm, Hải Yến, Sóc, Chồn… và các giống địa lan thối nhũn giả hành. Chỗ bị bệnh có dịch khuẩn và bốc mùi thối nồng nặc rất khó chịu.
II. KASUMIN 2L
Hoạt chất: Kasugamycin 2%
Kasugamucin là kháng sinh chiết xuất từ sự lên men của nấm Streptomyces kusagaensis. Kasumin là thuốc trừ nấm bệnh và vi khuẩn, trên nhiều loại cây trồng. Hiệu quả cao cả phòng và trừ. Do đặc tính là chất kháng sinh gốc thực vật, không gây phản ứng hóa học nên Kasumin là thuốc nền cho sự pha trộn. Thuốc lưu dẫn, phổ rộng, tác dụng nhanh. Quá trình dịch chuyển của thuốc vào cây nhanh, chỉ 20 phút sau phun thuốc đã dịch chuyển đến các bộ phận của cây.
Tác động: Ức chế sự hình thành Acid amin trong cơ thể vi khuẩn. Ức chế quá trình tổng hợp protein trong cơ thể nấm.
Theo tôi thấy loại thuốc này chuyên để phòng bệnh rất hiệu quả. Nếu bạn thực sự muốn bao quát vài chục loại nấm và khuẩn trong 1 lần phun thuốc thì có thể pha: Kasumin + Carbendazim + (một trong các loại thuốc nấm bên trên, ví dụ Ridomil Gold).
Thành phần: Streptomycin sulfate 40% Chuyên trị thối nhũn, bạc lá. Thuốc này bạn có thể pha chung với Đồng clorua hoặc Kẽm sunfat hoặc Kasumin để phổ trừ bệnh rộng hơn và tăng hiệu quả tác động, dập dịch khi dịch thối nhũn và nấm bùng phát mất kiểm soát.
IV. PHYSAN 20L
Tuy nhiên tác dụng trị thối nhũn không cao lắm nếu bạn chỉ xịt bên ngoài vì thuốc không lưu dẫn. Chính vì thế khi lan bệnh bạn nên pha 1 chậu thuốc và ngâm luôn cả giá thể và lan vào chậu 20-30 phút là chắc ăn nhất. Tôi chỉ dùng thuốc này để xử lý giống, dụng cụ cắt và giá thể, thỉnh thoảng dùng để xịt phòng bệnh cho vườn. Khi lan bị thối nhũn tôi không dùng loại này. Nếu bạn muốn xử lý rêu hay nấm trắng thì phải hòa thuốc đặc gấp 3-5 lần so với bao bì mới đạt kết quả.
Tuy nhiên tác dụng trị thối nhũn không cao lắm nếu bạn chỉ xịt bên ngoài vì thuốc không lưu dẫn. Chính vì thế khi lan bệnh bạn nên pha 1 chậu thuốc và ngâm luôn cả giá thể và lan vào chậu 20-30 phút là chắc ăn nhất.Tôi chỉ dùng thuốc này để xử lý giống, dụng cụ cắt và giá thể, thỉnh thoảng dùng để xịt phòng bệnh cho vườn. Khi lan bị thối nhũn tôi không dùng loại này.Nếu bạn muốn xử lý rêu hay nấm trắng thì phải hòa thuốc đặc gấp 3-5 lần so với bao bì mới đạt kết quả.
V. NANO BẠC Ag
Vừa phòng và trị nấm, vi khuẩn và cả virut. Rất an toàn với người và động vật. Thậm chí dùng tay không trộn thuốc vẫn không sao.
Không sợ kháng thuốc và phổ cực rộng.
Nếu điều trị bệnh cho lan thì liều phải cao nhất ghi trên bao bì!
Nếu có coppy bài tôi thì làm ơn ghi nguồn tên tôi là được. Hình về bệnh tương ứng từng thuốc khi nào bài này đạt 1500 lượt CHIA SẺ tôi sẽ viết đăng. Hình lan nhiễm virut cũng vậy.
Nguyễn Ngọc Hà – Liên Nghĩa, Đức Trọng, Lâm Đồng.
[/tintuc]
[tintuc][/tintuc]
Thủy Tiên Trắng (Kiều Trắng) – Bài 42 – Nguyễn Ngọc Hà – Dân Chơi Lan
THỦY TIÊN TRẮNG (KIỀU TRẮNG) – Bài 42
Viết một bài đơn thuần chia sẻ kỹ thuật trồng và chăm sóc lan thì quá dễ dàng, chỉ đơn giản là chia sẻ lại những gì mình làm mà thôi. Nhưng tôi luôn đòi hỏi cao ở các bài viết của mình cần có sự khác biệt, cần có cảm xúc và phải truyền được cảm hứng cho người đọc muốn sưu tầm ngay giống lan mình chia sẻ. Chính vì thế mà có đôi lúc loay hoay mấy ngày không tìm được sự khác biệt để bắt đầu một bài mới.
Có lẽ dễ nhất là bắt đầu từ cái tên. Một số nơi người ta gọi Kiều là Đèn Lồng, chắc tại nhìn chùm hoa tròn tròn dài dài như cái đèn lồng? Người ta đặt tên Kiều chắc có lẽ liên tưởng tới nét đẹp nàng Thúy Kiều trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Vậy Thúy Kiều có nét đẹp như thế nào?
Mai cốt cách, tuyết tinh thần, Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. Kiều càng sắc sảo mặn mà, So bề tài sắc lại là phần hơn. Làn thu thủy, nét xuân sơn. Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh. Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Còn cái tên Thủy Tiên kia, liệu có khi nào hoa nhìn nhang nhác như hoa thủy tiên? Hay là phải soi dưới mặt nước mới thấy nét đẹp của bông hoa vì vòi hoa rũ xuống?
Mà thôi, tên lan cũng như tình yêu vậy! Trái tim có những lý lẽ riêng của nó mà đôi khi lý trí không thể nào hiểu nổi. Yêu thôi, cần gì hiểu.
Lan Thủy Tiên Trắng – Kiều Trắng – Dendrobium farmeri
1. CHỌN GIỐNG
Nếu bạn mua lan bóc từ rừng, chọn được giề nguyên bản là tốt nhất vì khi hoa nở sẽ rất đều. Còn nếu ghép nhiều cụm nhỏ vào 1 giò, thì rất có khả năng khi ra hoa sẽ chùn nở trước chùm nở sau.
Giả hành xanh tươi và vuông đều, ít bị teo tóp và nhăn nheo. Đặc biệt là không được bị gập. Vì bị gập thì chỉ có cắt vứt bỏ mà thôi, rất khó ươm keiki từ giả hành bị gãy. Vì giả hành vuông nên có một số người gọi em nó là Kiều Vuông, cách gọi này không chính xác và tạo ra nhiều sự nhầm lẫn với kiều vàng và kiều mỡ gà cũng có giả hành vuông.
Bên cạnh đó, nếu là giề lớn thì cây lan sẽ rất nhanh hồi sức, mầm bật mạnh và hạn chế được tình trạng cây con nhỏ hơn cây mẹ.
Bạn nên chọn bụi lan còn nguyên lá, không dập nát và loang lổ, thủng hoặc đốm. Do Kiều không có mùa nghỉ hay rụng lá khi ra hoa, nên trồng vào mua nào cũng được, nhưng tốt hơn hết vẫn là trước khi mầm ở gốc bật lên, tức khoảng mùa đông hoặc đầu xuân tháng 10 đến tháng 3 âm lịch.
2. XỬ LÝ GIỐNG:
Cắt tỉa gọn gàng rễ chết, khô, giả hành khô, gãy dập. Cắt lá vàng, vòi hoa cũ. Theo tôi thấy, nên cắt rễ chỉ để lại khoảng 3-5cm rễ để lấy chỗ gắn cho chắc vào giá thể. Ngày mới chơi, tôi tiếc rễ còn tươi mà không cắt đi, sau vài ba tháng thì rễ đó cũng từ từ chết và thối đi, bên cạnh đó lan chậm ra rễ mới hơn.
Ngâm toàn bộ rễ, thân lá vào dung dịch Physan 20 nồng độ 1ml/1 lít nước trong 5-10 phút sau đó vớt ra treo lên cho ráo nước.
Ngâm vào chế phẩm Hùng Nguyễn hoặc các chất kích thích ra rễ và nảy mầm như B1+Atonik…. trong thời gian 60-120 phút (đối với Chế phẩm Hùng Nguyễn) hoặc 10-30 phút đối với các loại thuốc khác như hướng dẫn trên bao bì.
Vớt ra để ráo là có thể ghép được ngay. Nếu chưa chuẩn bị kịp giá thể thì treo ngược chỗ mát và ẩm từ vài ngày tới vài tuần cho tới khi mầm gốc nảy ra cũng được.
Sau khi mới ghép cho ăn nắng 50%, khi rễ bám khỏe ta có thể cho ăn nắng 70%. Như nhà tôi là treo dưới 1 lớp lưới xanh đen của Thái.
3. GIÁ THỂ:
Kiều trắng nói riêng hay kiều nói chung đều là giống lan rễ to trung bình, bộ rễ có thể sống 4-7 năm nếu không bị nấm hoặc úng. Vì vậy, kiều là giống lan không thích bị thay giá thể thường xuyên. Vì vậy bạn nên chọn các loại giá thể có độ bền trung bình 5-10 năm và thoáng là tốt nhất.
Tôi xin gợi ý và phân tích ưu và khuyết của vài loại giá thể như sau:
– LŨA: Rất đẹp, nghệ thuật và bền. Hạn chế là quá khô nên thường thì năm dầu và năm thứ 2 giả hành mọc lên sẽ nhỏ và ngắn hơn giả hành mẹ, lá của giả hành bà, cụ thường sẽ bị vàng và rụng mất (giả hành 5-7 tuổi vẫn còn lá là bình thường). Hơi tốn phân nhưng bộ rễ rất nhiều, hầu như không bị sên hay bọ trĩ, cuốn chiếu….
– CHẬU
+ Chậu đất hoặc chậu nhựa có nhiều lỗ hoặc ít lỗ đều được. Nhưng phải tùy tình hình mức độ thoát nước để tưới cho hợp lý. Nếu trồng chơi thì nên trồng chậu đất nung hoặc chậu sành. Nếu kinh doanh thì nên trồng chậu nhựa.
Nếu bạn trồng chậu nhựa, bạn nên tư vấn cho khách hàng nếu mua về họ thích chuyển sang chậu đất hoặc gỗ cho đẹp thì ngâm chìm cả chậu vào nước 30 phút. Sau đó nắn bóp xung quanh chậu cho rễ không còn dính vào chậu rồi rút nguyên giò lan lên và đặt vào chậu khác. Đứt gãy vài ba cái rễ cũng không sao.
+ Chậu gỗ: Nên chọn chậu gỗ thật bền và nặng (gỗ tốt thường nặng)
– GỖ
Nếu ghép bảng gỗ hoặc khúc gỗ, bạn nên bóc bỏ vỏ. Nên chọn các loại gỗ cứng hoặc bền với nước như dẻ, vải, nhãn, vú sữa già, trắc, cẩm, gốc bằng lăng, chà rằng, chiu riu, lõi mít… Nói chung cứng, bền và không có dầu là được.
Tôi đã từng thất bại thê thảm khi cố gắng thử ghép lên gỗ muồng, cà phê, bơ, xoài, bàng, thông và gỗ dầu.
Hiện giờ, bần cùng hết chậu, hết lũa hết dớn tôi mới phải dùng gỗ. Vì gỗ cũng không đẹp lắm mà còn khô như lũa, đóng hàng khó khăn và gỗ cũng chẳng rẻ gì.
– DỚN BẢNG, DỚN KHÚC
Nếu bạn kiếm được bảng dớn thật to và dày hoặc khúc dớn thật lớn thì thật tuyệt vời. Chỉ cần ngâm nước vôi nửa tiếng rồi rửa sạch, làm móc là có thể dùng. Tưới bón dễ dàng, độ ẩm vừa phải, lan phát triển ổn định và nhanh bám vào giá thể.
Có nhiều bạn nói kiều ưa khô. Nên trồng khô. Đây là một quan niệm sai lầm. Vậy tại sao lại có quan niệm này? Đơn giản vì trồng khô lan lên còi nhưng ít bị nấm và khuẩn vào mùa mưa, lan ít bị chết nên bạn tưởng là em nó thích khô.
Nhiều khi, cái mà bạn cho là lý tưởng thực ra là bạn tưởng nó có lý mà thôi.
Kiều trắng nên trồng đứng, căn sao cho hướng mầm quay đều về các hướng là đẹp nhất. Khi trồng, cần phải giữ cho gốc không được lung lay thì rễ mới nhanh bám vào giá thể.
Cách xử lý giá thể, cách cố định lan vào giá thể mời bạn đọc lại bài GIÁ THỂ TỐT NHẤT CHO LAN (bài 12), CÁCH CỐ ĐỊNH LAN VÀO GIÁ THỂ (bài 10) và CÁCH TRỒNG LAN KIỀU (bài 7). Nếu bạn tìm trên trang cá nhân của tôi quá khó khăn, hãy truy cập trang chúng tôi nhấn vào mục CHĂM SÓC LAN sẽ thấy toàn bộ hơn 40 bài của tôi và 37 bài của thầy Phạm Tiến Khoa.
PHÂN BÓN
Thật ra trồng Kiều Trắng rất dễ. Dù bạn không bón tí phân nào mà chỉ tưới nước lã thôi cũng vẫn ổn. Tuy nhiên, có tí phân vào thì vẫn vượt trội hơn hẳn về mọi mặt.
1 tuần phun chế phẩm Hùng Nguyễn 1 lần. Phun tới khi nào thì ngừng? Khi chuẩn bị mùa nụ và hoa. Hết hoa ta lại phun tiếp.
Đợi khi rễ dài khoảng 5cm ta rắc vài hột phân tan chậm hoặc gắn 1 túi nhỏ phân tan chậm (phân chì, phân xám) lên là xong. Đợi hết hoa của năm sau ta lại gắn lượt phân khác lên (bỏ túi phân cũ đi).
Ngoài ra còn nhiều cách kích hoa khác, bạn có thể tham khảo lại bài 14 và 15 – LÀM LAN NỞ HOA.
Kiều trắng có hai mặt hoa chính đó là cánh trắng, lưỡi trắng mắt vàng hoặc cánh từ phớt tím hồng đến tím hồng, lưỡi cũng phớt tím hồng tới tím hồng và mắt vàng, loại hồng này hầu như không có ở Việt Nam.
THUỐC PHÒNG TRỊ BỆNH
– Nếu phòng đều thì không cần trị bệnh. Khi bị bệnh rồi, thì phải dùng thuốc như bài 28 và 29. Tôi thấy Kiều trắng có một số bệnh thường gặp như thán thư, đốm đen, thối đen, thối nâu, thối nhũn… Để phân biệt được thối nào là thối nào mà dùng thuốc nấm hay khuẩn là cả một vấn đề. Vấn đề đó bài 29 sẽ giúp bạn.
Kiều trắng là giống lan có thể đẻ một năm hai đến ba lứa, vì vậy một năm có khi ra hoa hai lần cũng rất bình thường. Trên giả hành đã ra hoa vẫn có thể tiếp tục ra hoa vào năm sau. Chỉ cần chăm sóc đều đặn vài năm, bạn sẽ có một giò kiều khủng vì tốc độ đẻ của kiều rất nhanh.
Tôi hy vọng sẽ được gặp các bạn tại đó, và hy vọng sẽ được chiêm ngưỡng nét đẹp của các giò lan nhà bạn. Không nhất thiết phải có hoa, hãy mang giò lan bạn ưng ý nhất đi thi. Ban giám khảo chính là mọi người tham dự. Nghe nói giải thưởng rất nhiều và to lắm…(‘_’)
Mong bạn sẽ CHIA SẺ bài này, hãy lan tỏa kiến thức tới cộng đồng chơi lan khắp Việt Nam.
Nguyễn Ngọc Hà – Đức Trọng, Lâm Đồng.
Giá Thể Trồng Lan – Vỏ Thông – Bài 36 – Nguyễn Ngọc Hà – Dân Chơi Lan
GIÁ THỂ TRỒNG LAN – VỎ THÔNG – Bài 36
TRỒNG LAN VÀO CHẬU
Bao năm qua tôi đã tìm tòi và thử nghiệm rất nhiều các loại giá thể trồng lan. Với mong muốn đạt được đó là cây lan phát triển BỀN VỮNG, ĐỀU ĐẶN và ÍT BỆNH TẬT NHẤT, bên cạnh đó phải có HIỆU QỦA KINH TẾ nhất.
Cuối cùng thì tôi không tìm ra được loại nào đạt yêu cầu trên cả. Vì tùy vào mục đích của người chơi muốn thể hiện điều gì trong tác phẩm của mình. Còn tùy vào giống lan bạn trồng nó yêu thích loại giá thể nào. Cây lan còn non hay đã trưởng thành, bạn sống ở vùng khí hậu nào…
Theo lý thuyết thì các giống lan đơn thân rễ gió (rễ trần) (ví dụ Ngọc Điểm, Sóc Lào, Hồng Nhạn…) ta nên ghép gỗ để rễ được thoáng hoặc trồng chậu với than cục lớn hoặc ghép lũa… Nhưng thực tế thì tôi trồng trong chậu nhựa ít lỗ và bỏ vào đó là mùn cưa vụn, có chậu bỏ xơ dừa xay dạng bột, cây vẫn lên rất ổn, không bệnh tật gì, vẫn ra hoa bình thường. Tôi đổ thử hết chất trồng ra xem, thì thấy bộ rễ rất mạnh, trắng tinh nhìn rất đẹp mắt.
Tại sao tôi trồng kiểu đó cây không chết mà đa số các bạn áp dụng theo thì thất bại? Tại sao khi tôi nói ra điều này, đa số các bạn bảo tôi điên?
Bí quyết chỉ nằm ở 2 vấn đề, đó là KIỂM SOÁT ĐỘ ẨM và PHÒNG BỆNH.
Nếu trồng với giá thể như thế thì 1 tuần mới phải tưới 1 lần (thọc ngón tay vào chậu thấy khô mới tưới), 15 ngày tôi phun Agrifos 400 hoặc Nano Bạc 1 lần, 15 ngày phun phân đa trung vi lượng 1 lần. 1 tháng phun thuốc trừ nhện đỏ và rầy rệp 1 lần. Vậy là tẹt ga thôi các bạn.
Đó là thử nghiệm của tôi. Nhưng nhỡ mưa dầm và giàn bí thì làm sao? Bạn mới tập chơi và mới có vài trăm giò lan mà bạn không thể phòng bệnh và kiểm soát ẩm được như tôi thì làm sao?
Vậy thì bạn nên dùng giá thể là VỎ THÔNG!
Trên các cây cao trong rừng mưa nhiệt đới, phong lan bám vào các cành cây. Khi mưa trút xuống, nước mưa xối rửa các nhánh cây và rễ của phong lan rồi rút khỏi cây và chảy xuống đất. Hãy bắt chước tự nhiên, chúng ta cần cố tái tạo điều kiện này trong chậu lan của mình. Trồng lan trong chậu đất nung, chậu gỗ hoặc chậu nhựa với chất trồng là vỏ thông đã cơ bản thỏa mãn điều kiện trên.
Giá cả của vỏ thông so với than củi hoặc dớn hoặc xơ dừa là tương đương nhau, khá cạnh tranh (khoảng 10-30 ngàn 1 ký). Tuy nhiên nếu được chọn giữa vỏ thông và than thì tôi sẽ chọn vỏ thông, vì than ngậm muối rất nhanh và nhiều, bên cạnh đó, nếu quên không tưới một vài ngày than sẽ khô và hút ngược nước từ thân và rễ lan làm lan bị teo tóp và hư rễ.
Lan càng nhỏ thì nên chọn hoặc băm vỏ thông càng phải nhỏ. Và rễ lan càng nhỏ thì bạn phải dùng vỏ thông nhỏ.
Ví dụ: – Giả Hạc (Phi Điệp Tím), Trầm, Kèn, Đùi Gà thì nên dùng vỏ thông kích cỡ 0,5cm tới 1cm; – Kiều (Thủy Tiên), Dendro thì vỏ thông kích thước cỡ 2cm; – Cẩm Báo, Ngọc Điểm (Đai Châu), Sóc Lào, Sóc Ta, Hải Yến, Hỏa Hoàng… thì kích thước trên 3cm. – Riêng đối với lan Hài, thì vỏ thông chỉ nên dưới 1cm.
Vỏ thông có chứa Resin nên có tính sát khuẩn cao, lâu mục, không đóng rêu, ít có mầm bệnh các loại nấm hại.
Khu vực cao nguyên Lâm Viên tôi sống có hai loại vỏ thông đó là:
– Vỏ của cây thông 2 lá, vỏ xù xì từng cục, rất cứng. Loại này băm nhỏ trộn xơ dừa hoặc dớn sợi rồi trồng Lan Hài thì tuyệt vời. Loại này rất bền, khoảng 4-6 năm mới mục. Tôi đã thử nghiệm trồng Thủy Tiên, Cẩm Báo, Đùi Gà, Hài Râu…. cây lên rất mạnh.
– Vỏ thông 3 lá, từng lớp, từng lớp xếp chồng lên nhau. Vỏ này rất sắc, đi bóc rất dễ đứt tay, rễ lan cũng dễ bị tổn thương hơn khi có gió lay và vận chuyển. Loại này dễ mua hơn, dễ kiếm hơn. Loại này bền 2-3 năm. Tôi đã thử trồng Thủy Tiên, Đùi Gà, Hài Râu, Hoàng Thảo Kèn, Dendro… cây phát triển rất tốt.
Cách xử lý vỏ thông trước khi trồng lan: Ngâm nước 3-10 ngày cho no nước, sau đó ngâm nước vôi trong hoặc Physan 20 hoặc Benkona trong thời gian 30 phút, rửa lại bằng nước trong và sử dụng.
Vỏ thông cũng là 1 loại giá thể giữ muối khoáng, vì thế hàng tháng bạn nên xối thật nhiều nước để rửa giá thể cho trôi bớt muối đi. Biểu hiện của giò lan bị thừa muối là lá và đầu lá bị vàng và khô cháy (khá giống lá già và khá giống kiểu bệnh Thán Thư).
Trong hình tôi đã chụp rõ ràng và chi tiết để các bạn thưởng lãm. Nếu chịu khó soi kỹ, bạn sẽ học được nhiều điều, nếu lướt qua thật nhanh thì bạn sẽ phí mất 2 phút của cuộc đời.
Hãy hiểu biết sâu sắc về giá thể mình dùng, thì bạn sẽ trồng được bất cứ loại lan gì với giá thể đó!
Hãy Chia Sẻ để lan tỏa kiến thức và kinh nghiệm tới cộng đồng!
Nguyễn Ngọc Hà – Liên Nghĩa, Đức Trọng, Lâm Đồng.
Giá Thể Tốt Nhất Cho Lan – Nguyễn Ngọc Hà – Dân Chơi Lan
GIÁ THỂ TỐT NHẤT CHO LAN
TẠO TIỂU KHÍ HẬU CHO GIA ĐÌNH HOÀN CẢNH
Ngày mới chơi lan, tôi luôn băn khoăn không biết nên ghép lan vào cái gì thì tốt nhất? Sau nhiều năm thử nghiệm, khám phá (vừa khám vừa phá), tìm hiểu (tìm kiếm để thấu hiểu chứ không phải tìm để biết một cách vô ích)…. đến nay tôi rút ra một điều: MÀ THÔI, giữa bài tôi sẽ nói.
Theo các bác thì giá thể nào là tốt nhất trong số các giá thể sau?
Theo lý thuyết thì có các giá thể (chất trồng) sau:
1. Dớn: Có nhiều loại như dớn đá, cù lần, sợi, ổ rồng, ổ phụng (quạ).
A. Dớn đá: Cứng và nặng như đá, đen, siêu bền 6-10 năm vô tư, độ thoáng hơi kém. B. Dớn sợi: có 2 loại chính là sợi to, sợi nhỏ (có thể chia ra thêm là vàng và đen) đây chính là thân và rễ cây dương sỉ, thường mọc chỗ ẩm ướt. Độ bền 3-5 năm, giữ ẩm và thoát nước tốt. C. Dớn cù lần là loại mà băm ra thấy lông tơ bé xíu, cấu trúc rất chặt. Loại này thích hợp để băn ra hơn là để nguyên khúc. D. Ổ phụng (quạ), Ổ rồng: còn gọi là dớn XỐP, giữ nước cực tốt, có thể ví khả năng giữ nước như cục xốp xanh cắm hoa để bàn.
3. Rễ bèo (lục bình): Màu đen, phơi khô. Loại này giàu đạm nhưng 1-2 năm là nát. Giữ nước tốt.
4. Rêu: Rêu rừng, rêu nước, rêu trắng (Đài Loan, hay dùng trong lan Hồ Điệp). Giữ ẩm cực tốt, mà dễ úng lan. Dùng để làm tã cho keiki và trồng lan giống thì tốt hơn.
5. Vỏ cây: Vỏ cây dẻ, trò, sao, vú sữa, vải, nhãn…. Thường thì vỏ thông là tốt hơn cả. Tùy kiểu trồng mà băm nhỏ theo kích thước nào đó hoặc để nguyên. Vỏ thông 2 lá bền hơn 3 lá, thoáng hơn 3 lá (thị trường hiện nay chủ yếu bán vỏ thông 3 lá).
6. Gỗ, lũa: Giữ nước kém, thoáng bộ rễ, nhiều kiểu dáng. Nếu trồng bán thủy canh thì nên chọn lũa dưới nước, bùn sẽ bền hơn. Không nên dùng lũa của cây có tinh dầu như thông ngo, dầu, gió bầu (trầm, kỳ nam)…. Nên khoan lỗ, đóng đũa để ghép cho dễ…. Các loại gỗ như vú sữa, nhãn, vải, dẻ, trò, cẩm, sao, dầu, bằng lăng…. Không nên ghép gỗ cà phê, mít, bơ, xoài (trừ trường hợp cây còn sống) vì độ bền mấy loại gỗ này rất tệ, 1-2 năm là nát nhuyễn.
7. Xơ dừa: giữ ẩm rất tốt, nhưng không thoáng. Tự làm xơ dừa bằng cách mua dừa trái về, bóc ra, lấy búa đập nát, phơi khô, ngâm nước vài lần trong vài ngày để rửa sạch muối. Có thể ngâm nước vôi trong rất tốt. Dùng làm tã hoặc giá thể ươm kei là số 1!
8. Vỏ lạc (đậu phộng) đập nhỏ giàu đạm, hoặc vỏ cà phê om (đốt thành than mà cháy không hoàn toàn) cũng là 2 giá thể trồng lan rất tuyệt vời.
Chắc sẽ có bác chọn 1 vài cái là tốt nhất!
Tôi thì thấy không có cái nào tốt nhất cả.
Vì tùy loại lan, tạm thời chia làm 3 loại cho dễ hiểu là: PHONG LAN, ĐỊA LAN, THẠCH LAN. Mỗi 1 em sẽ thích ở 1 chỗ khác nhau, 130.000 loài, ngồi trước máy tính mục xương cũng không liệt kê hết nổi. Cái này thì các bác phải vừa khám vừa phá thôi.
Tùy vào các bác trồng lan trong tán cây hay trên sân thượng mà chọn giá thể. Trên sân thượng mà thích ghép lũa thì phải tạo bóng mát, cây cối xung quanh, tiểu khí hậu ẩm ướt, rồi gắn tã và ngày chịu khó tưới vài lần.
Nếu trồng lan dưới mái tôn thì nên trồng trong chậu, ngày tưới 1 lần thôi, nên làm thêm tấm xốp cách nhiệt phía dưới mái tôn. Thật ra thì không có nắng lan vẫn ra hoa, nhưng phải có ánh sáng. Màu hoa có thể nhợt nhạt hơn 1 tí xíu. Nên lắp thêm tôn sáng thay vì tôn kẽm.
Tùy vào vùng chúng ta sống mà kiếm giá thể cho hợp túi tiền, dễ dàng. Ví như nhà tôi sát đồi thông mà bảo tôi đi kiếm rễ bèo về trồng thì vô lý quá. Tôi có thể ươm keiki với dớn tôi chặt được thì sao tôi phải đi mua rêu hay mua dừa về làm gì?
Chơi lan, các bác cứ mặc sức mà sáng tạo đi! Thỏa chí mà tung hoành ngang dọc.
SAI LẦM LỚN NHẤT TRONG CUỘC ĐỜI CHÍNH LÀ SỢ SAI LẦM. Sai lần 1 lan chết vì úng, sai lần 2 lan chết vì khô, sai lần 3 lan chết vì bệnh… Chấp nhận được, sau khi trải qua 1 giai đoạn là NẠN NHÂN các bác sẽ trở thành NGHỆ NHÂN. Nhưng mà sai lầm sau không được giống sai lầm trước, nếu vậy trong tiếng Anh gọi là Never Give Up, dịch ra tiếng Việt là KHÔNG BAO GIỜ BỎ CUỘC. Cơ mà chỉ ghép 3 chữ đầu của dòng tiếng Anh trên lại với nhau, ta sẽ có từ NGU.
Có đôi khi ta tự dùng ý nghĩ để hạ thấp năng lực bản thân mình, hạ thấp khả năng của mình. Cũng giống như ta hạ thấp khả năng cây lan quá. Nó sẽ thích nghi hết! Hôm trước có bác rất NGUY HIỂM, nói là Kiều rễ to không được trồng vào dớn, em ghép hẳn Ngọc Điểm vào dớn luôn cho bác coi. Rễ to gấp 4 lần Kiều, mà nó vẫn xuyên qua vô văn tư.
Lại có bác chắc như đinh đóng cột nói rễ to, rễ trần cần giá thể thoáng, chỉ nên ghép gỗ, lũa. Em chơi luôn Ngọc Điểm, Hồng Nhạn trồng CHẬU NHỰA, 1 chậu bỏ MÙN CƯA, 1 chậu bỏ DỚN XỐP. Lên ào ào. Có bác còn trồng lan trong nước luôn kìa, có sao đâu.
TẤT CẢ CHÚNG TA ĐỀU LÀ NHỮNG CHÚ ẾCH, VẤN ĐỀ LÀ KÍCH THƯỚC CÁI MIỆNG GIẾNG KHÁC NHAU MÀ THÔI.
Tôi cũng lưu ý các bác là nếu không kiểm soát tốt Nấm, Khuẩn, Vi rút, lượng mưa… thì cứ làm như bình thường giùm. Đừng làm theo sự ĐIÊN của tôi.
Tôi tính hướng dẫn các bác cách lợp Nilon, cách nhân Keiki, cách theo dõi độ ẩm trong chậu…. mà dài quá rồi, chắc để dịp khác!
Nguyễn Ngọc Hà
Cập nhật thông tin chi tiết về Bài 28: Thuốc Cho Lan – Nguyễn Ngọc Hà trên website Duhocaustralia.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!